Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Η ιογενής ηπατίτιδα αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως, καθώς μαστίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Πρόκειται για μια ασθένεια που για την αντιμετώπισή της έχουν γίνει πολλές έρευνες και νέα φάρμακα έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία. Αφού φυσικά έχει υποχωρήσει σημαντικά η κοινωνική προκατάληψη για τους πάσχοντες ή τους φορείς, που τα παλαιότερα ιδίως χρόνια αντιμετωπίζονταν διακριτικά και με φόβο.
Τα προβλήματα του ήπατος, όπως τόνισε και σε πρόσφατη συνέντευξη που μου παραχώρησε ο καθηγητής παθολογίας και ειδικός στα νοσήματα του ήπατος, Στέφανος Χατζηγιάννης, είναι πολλά και χρήζουν της άμεσης προσοχής των πολιτών. Αυτό δείχνουν και τα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ), σύμφωνα με τα οποία, σε όλο τον κόσμο, περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια άτομα έχουν μολυνθεί με τον ιό της ηπατίτιδας Β, από τα οποία περίπου 350 εκατομμύρια είναι χρόνιοι φορείς.
Όσον αφορά την ηπατίτιδα C, έχει υπολογιστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ότι το 3% του πληθυσμού της γης, δηλαδή 200 εκατομμύρια άτομα, είναι χρόνιοι φορείς της νόσου. Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά και αποδεικνύουν ότι η νόσος παρουσιάζει έξαρση, παρά το γεγονός – να το επισημάνω για μια ακόμη φορά – ότι η αντιμετώπισή της έχει αλλάξει προς το καλύτερο.
Τι γίνεται όμως στη χώρα μας; Πόσο το πρόβλημα παραμένει; Τα στοιχεία του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες για την πραγματική διάσταση του προβλήματος. Η Ελλάδα, λοιπόν, ανήκει στις περιοχές με ενδιάμεση ενδημικότητα και υπολογίζεται ότι 300.000 άνθρωποι είναι φορείς της ηπατίτιδας Β. Πρόσφατες μελέτες σε διάφορες πληθυσμιακές ομάδες εκτιμούν το ποσοστό επιπολασμού της HBV λοίμωξης μεταξύ 0,84% (αιμοδότες) και 2,6% (γενικός πληθυσμός). Για την ηπατίτιδα C στο γενικό πληθυσμό το ποσοστό της λοίμωξης υπολογίζεται σε 1.9%, δηλαδή περίπου 200.000 άτομα έχουν μολυνθεί από τον ιό.
Η 28η Ιουλίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ιογενούς Ηπατίτιδας έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας σε κρίσιμα για την αντιμετώπιση της νόσου ζητήματα όπως οι τρόποι πρόληψης, η βελτίωση της περίθαλψης και της ποιότητας ζωής των ασθενών και η διαφύλαξη των δικαιωμάτων τους. Η πληροφόρηση, ειδικά όταν προέρχεται από έγκυρους επιστημονικούς φορείς, μπορεί να συμβάλει στη διάλυση της αδικαιολόγητης ανησυχίας του κοινού, των φόβων και των προκαταλήψεων σχετικά με τις ηπατίτιδες και να αποτρέψει έτσι τη συναισθηματική και κοινωνική απομόνωση των ατόμων που έχουν μολυνθεί.
Η ύπαρξη απλών εξετάσεων αίματος για την ανίχνευση των ιών της ηπατίτιδας δίνει τη δυνατότητα ελέγχου σε κάθε ενδιαφερόμενο. Θα πρέπει να καταστεί κοινή αντίληψη, σύμφωνα με όσα λέει το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., ότι μοναδικός αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης της ηπατίτιδας Β είναι ο εμβολιασμός ενώ η έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση των ιογενών ηπατιτίδων Β και C μπορούν να εξασφαλίσουν μια καλή ποιότητα ζωής στα άτομα που έχουν μολυνθεί. Συγχρόνως, η χρήση συνδυασμού αντιικών φαρμάκων έχει βελτιώσει σημαντικά τη θεραπεία της ηπατίτιδας C.
Οι ασθενείς με χρόνια λοίμωξη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη κίρρωσης και ηπατοκυτταρικού καρκίνου, επιπλοκές που είναι υπεύθυνες για 1 εκατομμύριο θανάτους το χρόνο παγκοσμίως. Η τήρηση των κανόνων υγιεινής αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην πρόληψη της ηπατίτιδας Α, για την οποία επίσης υπάρχει αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο, αναφέρει το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Να σημειωθεί ότι το Γραφείο Ηπατιτίδων του (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ) λειτουργεί από το 2000 ενώ από το 2002 συντονίζει δίκτυο 23 κλινικών μέσω των οποίων καταγράφεται και παρακολουθείται η φυσική ιστορία ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα B και C (μελέτη Cohort). Το Κέντρο καταβάλλει προσπάθεια για την ενημέρωση του κοινού και κυρίως των ομάδων υψηλού κινδύνου με σκοπό την πρόληψη της μετάδοσης των ιογενών ηπατιτίδων, την ενημέρωση για τους τρόπους μετάδοσης και πρόληψης, την προαγωγή του εμβολιασμού, τη βελτίωση της κλινικής φροντίδας των ατόμων που πάσχουν από ιογενή ηπατίτιδα Β και C. Aπό τον Φεβρουάριο του 2013, το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. εξέδωσε νέες Κατευθυντήριες Οδηγίες Θεραπευτικής Παρέμβασης σε ασθενείς με λοίμωξη με τον ιό της ηπατίτιδας Β ή C με βάση τα τελευταία βιβλιογραφικά δεδομένα. Οι εν λόγω οδηγίες έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.: www.keelpno.gr
