Του Θάνου Τζήμερου προέδρου του κόμματος «Δημιουργία, ξανά!.»
Το «νονός» πάρτο και με τις δύο σημασίες. Με την... βαφτιστική, γιατί οι πολιτικοί σού δώσαν όνομα: Πράσινος Αγρότης, Κόκκινος Αγρότης, Μπλε Αγρότης. Κι εσύ το δέχτηκες, λες και τα χωράφια καρπίζουν καλύτερα αν το τρακτέρ έχει σημαιούλα του ΠΑΣΟΚ, του ΚΚΕ ή της ΝΔ. Αλλά και με την... εγκληματική γιατί, όπως και στη Μαφία, οι νονοί δεν δίνουν χωρίς να ζητήσουν. Κι από σένα ζητούσαν την ψήφο σου, την ψήφο της οικογένειάς σου και την κομματική πειθαρχία. Να ακούς τι λέει ο αγροτοπατέρας και να πειθαρχείς. Μπλόκο έλεγε; Στο μπλόκο πήγαινες! Παραπάνω στρέμματα έλεγε; Τα έγραφες! Βρεγμένο βαμπάκι έλεγε; Το κατάβρεχες! Εμπορικά κέντρα έλεγε; Χειροκροτούσες! Δεν ξέρω αν κάποια στιγμή κάθησες να σκεφτείς: μα τι δουλειά έχουν τα εμπορικά κέντρα με την αγροτική παραγωγή; Θα βγάλουμε λεφτά σου έλεγε, θα πάμε μπροστά. Και τον πίστευες. Θες να δεις πού πήγαμε;
ΑΠΟ ΠΡΙΓΚΗΠΕΣ, ΒΑΤΡΑΧΟΙ!
Τα τελευταία τριάντα χρόνια το εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων (εξαγωγές μείον εισαγωγές, σε τρέχουσες τιμές, μετατρεπόμενες σε ευρώ) από πλεονασματικό μετατράπηκε σε εφιάλτη. 38.367.000 ευρώ πλεόνασμα είχαμε το 1981. Δες τη συνέχεια: Το 1991 έχουμε έλλειμμα 311.102.000 ευρώ. Το 2001 τριπλασιάζεται: 1.003.460.000 ευρώ, με αποκορύφωμα το έτος 2008 που φτάνει στο ύψος ρεκόρ των 3.043.506.477 ευρώ! Τρία δισ. έλλειμμα για να εισάγουμε μαρούλια Μαρόκου και ντομάτες Βελγίου.
ΜΙΚΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΚΛΗΡΟΣ
Πόσα στρέμματα καλλιεργείς; Ξέρεις πόσο είναι το μέσο μέγεθος εκμετάλλευσης στην Ελλάδα; 48 στρέμματα, το χαμηλότερο στην ΕΕ! Τι σημαίνει αυτό; Αυξημένο κόστος παραγωγής. Στην Αυστρία, η αντίστοιχη μέση εκμετάλλευση είναι 190 στρέμματα, στη Γαλλία, 520 και στη Δανία, 590. Στην αμπελοπαραγωγό Κορινθία ο μέσος εξαγωγικός αμπελώνας είναι κάτω από 30 στρέμματα. Ο μεγαλύτερος δεν φτάνει τα 200. Οι ανταγωνιστές της Κορινθίας, στην Ισπανία, έχουν πάνω από 1.000 στρέμματα ο καθένας. Το ίδιο και στην Καλιφόρνια, στη Νότιο Αφρική, στη Χιλή, στην Αίγυπτο. Το 60% της αγροτικής γης στην Ελλάδα ανήκει σε ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση με την παραγωγή, με αποτέλεσμα οι αγρότες να είναι υποχρεωμένοι να νοικιάζουν κτήματα, γεγονός που ανεβάζει το κόστος παραγωγής. Στη Δανία η αγροτική γη προστατεύεται ως μέσο παραγωγής και δεν μπορεί να μεταβιβαστεί παρά μόνο σε αγρότες. Στη Γερμανία, αν θες να αγοράσεις αγροτική γη χωρίς να είσαι αγρότης, σε τσακίζουν στον φόρο.
ΜΗΤΡΩΟ ΑΝΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ
Σύμφωνα με τον κανονισμό 1593/2000 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα Κράτη-Μέλη οφείλουν να δημιουργήσουν ένα Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων το οποίο έπρεπε να είναι λειτουργικό από 1/1/2005, για να ξέρουν ποια είναι η αγροτική γη, ποιος παίρνει χρήματα, πόσα και γιατί. Η διαδικασία προϋπέθετε διάφορα μητρώα (αγροτών, ελαιοκομικό, δενδρώνων, αμπελουργικό, κ.λπ.). Το μητρώο αγροτών ολοκληρώθηκε το 2004, αλλά ήδη είναι ξεπερασμένο. Τα άλλα δεν έγιναν ποτέ!
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑ
Στην Ελλάδα ο αγροτικός συνεταιρισμός απέχει έτη φωτός από αυτό που θα έπρεπε να είναι, δηλαδή μια συλλογική, αγροτική επιχείρηση που προστατεύει τα μέλη της, τυποποιεί προϊόντα, κάνει επαφές με τις αγορές, ψάχνει νέες ευκαιρίες και έχει δυναμική παρέμβαση στην αγορά. Είναι κομματικά μαγαζιά προσλήψεων και «ρεμούλας». Η διαφθορά στις ΕΑΣ είναι γνωστή στις τοπικές κοινωνίες με κάθε λεπτομέρεια. Καταχρεωμένοι και αναποτελεσματικοί, οι συνεταιρισμοί διαιωνίζουν την κρατικοδίαιτη λογική. Προχθές η κυβέρνηση για να προαστατέψει τα πρωτοπαλλήκαρά της που βαρύνονται με πλήθος κατηγοριών για κακοδιαχείριση (έτσι λέγεται νομικά το: κλέβω το ταμείο) ψήφισε μια κατάπτυστη διάταξη που εμποδίζει τη Δικαιοσύνη από να ασκήσει διώξεις! Από ποιον έχουν κλαπεί αυτά τα χρήματα. Από το μέλλον σου! Γιατί θα έπρεπε να πάνε σε ανάπτυξη σύγχρονων μεθόδων καλλιέργειας, αλλά πήγαν σε μπουζούκια, σε «ωραίες» παρέες και σε φανταχτερές σπατάλες.
ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ
Πόσοι είναι οι αγρότες στην Ελλάδα; Κανένας δεν ξέρει! Με βάση την τελευταία απογραφή γεωργικών εκμεταλλεύσεων, εμφανίζονται 813.000. Στην πραγματικότητα, οι ενεργοί δεν είναι πάνω από 300.000. Οι υπόλοιποι είναι άνθρωποι της πόλης που βγάζουν κάτι από τα κτήματα του παππού, ή επιτήδειοι με ένα στρέμμα στην Κάτω Παναγιά που δεν ξέρουν ούτε καν πού πέφτει, και δήλωσαν αγρότες για να «τσιμπάν» επιδοτήσεις και καμμιά συνταξούλα του ΟΓΑ. Οι κυβερνήσεις αρνούνται να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση λόγω πολιτικού κόστους.
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΦΥΛΕΣ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ
Η χώρα μας υστέρησε σημαντικά και στη δημιουργία ελληνικών φυλών ή υβριδίων ζώων και φυτών προσαρμοσμένων στις ελληνικές κλιματικές συνθήκες για την παραγωγή ποιοτικών τοπικών προϊόντων. Κι όχι μόνο: η κυβέρνηση αποφάσισε τη διάλυση της ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ, στην οποία διατηρείται το DNA της ελληνικής φύσης. Η Τράπεζα εδώ και 30 χρόνια συγκέντρωσε και διατηρεί 14.500 πολύτιμους σπόρους άγριων και καλλιεργούμενων συγγενών φυτών. Την ίδια στιγμή η παγκόσμια κοινότητα δημιουργεί την παγκόσμια τράπεζα σπόρων, ένα ασφαλές θησαυροφυλάκιο σπόρων στη Νορβηγία, με σκοπό να συμβάλλει στη συντήρηση της βιοποικιλότητας του πλανήτη.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ… ΓΡΑΦΕΙΟΥ
Ένα ακόμη ολέθριο λάθος ήταν η μετατροπή των «μάχιμων» γεωπόνων του Υπουργείου Γεωργίας σε «γραφιάδες» και διοικητικούς διεκπεραιωτές των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων. Οι γεωπόνοι που υπηρετούσαν στους 52 νομούς της χώρας μετατάχτηκαν από το Υπουργείο Γεωργίας στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις! Και συμβαίνει το εξής τρελό: οι γεωπόνοι των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων εργάζονται για εργασίες που τους ανατίθενται από το (πρώην) Υπουργείο Γεωργίας (νυν ΥΠΑΑΤ), έχοντας όμως ως πολιτικό προϊστάμενο τον αιρετό νομάρχη, και ως κριτήριο «απόδοσης» τις εξυπηρετήσεις στην διοχέτευση των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων! Το απόλυτο μπάχαλο!
ΓΥΡΝΑ ΣΕΛΙΔΑ!
Όμως μέσα σε αυτή την παρακμή, δες τι γίνεται δίπλα σου! Δες πώς μια παρέα από νέους ανθρώπους με διαφορετική αντίληψη για τον συνεταιρισμό, έφτιαξαν τη ΘΕΣγάλα, πάνε από επιτυχία σε επιτυχία, και έχουν καταπλήξει όλη την Ελλάδα! Δες πώς όταν δεν ανακατεύεται το κράτος, και οι παραγωγοί βγάζουν κέρδος και οι καταναλωτές έχουν καλύτερη τιμή. 90 λεπτά παίρνεις το γάλα από τα μηχανήματα πώλησης της ΘΕΣγάλα – και είναι το πιο φρέσκο γάλα που υπάρχει στη χώρα! Δες πώς ο Δημήτρης Κουρέτας έχει κάνει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας γνωστό σ’ όλον τον κόσμο γιατί έριξε βάρος στην έρευνα και τη συνέδεσε με την παραγωγή!
Δίπλα στα κομματικά σκουπίδια, ανθίζει μια άλλη Ελλάδα. Θα μας ξανακάνει περήφανους, αν μια υπεύθυνη πολιτική δύναμη τη βοηθήσει να παράγει εφαρμόζοντας τα εξής:
* Επιδοτήσεις για... απόσυρση τέλος. Σχεδιασμός με βάση τις δυνατότητες, τους περιορισμούς και τις ανάγκες της χώρας. Η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι χώρα καλλιέργειας βαμβακιού. Τελεία και παύλα. Δεν έχει έναν... Νείλο για να το ποτίσει, αυτή η καλλιέργεια εξάντλησε τον υδροφόρο ορίζοντα με δραματικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα, και δεν πρόκειται ποτέ να είμαστε ανταγωνιστικοί. Οι επιδοτήσεις στους βαμβακοπαραγωγούς που έδινε η Ε.Ε. είχαν στόχο να τους βοηθήσουν να αλλάξουν καλλιέργεια και όχι να την επεκτείνουν! Άρα ο σχεδιασμός αναφέρεται στις ανάγκες της χώρας και όχι στο τι πληρώνουν οι «κουτόφραγκοι».
* Σχεδιασμός «από κάτω προς τα πάνω». Μέχρι τώρα, τα όποια «προγράμματα» τα έφτιαχναν υπάλληλοι γραφείου. Χωρίς να ακούσουν τη γνώμη των ανθρώπων της υπαίθρου, δεν υπήρχε περίπτωση να πετύχουν. Ο αγρότης όμως ξέρει τι γίνεται και τι δεν γίνεται στην πράξη. Κι έχει αγωνία να ζήσει, μεγαλύτερη από τον βολεμένο «ειδικό» του Υπουργείου.
* Ισορροπία με το περιβάλλον. Κι όταν λέμε περιβάλλον εννοούμε και τον άνθρωπο, όταν μάλιστα τα ποσοστά καρκίνων σε κάποιες περιοχές της Θεσσαλίες που πέφτει μπόλικο φυτοφάρμακο έχουν χτυπήσει κόκκινο. Καμία αγροτική πολιτική δεν μπορεί να υλοποιηθεί, αν το φυσικό περιβάλλον και οι κοινωνίες της υπαίθρου δεν ξαναβρούν τη φυσική τους αρμονία στην διαχείριση των υδάτων, τη χρήση αγροχημικών (από ποιους, πού και πώς), στη δασική πολιτική.
* Νέες καλλιέργειες. Προσανατολίζουμε τους γεωργούς σε βιολογικές καλλιέργειες, βιοκαύσιμα, δυναμικές καλλιέργειες όπως μύρτιλλο, ιπποφαές, γκότζι μπέρρι, μαύρη τρούφα, στέβια, ρόδι, βιομηχανικό τριαντάφυλλο, σπαράγγι, αγαύη, αλόη βέρα, αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά που είναι και ιδανικά για την αξιοποίηση μειονεκτικών, ορεινών ή ημιορεινών εκτάσεων. Στη χώρα μας υπάρχουν 6.000 είδη αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, από τα οποία τα 400 είναι ενδημικά και δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο.
* Αγρότης – επιχειρηματίας. Πόσες φορές άκουσες για αναβάθμιση του ρόλου του αγρότη! Αναβάθμιση δεν είναι να έχει κλιματισμό το τρακτέρ αλλά να κατοχυρωθεί το επάγγελμα, να λυθούν τα χρονίζοντα ζητήματα όπως το κληρονομικό δίκαιο των γεωργικών εκτάσεων (πολυτεμαχισμός), τα θέματα φορολογίας, οι προϋποθέσεις και οι προτεραιότητες πρόσβασης σε παραγωγικές επιδοτήσεις κ.λπ. Όμως το πιο σημαντικό είναι η επένδυση σε γνώση και σε έρευνα. Ο αγρότης θα πρέπει να έρθει σε επαφή με τις νέες τεχνολογίες και στην παραγωγή και στη διάθεση των προϊόντων.
* Νέα συνεταιριστική αντίληψη. Η ολοκλήρωση της αγροτικής επιχειρηματικότητας θα έρθει μέσα από αυτόνομους, αγροτικούς συνεταιρισμούς, που θα λειτουργούν ως Α.Ε., χωρίς κρατική ή κομματική κηδεμόνευση και θα προσφέρουν: δικτύωση, συνεργασίες, τα μέσα για κάθε ατομική ή συλλογική επιχειρηματική δράση στην ελληνική ύπαιθρο, οργανωμένες δομές παραγωγής, μεταποίησης και συσκευασίας των προϊόντων, δομές συλλογικής προμήθειας εφοδίων και εξοπλισμού, υπηρεσίες marketing και διαφήμισης, ανάπτυξη καινοτομιών, αγροτικά super market.
Έτσι, ο αγροτικός χώρος θα διασυνδεθεί με τους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας. Χωρίς στεγανά και μεσάζοντες. Χωρίς μονοπώλια και καρτέλ. Η Αγροτική Τράπεζα θα αφοσιωθεί στην αποστολή της: τη χρηματοδότηση της αγροτικής οικονομίας με ανταγωνιστικούς όρους - θα γίνει πάλι μια πραγματική τράπεζα για τους Έλληνες της υπαίθρου. (Μέχρι σήμερα, η ΑΤΕ υπήρξε ο μόνιμος χρηματοδότης των κομματικών συμμοριών, γι’ αυτό κατέρρευσε.)
Ταυτόχρονα πρέπει με τη δική σου πρωτοβουλία, αγρότη, να ξεριζώσεις όλα τα κομματικά «ζιζάνια» που πνίγουν και την καλλιέργεια και εσένα και την Ελλάδα. Η πρωτογενής παραγωγή μπορεί να γίνει ο «πύραυλος» της ελληνικής οικονομίας. Χωρίς όμως κομματικά βαρίδια. Ούτε νονούς. Γιατί, αυτοί που είχες, αντί να σου δώσουν όνομα, σου το... έβγαλαν. Ευτυχώς, δεν πείραξαν το μάτι. Και αρχίζεις να διακρίνεις τον δρόμο για μια πλούσια Ελλάδα της παραγωγής και της δημιουργίας.
