Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Τι συμβαίνει άραγε στη Συρία; Πώς και μια τέτοιας έκτασης σύγκρουση με χιλιάδες νεκρούς δεν παύει, ειδικά όταν στην όλη ιστορία εμπλέκονται και οι Μεγάλες Δυνάμεις προς διευθέτηση των συσχετισμών τους; Και πώς συμβιβάζεται να μένουν όλοι απ’ έξω από το παρατεταμένο ανθρωπιστικό δράμα που ταλανίζει εδώ και καιρό την περιοχή; Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, μόνο από την περασμένη εβδομάδα, έχουν διασχίσει τα σύνορα αρκετές δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, καθιστώντας αυτή τη νέα έξοδο από τη Συρία μία από τις μεγαλύτερες που έχουν παρατηρηθεί μέχρι στιγμής κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, η οποία πλέον διανύει την τρίτη χρονιά της. Παράλληλα με τους ανθρώπους που είπαν ότι επιχείρησαν να διαφύγουν λόγω των πρόσφατων βομβαρδισμών, άλλοι ανέφεραν ότι εγκατέλειψαν τη χώρα τους λόγω συγκρούσεων και έντασης μεταξύ διαφόρων παρατάξεων. Επίσης, επικαλέστηκαν την κατάρρευση της οικονομίας λόγω του πολέμου και τις συνακόλουθες δυσκολίες που αντιμετώπισαν στην προσπάθεια να φροντίσουν τις οικογένειές τους. Μιλάμε λοιπόν για μια τεράστια τραγωδία, που πέρα από τις όποιες στρατιωτικές επιχειρήσεις και ό,τι επιφέρουν στις υποδομές της χώρας, προκαλούν ανεπανόρθωτη ζημιά στον κοινωνικό ιστό, με χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις εστίες τους και να αναζητούν προστασία στις γειτονικές χώρες, περνώντας παράλληλα και στις χώρες της Μεσογείου. Οι παρενέργειες είναι πολλές με την έξοδο τόσων πολλών προσφύγων, και το πρόβλημα δεν φαίνεται προς το παρόν να βρίσκει κάποια λύση. Σύμφωνα με τις τελευταίες διαθέσιμες πληροφορίες, λοιπόν, από τις 15 Αυγούστου, περίπου 30.000 Σύροι έχουν μεταβεί στο βόρειο Ιράκ, αφού εγκατέλειψαν τις κοινότητές τους σε μια μεγάλη ζώνη της βόρειας Συρίας. Στο κυβερνείο του Ερμπίλ, το οποίο βρίσκεται πιο ανατολικά, η Υ.Α. έχει κατασκευάσει ένα διαμετακομιστικό κέντρο στο Kawergost, βόρεια της πόλης Ερμπίλ προς στην περιοχή Khabat. Εκεί έχουν τοποθετηθεί 1.100 σκηνές της Υ.Α., παράλληλα με 200 σκηνές που ανήγειρε η Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης. Στο διαμετακομιστικό κέντρο του Kawergost πλέον διαμένουν περίπου 7.000-9.000 Σύροι. Να σημειωθεί ότι τις τελευταίες ημέρες, η Υ.Α. έχει αποστείλει περισσότερα από 90 φορτηγά που μετέφεραν βοήθεια από το Ερμπίλ. Επίσης, έχει διανείμει είδη πρώτης ανάγκης, όπως σκηνές, πλαστικά καλύμματα, στρώματα ύπνου, κουβέρτες, είδη κουζίνας, είδη υγιεινής, δεξαμενές νερού, φορητές τουαλέτες, φορητές ντουζιέρες και ηλεκτρικούς ανεμιστήρες. Ωστόσο, λόγω του μεγέθους και της ταχύτητας της εισροής, ορισμένοι άνθρωποι στο Kawergost ακόμα βρίσκονται χωρίς σκηνές και χρειάζεται να κατασκηνώνουν κάτω από μουσαμάδες ή σε άλλα πρόχειρα καταλύματα. Και το δράμα συνεχίζεται όσο οι βομβαρδισμοί προκαλούν ανεπανόρθωτη ζημιά στους αθώους πολίτες, ωθώντας τους στο να εγκαταλείψουν άρον – άρον τις εστίες τους. Το δε ερώτημα είναι: Τι κάνουν όλοι όσοι κόπτονται για την διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπου γης; Πού βρίσκονται άραγε όλοι αυτοί που έσπευσαν αμέσως να επιτεθούν στον άλλο πρώην δικτάτορα, Μουαμάρ Καντάφι, επιχειρώντας «χειρουργικά» αεροπορικά χτυπήματα στη στρατιωτική του μηχανή; Οι συσχετισμοί στο Συριακό είναι σαφώς διαφορετικοί. Η εμπλοκή της Ρωσίας με την αμέριστη υποστήριξη στον Άσαντ αλλά και η ενεργός ανάμιξη της γειτονικής Τουρκίας, περιπλέκουν την κατάσταση και δεν βοηθούν σε καμία περίπτωση προς την κατεύθυνση της επίλυσης της κρίσης και τον τερματισμό τις εμφύλιας σύρραξης. Αναμενόμενη λοιπόν η σιωπή των Αμερικανών και των Ευρωπαίων όταν πίσω από τη Συρία βρίσκεται το Ιράν, η Ρωσία ακόμη και η Κίνα. Ασφαλώς βέβαια, κανείς δεν ενδιαφέρεται για το ανθρωπιστικό δράμα που συνεχίζεται ακατάπαυστα. Τουναντίον, όχι απλά κωφεύουν αλλά αναμένουν απαθείς το αποτέλεσμα των σοβαρών αυτών εμφύλιων διενέξεων. Η πρόκληση όμως δεν παύει είναι μεγάλη. Και ο καθένας πλέον μπορεί να αντιληφθεί το παιχνίδι συμφερόντων που παίζεται στις πλάτες χιλιάδων αθώων πολιτών. Το θέμα όμως δεν είναι αν είναι ή όχι εύκολα ανιχνεύσιμη η διαφορετική συμπεριφορά των Αμερικανών και Ευρωπαίων απέναντι στην εν εξελίξει ανθρωπιστική καταστροφή. Το θέμα είναι ότι και οι πολίτες των ευρωπαϊκών χωρών δεν διαδηλώνουν πια τη δυσφορία τους απέναντι σε τούτη την προκλητική αδιαφορία, όπως έκαναν για το Ιράκ και τη Σερβία τη δεκαετία του ‘90. Και λες και όλα είναι φυσικά, απλά παρατηρούν όλοι τους τις βόμβες και λυπούνται για την τύχη των γυναικόπαιδων. Η λύπηση όμως δεν φέρνει την άνοιξη. Ούτε η σιωπή απέναντι στις τραγωδίες. Οι απώλειες είναι ήδη μεγάλες. Μεγάλη είναι όμως και η προκλητικότητα που οι ηγεσίες των «πολιτισμένων κρατών» επιδεικνύουν απέναντι σε τούτη την ανθρωπιστική καταστροφή. Ούτως ειπείν, όσο περισσότερες απώλειες, τόσο περισσότερη σιωπή. Όσο περισσότεροι πρόσφυγες, τόσο περισσότερη αδιαφορία. Μέχρι την επόμενη εμφύλια σύρραξη που τα πράγματα ίσως να είναι διαφορετικά λόγω της φύσης των εκάστοτε γεωπολιτικών συμφερόντων.
