Του Γιάννη Μήτσιου, φυσικού, νομικού
Έχουν γραφεί και ειπωθεί πολλά σχετικά με το περιβόητο μποζόνιο του Χιγκς. Ας μου επιτραπεί να προσθέσω κι εγώ δυο λόγια, απλά και εκλαϊκευμένα:
Ο άνθρωπος, έγραφε ο Αριστοτέλης, «φύσει ορέγεται του ειδέναι». Η ίδια η φύση του τον ωθεί να έχει απορίες και να διατυπώνει ερωτήματα. Μία πρωταρχική απορία του σκεπτόμενου ανθρώπου αφορούσε στη δημιουργία του κόσμου. Πώς έγινε η γη, ο ήλιος, τα αστέρια, το σύμπαν; Η αναζήτηση της απάντησης σε τέτοιου είδους ερωτήματα ακολουθεί δύο οδούς: τη φυσική και τη μεταφυσική. Της επιστήμης και της θρησκείας. Ευθύς εξαρχής πρέπει να τονισθεί ότι οι δύο αυτοί δρόμοι είναι άσχετοι μεταξύ τους. Είναι δρόμοι παράλληλοι που δεν τέμνονται, παρά μόνον στο άπειρο.
Η φυσική στην αναζήτηση της αλήθειας ακολουθεί μια μέθοδο που περιλαμβάνει επιμέρους στάδια: παρατήρηση, προβληματισμός, υπόθεση, πειραματικός έλεγχος της υπόθεσης και αν επιβεβαιωθεί γίνεται θεωρία. Αν όχι γίνεται μια νέα υπόθεση κ.ο.κ. Σε ό,τι αφορά στη γέννηση του σύμπαντος η πιο παραδεκτή υπόθεση είναι εκείνη της μεγάλης έκρηξης (Big Bang). Όταν λέμε μεγάλη έκρηξη, που υπολογίζεται ότι έγινε πριν 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια, ας μην φανταστούμε κάτι σαν δυνατή έκρηξη νάρκης ή βαρελότου. Ως μεγάλη έκρηξη οι φυσικοί εννοούν ένα απότομο ξεκίνημα του σύμπαντος από ένα απειροελάχιστο σημείο. Κάτι σαν απότομο ξεδίπλωμα του χώρου και του χρόνου. Από τότε το σύμπαν συνεχίζει να απλώνεται (διαστέλλεται) παρασύροντας μαζί του και τους γαλαξίες. Και, βέβαια, οι γαλαξίες δεν κινούνται, απλώς ο μεταξύ τους χώρος ξεχειλώνει.
Εκείνη τη στιγμή της μεγάλης έκρηξης δημιουργήθηκαν ίσες ποσότητες ύλης και αντι-ύλης. Ας σημειωθεί εδώ ότι η αντι-ύλη αποτελείται, όπως και η ύλη, από άτομα τα οποία στον πυρήνα τους έχουν αρνητικά πρωτόνια και γύρω απ’ αυτόν θετικά ηλεκτρόνια. Μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου αργότερα, η ύλη και η αντι-ύλη συγκρούστηκαν και εξαϋλώθηκαν. Ωστόσο, κάποια σωματίδια ύλης παρέμειναν και κυριάρχησαν στην αντι-ύλη. Γι’ αυτό σήμερα στη φύση υπάρχει ύλη αλλά όχι αντι-ύλη. Για να καταλάβουν, λοιπόν, οι επιστήμονες τις συνθήκες όπου δημιουργήθηκε το σύμπαν έπρεπε να δημιουργήσουν αντι-ύλη.
Το 1964 ένας Σκοτσέζος φυσικός, ο Πίτερ Χιγκς, προφήτευσε την ύπαρξη σωματιδίου αντι-ύλης. Την ίδια εποχή, την ίδια πρόβλεψη έκανε και ο Ινδός φυσικός Ζαγκαντίς Σάντρα Μπόζε, από το όνομα του οποίου το σωματίδιο αυτό ονομάστηκε μποζόνιο. Το 2012, στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) κατάφεραν να δημιουργήσουν τεχνητά μποζόνια: Χρησιμοποιούν θετικά και αρνητικά πρωτόνια υδρογόνου και τα βάζουν να συγκρούονται στον τεράστιο επιταχυντή που βρίσκεται όπως και το CERN στη Γενεύη, στα σύνορα Ελβετίας και Γαλλίας. Από τη σύγκρουση αυτή παράγεται τεράστια ποσότητα ενέργειας, που μέρος της μετατρέπεται σε ύλη, σύμφωνα με την εξίσωση του Αϊνστάιν (Ε=MC2). Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται σωματίδια με μεγαλύτερη μάζα από εκείνα που συμμετείχαν στη σύγκρουση.
Παρ’ όλη την έμφαση και έκταση που δόθηκε στη δημιουργία αυτού του σωματιδίου, ονομάστηκε ακόμη και «σωματίδιο του Θεού», η όλη ερμηνεία για τη γένεση του σύμπαντος ανήκει στον χώρο των πιθανοτήτων. Άλλωστε πάντοτε και παντού ισχύει η αρχή της απροσδιοριστίας και της αβεβαιότητας του Χάιζεμπεργκ. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι το CERN, όπου ας σημειωθεί εργάζονται και αρκετοί Έλληνες επιστήμονες, πρέπει να συνεχίσει τη λειτουργία και τις έρευνές του. Διότι, εκτός από τη βασική έρευνα, οι παράπλευρες ωφέλειες είναι τεράστιες. Αρκεί να σημειωθεί ότι πολλά επιτεύγματα στο ίντερνετ (www), όπως και στην ιατρική (αξονικές τομογραφίες, PET scan κ.λπ.) είναι εφευρέσεις του CERN.
