Από τον Δημήτρη Νούλα
Μετά την κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ (1989) και την πλήρη επικράτηση των δυνάμεων του κεφαλαίου (καπιταλισμός) ο κόσμος, μέσω της παγκοσμιοποίησης, βιώνει την πλήρη μετάλλαξή του.
Με όχημα τη νέα επιστημονική και τεχνολογική γνώση που, μέσω του διαδικτύου και των ΜΜΕ, μεταδίδεται με ολοκληρωτικό τρόπο παντού, οι εξελίξεις επιταχύνονται (η Ιστορία επιταχύνεται), γκρεμίζονται πολλοί «παλαιοί θεοί» ως είδωλα, ισοπεδώνονται κάθε είδους σύνορα, «ξεφουσκώνουν» ιδεολογίες και καταρρίπτονται μύθοι δεκαετιών καθώς δίνεται η δυνατότητα στον απλό άνθρωπο να έχει για πρώτη φορά μια συνολική, σφαιρική εικόνα του κόσμου μας. Ταυτόχρονα επιτυγχάνεται η διαμόρφωση κοινών προτύπων και αντιλήψεων σε όλη σχεδόν τη Γη ενώ διαμορφώνεται η εικόνα ότι όλα συμβαίνουν δίπλα μας ωσάν να είμαστε ένα μεγάλο χωριό.
Την πρωτοκαθεδρία στις εξελίξεις αυτές έχει και πάλι ο Δυτικός Κόσμος που εκτός από το ανθρωπολογικό του μοντέλο προωθεί -ταυτόχρονα και κατά περίπτωση- και τη «δυτικού τύπου» δημοκρατία όπως για παράδειγμα συνέβη σχετικά πρόσφατα στις διάφορες Τζαμαχιρίες, στα καθεστώτα της Β. Αφρικής και των χωρών πέριξ της στρατηγικής σημασίας λεκάνης της Μεσογείου. Όπως θα γίνει κι αλλού, αργότερα.
Παραλλήλως, μέσα στο δυτικό «στρατόπεδο» (ΗΠΑ, Ευρώπη), εξελίσσονται ανταγωνισμοί καθώς οι «παίκτες» προετοιμάζονται για τον αναδυόμενο νέο πολυπολικό κόσμο και παίρνουν θέσεις όχι απλής επιβίωσης αλλά και επικράτησης. Στοιχεία αυτού του ενδοδυτικού ανταγωνισμού, που εκφράστηκε ως διαμάχη ευρώ / δολαρίου, παρατηρήσαμε σ’ όλη τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ακόμη και τώρα, με αφορμή τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, υφίσταται διένεξη Ε.Ε./ ΔΝΤ (ΗΠΑ).
Η ελίτ της Δύσης, λοιπόν, άρχισε να ανασυντάσσει τις δυνάμεις της προκειμένου να παρατείνει την κηδεμονία της στον πλανήτη. Επιπροσθέτως με μοχλό πίεσης την οικονομική κρίση προσπαθεί αφενός να επιβάλλει στους λαούς τη συρρίκνωση του βιοτικού τους επιπέδου περισσότερο από 50% μετατρέποντάς τους σε καταναλωτές φθηνών «κινέζικων» προϊόντων και αφετέρου με «ινδικό χοιρίδιο» την Ελλάδα δοκιμάζει διάφορες συνταγές «διάσωσης» χώρας που στην πράξη χρεοκόπησε.
Η Ελλάδα ευρισκόμενη σε (θεσμική, επιχειρηματική, οικονομική, πολιτική…) υστέρηση επιλέχθηκε ως κατάλληλη για «πειραματόζωο». Δηλαδή όχι ως προστατευόμενο είδος τύπου καρέτα – καρέτα αλλά ως κηδεμονευόμενη χώρα (προτεκτοράτο) και ασθενής κρίκος της μεγάλης Δυτικής Συμμαχίας, χωρίς σθένος για αντίδραση, που μπορούσε να συμπαρασύρει κι άλλους στην καταστροφή. Έτσι άρχισε η περιπέτειά μας των τελευταίων τριών χρόνων.
Με αυτή την έννοια γράψαμε στο άρθρο μας «Υποτέλεια» (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 3-5-10): «Η χώρα μας βιώνει την οικονομική υποδούλωση, δηλαδή, την πιο μοντέρνα εκδοχή υποδούλωσης χωρών στον σύγχρονο κόσμο γι' αυτό και προκαλεί ισχυρά ερωτήματα γιατί αφέθηκε στην τελευταία διετία της προηγούμενης διακυβέρνησης (K.Kαραμανλή) να γίνει διόγκωση δαπανών και κατάρρευση εσόδων και γιατί αυτό ακόμη συνεχίζεται με την παρούσα κυβέρνηση (Γ. Παπανδρέου). Η άγνοια και η ανικανότητα δεν συγχωρούνται και η ενδεχόμενη γνώση κάνει να αιωρείται βαριά η σκιά της σκόπιμης δράσης ενόψει μάλιστα του ενδεχόμενου «κλεισίματος» των εθνικών θεμάτων». Δηλαδή το παιχνίδι έμοιαζε σικέ και προμελετημένο.
Διότι η ολική καταστροφή, πολύ πιθανόν, θα είχε αποφευχθεί αν δεν χάνονταν ο έλεγχος κατά τη διετία 2007-09 κι αν δεν ακολουθούσαν τα τραγικά λάθη της διακυβέρνησης Γ. Παπανδρέου (απαίτηση για πρόωρες εκλογές, διαγραφή Σημίτη-αποκοπή γεφυρών από την Ε.Ε. και μονομερής στήριξη της χώρας στις ΗΠΑ, διαχείριση του «οικονομικού προβλήματος» από ικανά αλλά άπειρα στελέχη και καθυστέρηση στη λήψη μέτρων μετά το «λεφτά υπάρχουν») που οδήγησαν στην επιβολή της «τρόικας».
Υπάρχουν, πάντως, και κάποιες θετικές όψεις από τον ερχομό της εδώ σε τομείς όπου απαιτείται εκσυγχρονισμός και επιχειρούνται μεταρρυθμίσεις. Τέτοιοι είναι η Δημόσια Διοίκηση, τα κλειστά-προστατευόμενα (;) επαγγέλματα, η τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, η Δικαιοσύνη κ.ο.κ. Είναι βέβαιο πως ο ιστορικός του μέλλοντος, στο σκέλος αυτό, θα αποδώσει στον Γ. Παπανδρέου κάποια εύσημα με την ταυτόχρονη παραδοχή, εκ μέρους του, ότι διείδε την αδυναμία της πολιτικής «τάξης» να πράξει από μόνη της τα «δέοντα».
Αλήθεια, ακόμη, είναι, ότι οι αστικές δυνάμεις της χώρας, αναγνωρίζοντας έμμεσα τα λάθη τους για ολόκληρη την περίοδο από το 1974 μέχρι σήμερα, αποδέχθηκαν, εν μέρει, να υποστούν τις συνέπειες (δραματική συρρίκνωση εκλογικών τους ποσοστών) με τη λήψη εξαιρετικά σκληρών και αντιδημοφιλών μέτρων και με την άσκηση πολιτικών με αντιλαϊκό χαρακτήρα. Είναι βέβαιο πως αν είχαν και τη βούληση ή τη δύναμη να οδηγήσουν και τους «έχοντες και κατέχοντες» στο ταμείο για τα αναλογούντα, όπως επανειλημμένως τους παρότρυναν οι Μέρκελ- Σόιμπλε αλλά και άλλοι διεθνείς παράγοντες, θα αντιμετώπιζαν κατά πολύ λιγότερες αντιδράσεις.
Ωστόσο απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν ώστε να μπορέσει το πολιτικό σύστημα να ξαναβρεί την αξιοπιστία του και οι αστικές δυνάμεις να ανασυγκροτηθούν σε μια πιο ομογενοποιημένη έκφραση με αλλαγές στον εκλογικό νόμο επί το αναλογικότερο, με «σπάσιμο» των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, με περισσότερες μονοεδρικές, με πιο διαφανή χρηματοδότηση των κομμάτων, με την προώθηση της αξιοκρατίας παντού και με το πνεύμα της πολιτικής εντιμότητας (και όχι μόνο) να κυριαρχεί επί των μικροκομματικών τακτικισμών.
Όσον αφορά στην άλλη όχθη, δηλαδή στον ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου η επιρροή αυξάνεται συνεχώς, οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες του για το μέλλον αυτής της χώρας και με καθαρό και συγκροτημένο τρόπο μέσα από συνέδρια και θεματικές συνδιασκέψεις να συνδεθεί με ουσιαστικό τρόπο με τα παραγωγικά στρώματα, τους σύγχρονους αγρότες και κτηνοτρόφους, τους δημόσιους λειτουργούς που θέλουν να αξιολογούνται, όλους όσοι επιδιώκουν την αξιοκρατία, τους καινοτόμους επιχειρηματίες κ.ο.κ. Να κάνει δηλαδή σαφές ότι πράγματι επιθυμεί τον δημοκρατικό εκσυγχρονισμό της χώρας βάζοντας στην άκρη τις ψευδαισθήσεις ότι θα φέρει τον σοσιαλισμό στην Ευρώπη και στον κόσμο ολόκληρο αρχίζοντας την επανάσταση από το... Κολωνάκι.
Μένουν πολλά ακόμη να γίνουν, έως ότου, η Ελλάδα αποκτήσει τα στέρεα ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης δυτικής χώρας προσαρμοσμένης στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Μέχρι τότε, θα ταλαντεύεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και στην εναγώνια αλλά παιδευτική πορεία διάσωσής της, ο ελληνικός λαός θα βρίσκεται διαρκώς εγκλωβισμένος, δυστυχώς, μεταξύ διχασμού και ακινησίας.
Μέχρι τότε έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμη και σωστά, μάλλον, έλεγε μια σοφή γερόντισσα ότι «ζούμε για να μαθαίνουμε». Με αυτή την έννοια θα λέγαμε ότι είμαστε άτυχοι μεν για όσα μας συμβαίνουν αλλά, πιθανώς, «τυχεροί» καθώς οι καιροί παραμένοντας εξαιρετικά κρίσιμοι μας δίνουν την ευκαιρία να αποκτήσουμε βάθος σκέψης, να διδαχθούμε, να ωριμάσουμε. Έτσι άλλωστε αποκτά νόημα και η παλιά κινέζικη (κομφουκιανή) ευχή: είθε να ζεις σε ενδιαφέροντες (δηλ. κρίσιμους) καιρούς. Ίσως τότε πάψουν και οι ξένοι να λένε ότι «οι Έλληνες αεί παίδες εισί».
O Δημήτρης Νούλας είναι χημικός
