Από τη Μαρία Ματούλα
ΟΡΙΣΜΟΣ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ: Το αλκοόλ είναι μία νόμιμη ναρκωτική ουσία, η οποία δημιουργεί εξάρτηση σωματική και ψυχική. Με τον όρο αλκοολισμός δεν εννοούμε απλώς και μόνο την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ. Εννοούμε την εσωτερική απώλεια ελέγχου, την ανάγκη του ατόμου να καταναλώνει αλκοόλ με κάθε ευκαιρία και την εμφάνιση ανεξέλεγκτης συμπεριφοράς κατά τη χρήση. Το άτομο που πάσχει από αλκοολισμό χάνει σταδιακά, την ελευθερία του απέναντι στο αλκοόλ, χάνοντας οποιοδήποτε ενδιαφέρον για τη ζωή.
Η εξάρτηση από το αλκοόλ παρουσιάζεται με:
- Δίψα για αλκοόλ: μια δυνατή επιθυμία ή εμμονή κατανάλωσης αλκοόλ.
- Απώλεια ελέγχου: η ανικανότητα να περιορίσει κάποιος το ποτό σε οποιαδήποτε περίσταση.
- Σωματική εξάρτηση: συμπτώματα στέρησης, όπως η ναυτία, η εφίδρωση, τα ρίγη και η νευρικότητα, εμφανίζονται όταν διακοπεί η χρήση του αλκοόλ μετά από μία περίοδο μεγάλης κατανάλωσης.
Η σοβαρή εξάρτηση από το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε δυνητικά θανατηφόρα συμπτώματα στέρησης όπως σπασμούς που ξεκινούν σε οκτώ με δώδεκα ώρες μετά το τελευταίο ποτό. Το τρομώδες παραλήρημα αρχίζει τρεις με τέσσερις ημέρες μετά και το άτομο αναστατώνεται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό.
- Ανοχή: η ανάγκη να πίνει κάποιος όλο και μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ προκειμένου να νιώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα (μεθύσι).
Το άτομο που κάνει χρήση αλκοόλ, βιώνει πρόσκαιρα ένα αίσθημα ευεξίας και ευφορίας σε συνδυασμό με θετική διάθεση.
Η κατάχρηση και μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί σοβαρές και συχνά ανεπανόρθωτες βλάβες στο ανθρώπινο σώμα.
Και στη συνέχεια έρχεται η εξάρτηση. Είναι λοιπόν μια νόσος η οποία όπως βλέπουμε έρχεται σταδιακά και ύπουλα.
ΠΩΣ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ
Το αλκοόλ απορροφάται από την κυκλοφορία του αίματος μέσω των τριχοειδών αγγείων στα τοιχώματα του στομάχου και του λεπτού εντέρου. Μέσα σε λίγα λεπτά από την κατανάλωσή του, το αλκοόλ ταξιδεύει από το στομάχι στον εγκέφαλο, όπου εκεί δημιουργεί γρήγορα τις επιπτώσεις του, επιβραδύνοντας την αντίδραση των νευρικών κυττάρων. Περίπου το 20% του αλκοόλ απορροφάται μέσω του στομάχου. Το περισσότερο από το υπόλοιπο 80% απορροφάται διαμέσου του λεπτού εντέρου. Το αλκοόλ μεταφέρεται επίσης με την κυκλοφορία του αίματος στο συκώτι, το οποίο αφαιρεί το αλκοόλ από το αίμα μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται «μεταβολισμός», η οποία το μετατρέπει σε μια μη τοξική ουσία. Το συκώτι μπορεί να μετατρέψει μόνο μία συγκεκριμένη ποσότητα αλκοόλ κάθε φορά, αφήνοντας το υπόλοιπο αλκοόλ να κυκλοφορεί μέσα στο σώμα. Έτσι, η ένταση των συνεπειών του αλκοόλ στο σώμα σχετίζεται ευθέως με την ποσότητα που καταναλώνει ένα άτομο.
‘Όταν η ποσότητα του αλκοόλ στο αίμα υπερβαίνει ένα ορισμένο επίπεδο, το αναπνευστικό σύστημα επιβραδύνεται σημαντικά και μπορεί να προκληθεί κώμα ή θάνατος, επειδή το οξυγόνο δεν φθάνει στον εγκέφαλο.
Συχνοί είναι οι θάνατοι από αναρρόφηση.
Η χρόνια χρήση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε αυπνίες, βρογχίτιδα, καρκίνο του οισοφάγου, καρκίνο στομάχου, πνευμονία, φυματίωση και καρδιοπάθεια. Η εξασθένηση των διανοητικών λειτουργειών είναι επίσης συχνή. Οι περισσότεροι θάνατοι από χρόνια κατάχρηση αλκοόλ οφείλονται στην καταστροφή του ήπατος, εφόσον εκεί μεταβολίζεται η μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ (κίρωση ήπατος).
Ο ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΣ;
Η έρευνα έχει αποδείξει ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης αλκοολισμού, είναι αισθητό παράδειγμα στις οικογένειες με ιστορικό αλκοολισμού. Τα γονίδια που κληρονομεί ένα άτομο εξηγούν κατά κάποιο τρόπο το φαινόμενο αυτό, αλλά ο τρόπος ζωής αποτελεί επίσης ένα σημαντικό παράγοντα.
Πολλοί άνθρωποι αναπτύσουν αλκοολισμό χωρίς να προϋπάρχει ιστορικό κληρονομικότητας. Με την ίδια έννοια, δεν γίνονται αλκοολικοί όλα τα παιδιά μιας οικογένειας που έχει ένα μέλος που πάσχει από αλκοολισμό.
Επίσης από ψυχοδυναμικής πλευράς του ατόμου σημαντική είναι και η σχέση μητέρας- παιδιού (εξάρτησης-απεξάρτησης) στην ηλικία των δύο ετών του παιδιού. Από αυτό το σημείο γράφεται βιωματικά η εξάρτηση στο παιδί και αν και οι συνθήκες το προβάλλουν θα εξελιχθεί αργότερα στην πορεία της ζωής του ατόμου.
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ
Η θεραπεία ξεκινάει από τον ίδιο τον ασθενή. Η αποδοχή του προβλήματος είναι το σημαντικότερο βήμα. Είναι μια προσπάθεια επίμονη, μακροχρόνια και με πολλές στιγμές αδυναμίας. Η βοήθεια και η συνεργασία από την πλευρά της οικογένειας είναι πολύ σημαντικός παράγοντας. Πολύ καλά αποτελέσματα για τους ασθενείς έχουν οι παρακολουθήσεις σε ομάδες Α.Α. ( Ανώνυμων Αλκοολικών) παράλληλα με μία ατομική ή ομαδική ψυχοθεραπεία.
Σε καταστάσεις ανεξέλεγκτου άγχους και παραληρήματος, και εφόσον έχει γίνει διακοπή του αλκοόλ και τα συμπτώματα δεν υποχωρούν, θα πρέπει το άτομο να συμβουλευτεί κάποιον ψυχίατρο και να χρησιμοποιήσει φαρμακευτική αγωγή.
* Η Μαρία Ματούλα είναι κλινική ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια
