* Από τον Κώστα Ευ. Καραμπάτσα
Σαν σήμερα πριν 90 ακριβώς χρόνια έφυγε από τη ζωή, στα 51 του χρόνια, ο σπουδαίος Γάλλος συγγραφέας, δοκιμιογράφος και κριτικός Μαρσέλ Προυστ. Ο μοναχικός και μελαγχολικός αυτός διανοούμενος που πάλευε με το άσθμα από τα 9 του χρόνια, μας άφησε παρακαταθήκη μεταξύ άλλων ένα από τα καλύτερα λογοτεχνικά έργα του 20ου αιώνα, το περίφημο «Α la recherche du temps perdu» (δηλ. «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο»).
Μου ήρθε στο μυαλό ο τίτλος του ογκωδέστατου αυτού αριστουργήματος που αποτελείται από 7 τόμους και στο οποίο ο Προυστ οφείλει την αθανασία του, ακριβώς γιατί σε κάτι τέτοιο επιδίδεται σήμερα η ελληνική κυβέρνηση και η ελληνική κοινωνία γενικότερα. Στην αναζήτηση δηλαδή του χρόνου που χάσαμε. Από τη μεταδικτατορική ευφορία της συνολικής ελαφρότητας και επιδερμικής συχνά αντιμετώπισης των πάντων, στην τεχνητή ευδαιμονία των επόμενων δεκαετιών με τα χλιδάτα αυτοκίνητα και τα σκάφη, με τα μπουζούκια και τα λουλούδια, με το εύκολο πλαστικό χρήμα των πάσης φύσεως εξωπραγματικών - και αυθεντικά νεοελληνικών - διακοποδανείων, εορτοδανείων, τζογοδανείων για χρηματιστηριακές και άλλες συναφείς δραστηριότητες, με τη μαζική φοροδιαφυγή, την απειλητική και καλπάζουσα διαφθορά, την απουσία κάθε ανάληψης ευθύνης και δημόσιας λογοδοσίας και πολλά άλλα παρεμφερή.
Σήμερα λοιπόν που το δάκρυ κύλησε στα μάγουλα των άνεργων και των εξαθλιωμένων, που το ζωνάρι έσφιξε, που οι σπουδές των παιδιών κινδυνεύουν, οι περιουσίες απειλούνται και η κρίση καλπάζει, σήμερα που η κοινωνία και η συνοχή της δοκιμάζονται από μνημόνια και μέτρα, είναι σαφώς εθνική ανάγκη και κορυφαίος στόχος να αλλάξουμε επιτέλους τοπίο, φόντο και σελίδα.
Θυμάμαι, πριν μερικά χρόνια, τον κορυφαίο Αμερικανό προοδευτικό οικονομολόγο και νομπελίστα Γιόζεφ Στίγκλιτς σε κάποια από τις ομιλίες του στην Αθήνα που είχα την τύχη να παρακολουθήσω να λέει με έμφαση «ότι οι σημερινοί Έλληνες 25άρηδες και 30άρηδες είναι ίσως οι πιο προσοντούχοι νέοι του κόσμου αφού έχουν πτυχία, μεταπτυχιακά και ξέρουν τουλάχιστον δύο ξένες γλώσσες». Ε λοιπόν αυτά τα γεμάτα τίτλους και εφόδια παιδιά είναι αυτά που πληρώνουν περισσότερο από τον καθένα την κρίση. Είναι αυτά για τα οποία έκλεισε η πόρτα ενός δημόσιου τομέα που υπερφορτώθηκε από μαζικές ρουσφετολογικές και αναξιοκρατικές προσλήψεις, αυτά που συνωστίζονται στις πόρτες ιδιωτικών επιχειρήσεων (όσων τέλος πάντων απέμειναν σχετικά βιώσιμες) για 500 ευρώ τον μήνα με δεκάωρη και βάλε ημερήσια εργασία. Είναι αυτή η γενιά, η τόσο αδικημένη, που αρχίζει και εγκαταλείπει τη χώρα αναζητώντας ευκαιρίες στον υπόλοιπο κόσμο, αφήνοντας πίσω μια Ελλάδα που γηράσκει και παρακμάζει με φθίνουσες ελπίδες και προοπτικές.
Είναι προφανές ότι η χώρα δεν αντέχει άλλη ύφεση και άλλα σκληρά μέτρα. Είναι αυτονόητο ότι ο δρόμος της ανάπτυξης με τον σαφή οδικό χάρτη που θα εκπονήσουν οι υπεύθυνοι πολιτικοί, κοινωνικοί και επιστημονικοί φορείς, πρέπει να είναι ευδιάκριτος, εφαρμόσιμος και συγκεκριμένος. Είναι καθολικά απαιτητό να αποκαλυφθούν και να πληρώσουν οι πάσης φύσεως «επώνυμοι» και «ανώνυμοι» εντός ή εκτός λιστών που πλούτισαν παράνομα και γλεντούν με το δράμα των άλλων. Είναι επιβεβλημένο να τελειώνουμε με τους φοροφυγάδες και τις κοινωνικές αδικίες. Μια χώρα που έφτασε να δίνει σε απόφοιτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που βρέθηκαν να εργάζονται σε ΔΕΚΟ ή στη Βουλή διπλάσια και τριπλάσια χρήματα από αυτά που παίρνουν ιατροί του ΕΣΥ και εκπαιδευτικοί, είναι μια χώρα που είχε λανθασμένους προσανατολισμούς και έλλειμμα κοινωνικής δικαιοσύνης.
Με όλα αυτά πρέπει να τελειώνουμε...χθες! Και το περίφημο πακέτο των 40 και δισ. που περιμένουμε από μέρα σε μέρα και για το οποίο σε τόσες θυσίες όλοι μας υποβληθήκαμε, πρέπει να είναι η αρχή για μια άλλη Ελλάδα πιο δημιουργική, πιο έξυπνη, πιο τολμηρή, πιο οργανωμένη. Με ενότητα και σχέδιο, με σύνεση και σκληρή δουλειά, μακριά από τακτικές τυφλής βίας και διχασμού μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Ξεκίνησα με τον Προυστ που πέθανε σαν σήμερα το 1922. Θα κλείσω με έναν άλλο σπουδαίο Γάλλο, τον υπερρεαλιστή ποιητή Πολ Ελιάρ, που πέθανε επίσης σαν σήμερα πριν 60 χρόνια, το 1952. Στο βραβευμένο του ποίημα «Ελευθερία» γράφει μεταξύ άλλων: «...Γράφω το όνομά σου, στην ελπίδα χωρίς ανάμνηση και με τη δύναμη της λέξης ξαναρχίζω τη ζωή μου. Γεννήθηκα για να σε γνωρίσω, για να πω το όνομά σου. Ελευθερία!».
Αυτή την ελευθερία, την απελευθέρωση από τα δεινά μας και την πάλη με τον κακό μας εαυτό, τη χρωστάμε όλοι μας σε μας και τα παιδιά μας. Σήμερα περισσότερο από ποτέ πρέπει να αγωνιστούμε από όποια θέση ο καθένας μας βρίσκεται για να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο...
* Ο Κων/νος Ευ. Καραμπάτσας είναι Αν. Διοικητής Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, Γ.Γ. Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας
