Του Μ.Ε. Λαγκουβάρδου
Είναι οικονομική η παγκόσμια κρίση; Αυτοί που ελέγχουν την παγκόσμια οικονομία περνούν οικονομική κρίση; Και πώς τους περισσεύουν τα χρήματα που δανείζουν σε όλο τον κόσμο;
Μη μου πείτε πως τα δανείζουν από το υστέρημά τους; Κανείς δεν το πιστεύει αυτό.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι κακώς η παγκόσμια κρίση χαρακτηρίζεται ως οικονομική, ενώ είναι άλλης φύσεως και συγκεκριμένα κρίση της «αφηρημένης» εργασίας. Αφηρημένη λέγεται η εργασία, από την οποία έχει αφαιρεθεί το ανθρώπινο στοιχείο κι ο εργαζόμενος λογίζεται ως ένα απλό γρανάζι μιας μηχανής. Οι εργαζόμενοι εναντιώνονται στην «αφηρημένη» εργασία, που τους αλλοτριώνει και απαιτούν καλύτερους όρους εγασίας.
Οτι το «μήλον της έριδος» είναι η «συγκεκριμένη εργασία», το «άλλως πράττειν» φαίνεται από τους τομείς τους οποίους πλήττει η «οικονομική» κρίση, που είναι οι εργαζόμενοι, η μεσαία αστική τάξη, η Εκπαίδευση και η Εκκλησία. Γιατί άραγε; Τί κοινό έχουν μεταξύ τους οι τομείς αυτοί;
Το κοινό στοιχείο που έχουν μεταξύ τους είναι η επίγνωση του ρόλου της «αφηρημένης» εγασίας και η δυνατότητα να απαιτήσουν καλύτερους ρόλους εργασίας, δηλαδή ανθρώπινη «συγκεκριμένη» εργασία.
Ιδίως η Εκκλησία αφού το Ευαγγέλιο περιέχει όλη τη διδασκαλία περί «συγκεκριμένης» εργασίας», στην οποία στηρίζονται όλες οι αμφισβητήσεις της «αφηρημένης εργασίας», η οποία αλλοτριώνει τον εργαζόμενο.
Στη συγκεκριμένη εργασία έχει σημασία η δημιουργική συμβολή του εργαζομένου. Θα μπορούσαμε να φέρουμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα «συγκεκριμένης» εργασίας, όταν η δουλειά έχει κάτι από σένα.
Αυτό έκαναν τα αδέλφια που είχαν το εστιατόριο στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου, στη Λάρισα. Η δουλειά τους είχε κάτι από αυτό που ήταν. Οι φίλοι-πελάτες αγαπούσαμε το μαγαζί τους. Νιώθαμε ωραία στην φιλική και οικογενειακή ατμόσφαιρα που δημιουργούσε η προσωπικότητα των τριών αδελφών. Δεν ήταν στην τύχη που ονόμαζαν τα φαγητά τους «δημιουργίες» και «έργα τέχνης». Οι δημιουργίες εκφράζουν αυτόν που τις δημιούργησε, ενώ η αφηρημένη εργασία δεν έκφράζει κανέναν, εκτός από τη θέληση του χρήματος, που επιδιώκει τη συσσώρευσή του.
Ο Μαρξ μελετούσε το Ευαγγέλιο και διδάχθηκε από αυτό, αν και δεν φαντάζομαι να παραπέμπει σ΄ αυτό. Παράδειγμα, η διάκριση που κάνει μεταξύ του «πράττειν» και της «αφηρημένης εργασίας» υπάρχει στο Ευαγγέλιο χιλιάδες χρόνια πριν.
Ενα άλλο παράδειγμα συγκεκριμένης εργασίας είναι το παράδειγμα του Φίλια, στην Κάλυμνο.
Ο Φίλιας εξυπηρετούσε όλον τον κόσμο στο λιμάνι της Καλύμνου. Είτε χειμώνας ήταν, είτε έβρεχε κι έκανε κρύο ο Φίλιας ήταν πάντοτε παρών, στο λιμάνι, Ποτέ δεν ξεχνούσε κανέναν. 'Εφτανε να του ζητήσεις κάτι για να ‘ρθεί στην ώρα του.
Ο Φίλιας κι ο Πανορμίτης, το μικρό πλοίο της άγονης γραμμής έσπαζαν τον αποκλεισμό μας, το χειμώνα, τις μέρες με τα πολλά μποφόρ, που τα μεγάλα καράβια είχαν απαγορευτικό.
Είναι κάποιοι άνθρωποι που δεν ξεχνιούνται ποτέ. Τέτοιος άνθρωπος ήταν ο Φίλιας. Το όνομά του «Φίλιας» δεν του το έδωσαν στην τύχη.
Στην εποχή μας δεν βλέπουμε το μοναδικό στους ανθρώπους και στα πράγματα. Το μοναδικό βλέπουν μόνον οι καλλιτέχνες κι αυτοί που αγαπούν αυτό που κάνουν. Εμείς οι άλλοι είμαστε μπλεγμένοι στις γενικεύσεις.
