* Του Κων/νου Ι. Παπακωνσταντίνου
Από την ψυχολογία είναι γνωστό πως ο φόβος είναι το φοβερότερο των ανθρωπίνων συναισθημάτων. Υπονομεύει αντοχές και δυνάμεις. Αποπροσανατολίζει το είναι μας. Αμαυρώνει τη ζωή μας. Μας κάνει δυστυχισμένους.
Οι άνθρωποι των σπηλαίων και της αρχέγονης εποχής κι ακόμα ως τον Μεσαίωνα, είχαν σοβαρούς λόγους να νιώθουν ανυπεράσπιστοι και να φοβούνται τα κακά πνεύματα ή τα ανεξήγητα γι’ αυτούς φυσικά φαινόμενα. Ηρθε όμως ο Διαφωτισμός και άνοιξε νέους ορίζοντες. Εκανε τον άνθρωπο ερευνητή. Γνώστη πολλών φαινομένων. Μοιρολατρίες, δεισιδαιμονίες και μαγικές ιδιότητες, παραχώρησαν τη θέση τους στη γνώση και απάλλαξαν τον άνθρωπο από πολλούς φόβους.
Σήμερα όμως οι φόβοι ξαναγύρισαν. Με άλλη μορφή. Φόβοι που οφείλονται σε δικές μας υπερβολές και παραλείψεις. Απορρέουν από τη δομή της σύγχρονης ζωής, που μόνος του ο άνθρωπος ύφανε, με τις πλανεμένες αντιλήψεις του. Οι φόβοι του σύγχρονου ανθρώπου είναι πολυμορφικοί, σαν τον άτυπο ιό της γρίπης. Μας τυλίγει ασφυκτικά. Μπορεί να μην μας εξαποστέλλει στον αγύριστο, μας κάνει όμως τη ζωή μαύρη κι άραχλη. Χίλια είναι τα πρόσωπά του όσα και του μεταλλασσόμενου ιού. Η δομή των κοινωνιών διαμορφώθηκε έτσι ώστε ο φόβος να εμφιλοχωρεί καταλυτικά στις ψυχές μας, αφού προκαλεί βασανιστικά συναισθήματα. Αλλωστε η ολοένα αυξανόμενη τάση των ανθρώπων να προστρέχουν σήμερα στην επικουρία ψυχολογικής υποστήριξης αποτελεί αψευδή μαρτυρία του φόβου και των φοβιών που μας κατέχουν. Κι ας μην ξεχνάμε πως πολλές ασθένειες ή διαταραχές και ψυχοφάρμακα εκτείνονται σε μεγάλη γκάμα. Παιδικοί παράλογοι φόβοι προέρχονται από εσφαλμένα μέτρα αγωγής ή από αμέλεια δασκάλων και γονέων. Σήμερα μπορεί να μην μας φοβίζουν τα τοτέμ και τα ξόανα, τα αστροπελέκια και οι καταιγίδες. Μας συγκλονίζουν όμως φόβοι πραγματικοί. Φοβόμαστε τους πολέμους, τις οικονομίες που καταλύονται. Τη βία και την τρομοκρατία που ενεδρεύει έξω από την πόρτα μας. Φοβόμαστε την αρρώστια, μην πάθουμε κάτι, ετούτο ή εκείνο... Χιλιάδες εφιαλτικές και τυρρανικές σκέψεις. Με την κρίση που σοβεί τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας, οι φόβοι πολλαπλασιάστηκαν. Και δικαιολογημένα. Φρόντισαν γι’ αυτό οι ολίγιστοι και ανεπαρκείς ηγέτες μας. Οι ιδιοτελείς και διεφθαρμένοι πολιτικοί μας. Πώς άλλωστε να μην φοβόμαστε; Οταν τόσα χρόνια ζούσαμε ήρεμοι, με στερεά δεδομένα με ένα τρόπο, όπου αντιμετωπίζαμε τα πάντα με άνεση; Και τώρα βρεθήκαμε με κουτσουρεμένους μισθούς και συντάξεις; Με χαράτσια άδικα κι απανωτά; Πώς να μην φοβηθεί ο άνεργος νέος που δεν έχει τον επιούσιο; Που δεν μπορεί να δημιουργήσει οικογένεια δική του; Πώς να τα φέρει βόλτα ο φαμελίτης με τα οικογενειακά βάρη, με παιδιά που σπουδάζουν, μ’ ένα μέλλον αβέβαιο, τρομακτικό; Τα γεράματα τρομάζουν στην ιδέα, πως όταν χρειασθεί δεν θα μπορούν να βρουν μια θεσούλα σε νοσοκομείο; Ηδη δεν μπορούν πολλοί να αγοράσουν τα φάρμακά τους.
Ολοι επιβιώνουμε δύσκολα. Εχουμε το κεφάλι σκυφτό. Το στόμα σφραγιστό. Την ελπίδα μας σακατεμένη. Αλλά το άλλο; Ολες οι τρομολάγνες Κασσάνδρες με κάθε τρόπο μας σπρώχνουν στο έρεβος του φόβου. Θα πέσουμε στη δραχμή; Ω, τι μας περιμένει: Χάος, πείνα, δυστυχία.
Οι άλλοι αναίσχυντα μας τρομοκρατούν. Θα μείνουμε στα μνημόνια, στην ευρωζώνη, στην Ευρώπη; Καραδοκεί η χρεοκοπία, θα μας κόψουν τα δανεικά και θα πάμε στον αγύριστο. Ο κόσμος έτσι πως καταδυναστεύεται από την ανέχεια δεν έχει τη δύναμη να σταθμίσει το τι δέον γενέσθαι. Παραλύει με τους μύδρους τρομοκρατίας και εκφοβισμού, που εκτοξεύουν όλα μα όλα τα διεφθαρμένα ελληνικά κόμματα, που ένα μόνον έχουν κατά νου. Να υφαρπάσουν την εξουσία. Να ικανοποιήσουν τις μωροφιλοδοξίες τους. Να γίνουν κι εκείνοι που έβαψαν τα χέρια τους με αίμα, αλλά κι εκείνοι που λέρωσαν τα χέρια τους δηλώνοντας το δημόσιο χρήμα δηλαδή τους κόπους και τον ιδρώτα μας, δυνάστες μας.
Πώς λοιπόν να μην μας κατέχει ο φόβος, όταν τα ηνία της χώρας προέρχονται ή σε Ηρόστατους, ανίδεους και λαϊκιστές ή σε βρόμικα χέρια, που χρόνια τώρα απεργάστηκαν την καταστροφή μας;
Μέσα σ’ όλους αυτούς τους φόβους δεν απομένει παρά η ελπίδα. Αυτή μας παραστέκει πιστή ως τα στερνά μας ο δυστυχής και κατατρεγμένος λαός, επιζεί και ελπίζει. Αυτό το δώρο του Θεού του έμεινε.
«Δι’ ελπίδος ζήθι και δι’ ελπίδος τρέφου» (Ευριπίδης).
