Από τον Μιλτιάδη Γ. Δεληχά
«Καθένας μπορεί να προαχθεί
μέχρι το επίπεδο της ακαταλληλότητάς του»
L. Peter - Αρχές διαχείρισης
Η τζάμπα Oδύσσεια του πρώην υπουργού Μεταφορών που αποδείχθηκε κοινός παραβάτης του... Κ.Ο.Κ., μονοπωλεί τις τελευταίες ημέρες το διαδίκτυο. Η κρυφή γοητεία της εξουσίας και της (ε)αυτού ακαταλληλότητας, πλήττει την αβάσταχτη ελαφρότητα της πολιτι(σμι)κής μας παρακμής. Ο τέως υπουργός Λιάπης απαξίωσε πλήρως το συμβολισμό που έφερε ως ανηψιός και συνοδός του αείμνηστου Κων/νου Καραμανλή, όταν εκείνος ήρθε από το εξωτερικό με την πτώση της δικτατορίας. Αργότερα βέβαια ο θείος του αγανακτισμένος, προσομοίωσε - και όχι άδικα - τη χώρα μας που ο ίδιος διοικούσε με «ένα απέραντο φρενοκομείο»!
Ο υπουργός Λιάπης όμως δεν είναι η μοναδική περίπτωση αλλά εκφράζει μια ολόκληρη «φουρνιά» ωραιοπαθών πολιτικών που έμαθαν να κινούνται σε επίπεδα μικροκομματικής σκοπιμότητας, με μια κλίμακα που ξεκινούσε από την αναξιοπρέπεια του τζαμπατζή κι έφτανε στη διαφθορά του μιζαδόρου. Από τον Άκη που βρίσκεται στη φυλακή, μέχρι τον Πάκη (Παυλόπουλο) που έκανε πραγματικότητα το greek dream χιλιάδων συμβασιούχων διορίζοντάς τους στο Δημόσιο, κληροδοτώντας τους τον σημερινό εφιάλτη της απόλυσης.
Σύμφωνα με τον θεμελιωτή της ατομικής ψυχολογίας Adler, κανένα άτομο δεν συμφιλιώνεται με την ανικανότητα ή την κατωτερότητά του. Αντίθετα, επιδιώκει να την αντικαταστήσει με την υπεροχή. Είναι η «δύναμη της ανικανότητας» κι αλίμονο όταν ο ανίκανος λάβει θέση εξουσίας, θα γίνει επικίνδυνος για τους άλλλους. Έτσι στη χώρα μας, οι ακατάλληλοι, συντήρησαν και διόγκωσαν την ανομία, τον λαϊκισμό, την αναξιοκρατία, τη διαφθορά και έφεραν την παρακμή. Στα χρόνια της επίπλαστης ευημερίας, διάχυτη ήταν παντού η αίσθηση ότι δεν επιβραβεύονταν ο άξιος, ο ικανός, αυτός ο οποίος κοπιάζει, αλλά ο φαύλος, ο θρασύς, ο τυχοδιώκτης και όποιος διαθέτει τις κατάλληλες γνωριμίες. Κατά κανόνα, δεν κέρδιζε αυτός που παρήγαγε αλλά αυτός που μεσολαβούσε. Ζητούμενο δεν ήταν το ηθικό αλλά το νόμιμο ως νομότυπο. Εξάλλου στη ράθυμη διακυβέρνηση καταστρεπτικής αναβλητικότητας του πρώτου εξαδέλφου του Λιάπη κ. Καραμανλή (του Β’), είχε διατυπωθεί το αμίμητο «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό»...
Έτσι δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι τα προβεβλημένα «πρότυπα» συμπεριφοράς ήταν ο ωχαδελφισμός, η δουλοπρέπεια και ο αυταρχισμός. Και η «ελπίδα», αναδύονταν από το κάθε μορφής «πλιάτσικο»: να αρπάξει κανείς την ευκαιρία, να βρει τον εύκολο τρόπο, το κατάλληλο παραθυράκι και να αξιοποιήσει δεόντως το οποιοδήποτε οθωμανικό κατάλοιπο του συστήματος. Τελικά, όλα συνεισέφεραν στη διαμόρφωση μιας κατάστασης στην οποία κυριάρχησε η ατιμωρησία ο επικοινωνισμός και η αναξιοκρατία. Εκεί όπου ο κάθε νεοέλληνας, έμαθε να βρίσκει άλλοθι για την οποιαδήποτε προσωπική του ανεπάρκεια, επιζητώντας μάλιστα την... ισότητα στην παρανομία!
Όσο ψηλότερα όμως ανέρχεται κάποιος, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος να εκτεθεί, καθώς τα λάθη του γίνονται ευρύτερα γνωστά και η πτώση του ακόμα πιο απότομη. Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνει ο κάθε Λιάπης με τη δική μας συνευθύνη, διά μέσου της ψήφου. Έτσι, κρίνεται απόλυτα εύστοχη η ρήση του κορυφαίου διανοητή του 20ου αιώνα Karl Popper ότι: «ζητούμενο δεν είναι ποιος είναι ο καταλληλότερος να μας κυβερνήσει αλλά το πώς θα εμποδίσουμε τους ανάξιους ή τους επικίνδυνους να αποκτήσουν αξιώματα». Και το γεγονός ότι στην ελληνική πολιτική σκηνή διαχρονικά κυριάρχησαν – πλην λαμπρών εξαιρέσων – οι πλέον ακατάλληλοι, πρέπει αναμφίβολα να αποτελέσει αντικείμενο κοινωνικής ψυχαναλυτικής έρευνας...
Ο Μιλτιάδης Γ. Δεληχάς είναι διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ.
