Του Θωμά Ψύρρα, βουλευτή ΔΗΜΑΡ Λάρισας
Η αρχική σκέψη για τον εκσυγχρονισμό των Εφοριών ήταν απολύτως ορθή. Άλλωστε σε ένα κράτος με τέτοια και τόσα δημοσιονομικά προβλήματα μια σκέψη σαν αυτή θα έπρεπε ήδη να έχει υλοποιηθεί. Οι Εφορίες είναι ανάγκη να εκσυγχρονιστούν και να αναδιαρθρωθούν. Αυτό είναι κάτι που δεν επιδέχεται αμφιβολία.
Όμως, ο τρόπος που επιχειρήθηκε η συγχώνευση φαίνεται πλέον ότι δεν ευνοεί τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό. Η συγχώνευση φαίνεται να αντιμετωπίζει μόνο την εξοικονόμηση των πόρων εξαιτίας της κρίσης και δεν λαμβάνει διόλου τοπικές ανάγκες και απαραίτητες ευελιξίες που πρέπει να διαθέτει ένα τέτοιο σύστημα. Έτσι όπως εξελίσσεται το ζήτημα, καταδεικνύεται ότι πρόκειται για ενέργεια βιαστικά σχεδιασμένη.
Αυτό αποδεικνύεται όχι μόνο από τις αντιδράσεις των εφοριακών (για τις οποίες κάποιος κακόπιστος θα μπορούσε να πει ότι ήταν αναμενόμενες, γιατί ξεβολεύονται ή γιατί επηρεάζονται δυσμενώς), αλλά από τις αντιδράσεις των πολιτών που νιώθουν ότι δεν θα εξυπηρετούνται και ότι θα είναι αναγκασμένοι να υποστούν μετακινήσεις και παραπανίσιες ταλαιπωρίες, καθώς οι Εφορίες απομακρύνονται στα κέντρα των νομών. Για την περιοχή μας είναι χαρακτηριστικό ότι παραγωγικές περιοχές όπως ο Τύρναβος, η Αγιά, η Ελασσόνα μένουν δίχως εξυπηρέτηση. Και εύλογα οι φορείς και οι κάτοικοι διαμαρτύρονται.
Ο μέχρι τώρα σχεδιασμός, πάντως, με βάση τα όσα έχουν ανακοινωθεί δείχνει ότι μάλλον δεν πρόκειται για συγχώνευση αλλά για συνένωση (και μάλιστα, συχνά, χωρίς να υπηρετούνται ούτε καν οι στόχοι εξοικονόμησης που αρχικά είχαν τεθεί). Ένα σχέδιο πραγματικής συγχώνευσης έπρεπε να προβλέπει ανακατανομή των αρμοδιοτήτων των Εφοριών, να δημιουργεί μια νέα δομή υπηρεσιών και να λαμβάνει υπόψη της τόσο τα νέα ψηφιακά δεδομένα όσο και τις αδυναμίες του κοινού να τα ενστερνιστεί. Επομένως δεν είναι μόνο το γεωγραφικό ή το στενά οικονομικό κριτήριο που έπρεπε να δεσπόζει σε μια τέτοια επιλογή. Αλλά ας δούμε πρακτικά τι συμβαίνει. Στις σημερινές ΔΟΥ λειτουργούν τα εξής τμήματα:
α) Ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων, που ασχολείται με τις θεωρήσεις βιβλίων και στοιχείων, καθώς και με τις παραβάσεις του κώδικα. Είναι επινόημα ελληνικό, καθώς στις άλλες χώρες τα θέματα που πραγματεύεται ο κώδικας αυτός ρυθμίζονται μηχανογραφικά και αυτόματα. Σήμερα εκκρεμεί η κατάργησή του.
β) Τα τμήματα που παραλαμβάνουν δηλώσεις αμέσων και εμμέσων φόρων, οι οποίες όμως πλέον υποβάλλονται σχεδόν όλες ηλεκτρονικά. Στην πραγματικότητα σήμερα το τμήμα λειτουργεί ως φορολογικό Κ.Ε.Π. που χορηγεί αντίγραφα, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά, ασχολείται με το χαράτσι της Δ.Ε.Η. κ.λπ.
γ) το Μητρώο το οποίο ασχολείται με τις ενάρξεις, τις διακοπές και τις μεταβολές των επιχειρήσεων και για το οποίο σήμερα δεν υπάρχει διαδικτυακή υποστήριξη παρά το γεγονός ότι εύκολα μπορεί να το προμηθευτεί το Δημόσιο από τα αποθετήρια του ανοιχτού λογισμικού και να υλοποιήσει τις αναγκαίες λογισμικές ρυθμίσεις.
δ) Το Δικαστικό τμήμα.
ε) Το Ελεγκτικό τμήμα.
στ) Το τμήμα κεφαλαίου, που ασχολείται με τη φορολογία μεταβιβάσεων ακινήτων και τη φορολογία κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.
ζ) Το τμήμα αυτοκινήτων, που ασχολείται με τις μεταβιβάσεις αυτοκινήτων και τα τέλη κυκλοφορίας.
η) Το Δημόσιο Ταμείο.
Με μια ματιά λοιπόν κάποιος μπορεί να διαπιστώσει ότι σε μια δομικού τύπου αναδιάρθρωση θα μπορούσαν:
α) Να αποκοπούν από τις υφιστάμενες Δ.Ο.Υ. τα Ελεγκτικά και τα Δικαστικά τμήματα και να αποτελέσουν ανεξάρτητες ελεγκτικές υπηρεσίες (όπως παλιά τα Π.Ε.Κ. και τα Τ.Ε.Κ.) τα οποία να λειτουργούν σε νομαρχιακή ή ακόμα και σε περιφερειακή βάση. Άλλωστε σ' αυτά τα τμήματα δεν πάει ο πολίτης, αλλά αντίθετα ο ελεγκτής είναι εκείνος που μετακινείται προς τον πολίτη και τις επιχειρήσεις.
β) Όσο επεκτείνεται διαδικτυακά και αναβαθμίζεται υπολογιστικά η υποδομή της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων τόσο ευκολότερο θα υλοποιηθεί η κατάργηση τμημάτων που ασχολούνται με τη Φορολογία Εισοδήματος, τον Φ.Π.Α. και άλλων έμμεσων και παρακρατούμενων φόρων, του τμήματος αυτοκινήτων, του Μητρώου κ.ά. Το σύστημα Taxis και η ενδεχόμενη επέκτασή του μπορεί να συμβάλλει στην κατάργηση των τμημάτων, χωρίς να δημιουργηθούν περισσότερα προβλήματα, ενώ το τμήμα του Κ.Β.Σ. συναρτάται άμεσα με την αναγγελθείσα και επικείμενη κατάργηση του κώδικα.
γ) Τα τμήματα του Ταμείου μπορούν να ενταχθούν εύκολα στις Τράπεζες
δ) Τέλος στον βαθμό που κάποια τμήματα, όπως το τμήμα κεφαλαίου ή ο Κ.Β.Σ. (μέχρις ότου καταργηθεί), καθώς και υπηρεσίες που έχουν άμεση σχέση με την εξυπηρέτηση του φορολογούμενου (πιστοποιητικά, βεβαιώσεις, αντίγραφα δηλώσεων ή άλλες ποικίλες ρυθμίσεις, που κάθε τόσο εφευρίσκει το γραφειοκρατικό μας κράτος), θα μπορούν να λειτουργούν ως αναδιαρθρωμένες, ολιγομελείς Δ.Ο.Υ. ή ως φορολογικά Κ.Ε.Π., ιδίως σε απομακρυσμένες και δύσβατες επαρχίες.
Έτσι σχηματικά ενισχύονται και οι ελεγκτικοί - δικαστικοί μηχανισμοί, δεν τίθεται θέμα υπερσυγκέντρωσης σε μια εφορία μαμούθ (με όσα προβλήματα αυτό συνεπάγεται), και δεν ταλαιπωρείται ο πολίτης - κυρίως ο κάτοικος απομακρυσμένων και αγροτικών περιοχών. Ας το σκεφτούμε, γιατί μια τέτοια δομική αναδιοργάνωση και εξοικονομεί πόρους και διευκολύνει τον πολίτη. Άλλωστε σε κάποιες περιπτώσεις ήδη (κυρίως στην περίπτωση κάποιων νησιών) το προηγούμενο σχέδιο σχεδόν επιβλήθηκε από τις αντικειμενικές συνθήκες. Αντί λοιπόν να σκεφτόμαστε με όρους Εφοριών-μαμούθ είναι προτιμότερο να προχωρήσουμε σε ευέλικτες υπηρεσίες που θα διευκολύνουν τον πολίτη και δεν θα πνίγουν τον υπάλληλο με περιττό φόρτο.
