Του Κώστα Γιαννούλα
Είναι γενονός αναμφισβήτητο ότι, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών και κόντρα στο υλιστικό πνεύμα των καιρών, αυξήθηκαν τόσο πολύ οι προσκυνητές του Αγίου Όρους, ώστε οι υπεύθυνοι της Αθωνικής Πολιτείας αναγκάζονται να εκδίδουν διαμονητήρια και να καταρτίζουν λίστες προσκυνητών, οι οποίοι μάλιστα, για να το επισκεφθούν την περίοδο της αρεσκείας τους, είναι απαραίτητο να υποβάλλουν το σχετικό αίτημα πολύ καιρό πριν.
Η εξέλιξη αυτή δεν αποδεικνύει μόνο, πως το θρησκευτικό συναίσθημα των Ορθοδόξων παρά τις αντιξοότητες και την άμβλυνση της θρησκευτικής συνείδησης παραμένει ζωντανό και ελπιδοφόρο, αλλά έγινε και αιτία να αλλάξουν πολλά στην καθημερινή ζωή της Αθωνικής Πολιτείας.
Παλαιότερα, εκείνο που συγκινούσε τους προσκυνητές ήταν η ιερότητα του χώρου και το άβατο για τις γυναίκες, η θεία μυσταγωγία κατά τη διάρκεια των νυκτερινών ιερών ακολουθιών μέσα σ΄ έναν περιβάλλον απόλυτης γαλήνης και ηρεμίας, οι εξαϋλωμένες μορφές πολλών απ’ τους μοναχούς και ο τρόπος οργάνωσης της ζωής τους, τα μεγάλα πέτρινα μονοπάτια μέσα στο δάσος ή πλάι στη θάλασσα, που συνδέουν τα μοναστήρια μεταξύ τους, και η πεζοπορία, για να μεταβεί κανείς απ’ το ένα στο άλλο, καθώς η προσπάθεια να μην αλλοιωθεί η περιβαλλοντική φυσιογνωμία της περιοχής δεν επέτρεπε να κυκλοφορούν παρά ελάχιστα μεταφορικά μέσα και αυτά παλαιά.
Στις μέρες μας δεν εξέλιπαν όλα αυτά αλλά αρκετά μοναστήρια στην προσπάθειά τους να φιλοξενούν όσον το δυνατόν περισσότερους προσκυνητές και σε συνθήκες πιο άνετες κατασκεύασαν ξενώνες και σύγχρονες εγκαταστάσεις υγιεινής, αντικαταστάθηκαν τα παλαιά λεωφορεία, βελτιώθηκε το οδικό δίκτυο και κυκλοφορούν νέου τύπου μεταφορικά μέσα και αρκετά τζιπ 4x4, οπότε μειώθηκε η πεζοπορία και ούτε λίγο ούτε πολύ το κοσμικό πνεύμα κάνει έντονη την παρουσία του επισκιάζοντας εν πολλοίς το μοναχικό πνεύμα.
Αν, μάλιστα, αναλογισθεί κανείς ότι κάποιοι απ’ τους σημερινούς προσκυνητές επισκέπτονται το Άγιον Όρος μόνο από απλή περιέργεια και με τουριστική οπτική, χωρίς το ανάλογο θρησκευτικό ήθος και χωρίς να μετέχουν ψυχή τε και σώματι κατά τη διάρκεια του ελάχιστου χρόνου παραμονής τους εκεί στο τελετουργικό των μονών, αναρωτιέται κανείς, αν κινδυνεύει κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες ν’ αλλοιωθεί η φυσιογνωμία του Όρους και η παράδοση εκατονταετιών.
Σε μια παλαιότερη επίσκεψή μου ρώτησα κάποιον απ’ τους εκεί πνευματικούς πατέρες και με καθησύχασε λέγοντάς με να μην ανησυχώ, γιατί έχουν γνώση οι φύλακες και λαμβάνουν τα μέτρα τους αλλά και γιατί είναι προτιμότερο ορθόδοξοι χριστιανοί, έστω και με αμβλυμμένη θρησκευτική συνείδηση, να επισκέπτονται το Άγιον Όρος, να παρακολουθούν και να γεύονται έστω και κατ’ ελάχιστο τα όσα συμβαίνουν εκεί, γιατί πολλές φορές τρώγοντας έρχεται η όρεξη, παρά να κλείσουν γι’ αυτούς οι πόρτες του.
Παρόλα αυτά λαμβάνοντας υπόψη και όσα σκανδαλιάρικα διαδραματίστηκαν τον τελευταίο καιρό με πρωταγωνιστές Αγιορείτες χάριν της εξοικονόμησης χρημάτων και βελτίωσης των υποδομών στην Αθωνική Πολιτεία, μήπως θα έπρεπε οι Αγιορείτες να επανεξετάσουν κάποια ζητήματα, προκειμένου το Άγιον Όρος κρατώντας ψηλά τη σημαία της παράδοσης να συνεχίσει να λάμπει, να καθοδηγεί και να επηρεάζει για πάντα τη ζωή των Ορθοδόξων και να μην κινδυνεύει να πέσει θύμα του εκσυγχρονισμού και του κοσμικού πνεύματος;
