Του Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Θέλει αρετή και τόλμη να λες το τι υποφέρεις, αντί να βουβαίνεσαι στον πόνο σου. Οι διώκτες θα βγουν κι από πάνω και θα σου πουν, «αφού δεν σ' άρεσε, γιατί δεν το ’λεγες; Γιατί τα δεχόσουν όλα αδιαμαρτύρητα;» Ο Ιησούς, οργίστηκε με τους εμπόρους στο ναό. Οργίστηκε επίσης όταν οι μαθητές Του δεν μπόρεσαν να θεραπεύσουν κάποιο άρρωστο παιδί. Το Ευαγγέλιο δεν λέει πουθενά να μένουμε παθητικοί.
Δυο πράγματα θ' άλλαζαν την ιδέα μας για την κρίση. Να μην απελπιζόμαστε με την κατάσταση, σαν να είναι αιώνια και δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ. Όταν λέω φοβάμαι την κρίση, δεν ξέρω αν ακριβολογώ. Δεν είναι ακριβώς ο φόβος το συναίσθημα που νιώθουμε για την κατάσταση στην οποία περιήλθε ο τόπος μας τα δύο-τρία αυτά τελευταία χρόνια. Είναι μάλλον ένα είδος σύγχυσης αισθημάτων. Έτσι που να μην μπορούμε να πούμε, τι είναι ακριβώς αυτό που νιώθουμε. Ο φόβος σε ακινητοποιεί, αλλά δεν είμαστε ακινητοποιημένοι από το φόβο.
Αν έλεγα ότι με πειράζει η άγνοια για το μέλλον, πάλι δεν θα ακριβολογούσα. Ποτέ δεν με απασχολούσε το μέλλον με τον τρόπο που μας απασχολεί τώρα.
Είμαστε οργισμένοι με την τεχνητή κρίση, κι όμως πρέπει να την υποφέρουμε σαν να είναι αληθινή; Είμαστε λαός αισθητικά καλλιεργημένος. Η αγάπη μας για το ωραίο αυτό δείχνει. Ξέρουμε τον τρόπο να βιώνουμε την οργή, και να την μετατρέπουμε σε κατανόηση, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος από το βίαιο αυτό συναίσθημα. Μια Γαλλίδα ακαδημαϊκός στο βιβλίο της για τους Έλληνες γράφει πως το ουσιαστικό γνώρισμα της ψυχής τους είναι η ηπιότητα.
Όταν κάποτε άκουσα την θαυμάσια Ελληνίδα υψίφωνο, την Μυρτώ Παπαθανασίου, να μεταμορφώνει την οργή της σε ένα υπέροχο μουσικό συναίσθημα, αγάπησα αυτή την έκφραση. Η οργή είναι θείο συναίσθημα. Η οργή χωρίς αμαρτία. «Οργίζεσθε και μην αμαρτάνετε», λέει ο Κύριος Ιησούς.
Στην προκειμένη περίπτωση ούτε οργή θα άξιζε σ΄ αυτήν την κατάσταση, στην οποία χωρίς ντροπή οδήγησαν ,για το κέρδος και την απληστία, τον αισθητικά καλλιεργημένο ελληνικό λαό.
«Αν και ο εξωτερικός άνθρωπος φθείρεται, ο εσωτερικός αναγεννάται μέρα με την ημέρα.», γράφει κάπου ο Απόστολος Παύλος.»Στις ασθένειές μου η δύναμή μου τελειούται».
Τέλειωσαν οι συζητήσεις περί της οικονομίας. Οι οικονομολόγοι δεν είναι πια όπως στην αρχή της κρίσης, οι καλύτεροι συζητητές, ούτε οι πολιτικοί, ούτε οι σεισμολόγοι. Προβληματίζονται οι επαγγελματίες της προπαγάνδας με ποιο τρόπο να τραβήξουν την προσοχή πέρα από τις πραγματικές ανάγκες του κόσμου.
Στις συζητήσεις δεν τραβούν το ενδιαφέρον ούτε η ανάπτυξη, ούτε η περαιτέρω ύφεση. Αυτά είναι δεδομένα. Μ' αρέσει που ο κόσμος κοιτάζει πάλι τον ουρανό για τη βροχή.
Δυο πράγματα ακόμα αν τραβήξουν την προσοχή του κόσμου, νομίζω ότι το παιχνίδι της πολιτικής και της ψευδοοικονομίας, θα τελειώσει.
Το ένα είναι η συνειδητοποίηση ότι αυτό που συμβαίνει, δεν είναι αιώνιο. Και το άλλο είναι να ξαναβρούμε την εμπιστοσύνη στο Θεό. Να πάψουμε να εμπιστευόμαστε περισσότερο τους εαυτούς μας ή τους πολιτικούς παρά το Θεό.
Να συνειδητοποιήσουμε πως ο Θεός δεν βοηθάει την ιδιοτέλεια. Στον ιδιοτελή λέει, να τα βγάλει πέρα μόνος του. Αν θέλει τη βοήθεια του Θεού, να δουλέψει για τους άλλους. Δεν ξέρω καλύτερο τέλος θεατρικού έργου, από το τέλος του Θείου Βάνια του Άντον Τσέχωφ: «Θα ζήσουμε και θα δουλέψουμε για τους άλλους».
«Σε μια ελεύθερη χώρα,όπου η κοινή γνώμη δεν είναι μήτε συγκροτημένη μήτε πνιγμένη, υψώνεται κάποτε, όταν θίγεται η λαϊκή ψυχή, ένας άνεμος από διαμαρτυρίες. Στην αρχή δεν είναι παρά στεναγμός, μια μουρμούρα, μια μόνη φωνή. Ύστερα μεγαλώνει, απλώνεται με δύναμη και γρηγοράδα απίστευτη, για να φτάσει στη δύναμη την απειλή της καταιγίδας. Σε τέτοιον κυκλώνα, είναι μάταιο να ζητήσουν ν' αντισταθούν οι άνθρωποι της εξουσίας. Πρέπει να συμμαζευτούν ή να συντριφτούν. Τότε μόνον αυτό το Κράτος «απ’ το λαό και για το λαό» εκπληρώνει την ύπαρξή του.» (Τζότζεφ Κρόνιν, Το Σπαθί της Δικαιοσύνης, Εκδόσεις Σακκάλης).
