Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία για το ελληνικό κράτος που αποζητά επενδύσεις είναι η τεράστια γραφειοκρατία που συνοδεύει την εκάστοτε υποψήφια επένδυση και η κλασική καθυστέρηση από τους αρμοδίους προς τον υποψήφιο επενδυτή, που άλλοτε σήμαινε και σημαίνει μίζα, και άλλοτε μπλεκόταν ή εξακολουθεί να μπλέκεται στα γρανάζια των αλλεπάλληλων υπογραφών, που για να μπουν και αυτές θα έπρεπε ή πρέπει να πέσει ρευστό.
Αυτή η κατάσταση δεν έχει αλλάξει και πολύ από την παρουσία της τρόικα. Το όλο θέμα βγαίνει, βέβαια, σε καθημερινή βάση από τους «άμεμπτους» συναδέλφους των μεγάλων ιδιωτικών καναλιών, που κάνουν ό,τι μπορούν προκειμένου να δώσουν μια διαφορετική εικόνα για τη χώρα αναφορικά με τη διαφθορά. Η πραγματικότητα όμως μάλλον τους διαψεύδει. Το λέω αυτό γιατί και οι μίζες πέφτουν βροχή και οι χρηματισμοί αποτελούν κάτι σαν στάτους, αν αναλογιστεί κανείς τα στοιχεία για την κατάταξη της Ελλάδας σε παγκόσμιο επίπεδο εις ό,τι αφορά στη διαφθορά.
Πολλές βέβαια είναι οι προσπάθειες που καταβάλλονται από τους Ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι όμως κλείνουν τα μάτια απέναντι στην διαφθορά των χωρών τους. Για παράδειγμα, ένα τεράστιο σκάνδαλο συγκλονίζει εδώ και καιρό τη Γερμανία αναφορικά με τα Eurofighter και την Αυστρία. Μίζες εκατομμυρίων στο προσκήνιο και δραστηριοποίηση μετά από καιρό των εισαγγελικών αρχών στη Γερμανία, την Αυστρία και την Ελβετία, με «εφόδους» σε γραφεία της EADS, για να αποκομίσουν στοιχεία, σχετικά με τη συνεχιζόμενη έρευνα περί δωροδοκίας στην πώληση Typhoon στην Αυστρία, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Οι πρώτες σχετικές πληροφορίες είχαν εμφανιστεί το 2011, όταν έρευνες της αυστριακής γενικής εισαγγελίας είχαν δώσει ενδείξεις περί χρηματισμού δημοσίων λειτουργών από εταιρία που είχε αναλάβει την «προώθηση» της πώλησης Eurofighter στην κεντροευρωπαϊκή χώρα, το 2002.
Να λοιπόν που δεν είναι όλα ρόδινα στους φίλους Ευρωπαίους που κατά τα άλλα κόπτονται για τη διαφάνεια στην Ελλάδα. Αλλά και οι Γάλλοι δεν πάνε πίσω. Έτσι, πριν από λίγο καιρό, ο ίδιος ο Νικολά Σαρκοζί κατηγορήθηκε ότι παραβίασε την αρχή της μυστικότητας της ανακριτικής διαδικασίας αποκαλύπτοντας εμπιστευτικές πληροφορίες για το σκάνδαλο «Καράτσι-γκέιτ». Πρόκειται για μια υπόθεση που σχετίζεται με το θάνατο 11 Γάλλων μηχανικών σε βομβιστική επίθεση στο Πακιστάν το 2002, η οποία μάλλον περιλαμβάνει «μίζες» στο πλαίσιο εξοπλιστικών συμβάσεων.
Τα πράγματα λοιπόν για τους αδέκαστους φίλους μας δεν είναι και τόσο ρόδινα. Όμως, αυτοί δείχνουν με το δάκτυλο την Ελλάδα, φροντίζοντας μέσω της τρόικα να παραδίδουν μαθήματα νομιμότητας. Δεν λέω πως οι προθέσεις είναι πάντα εκ του πονηρού, αλλά μάλλον φουσκώνουν τα πράγματα με στόχο την υπηρέτηση κρυφών πολιτικών που σχετίζονται με την εμπέδωση της λιτότητας. Βέβαια αυτό πάει να γίνει σε όλη την Ευρώπη, με μαζικές περικοπές, αλλαγή των εργασιακών συνθηκών, απολύσεις και απόλυτη καθήλωση των πολιτών. Μην κοιτάτε τη Μέρκελ που χάριν των επικείμενων εκλογών πριμοδοτεί τους δημοσίους υπαλλήλους στη Γερμανία. Αυτά τα γνωρίζουμε καλύτερα εδώ στην Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, παρά τα διαπραττόμενα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στην Ελλάδα τίποτε δεν προχωρά αν δεν ακολουθηθεί η πεπατημένη. Με λίγα λόγια, καμία ανάπτυξη δεν θα έρθει αν δεν περάσει από τα γρανάζια της παρανομίας. Έτσι έχει δομηθεί το σύστημα για χρόνια, έτσι έχουν γαλουχηθεί γενιές και γενιές, με αυτό τον τρόπο «εξασφαλίζεται» μια σχετική ευημερία για τους λίγους και απελπισία για τους πολλούς. Δεν είναι τωρινό το φαινόμενο ότι οι χαμηλές εισοδηματικά τάξεις δεν είχαν ποτέ τους στον ήλιο μοίρα. Απλά, κάποια χρόνια δόθηκε η δυνατότητα στη μικρομεσαία τάξη να πλουτίσει πρόσκαιρα, προκειμένου να συγκαλυφθούν τεράστια σκάνδαλα που είδαν αργότερα το φως της δημοσιότητας.
Η τεράστια γραφειοκρατία εξακολουθεί να είναι το σήμα κατατεθέν στη χώρα της γενικευμένης ανομίας. Οι διοικητικοί μηχανισμοί δεν πρόκειται να αλλάξουν, γιατί πολύ απλά το όλο σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει αλλιώς. Θα πρέπει να αλλάξουν εκ βαθέων τα πάντα, να ξαναφτιαχτεί εξαρχής όλος ο μηχανισμός και να αλλάξει άρδην ο τρόπος διοίκησης. Αυτό όμως θα επιφέρει τεράστιες αλλαγές στην άσκηση των καθηκόντων που σε τελική ανάλυση δεν βολεύει κανέναν. Αυτή είναι η αλήθεια και τα περί εντοπισμού των «κοπανατζήδων» ή των «χρηματιζομένων» υπαλλήλων δεν είναι παρά στάχτη στα μάτια του κόσμου. Αναλογίζομαι λοιπόν πώς θα σταματήσει αυτή κατάσταση και πώς, για παράδειγμα, θα δοθεί η δυνατότητα σε επενδύσεις να προχωρήσουν χωρίς τον ασφυκτικό κλοιό της κωλυσιεργίας λόγω χρηματισμού. Τα μέτρα που λαμβάνονται με τις οδηγίες της τρόικας, μάλλον δεν θα επιφέρουν ουσιαστική αλλαγή.
Εν ολίγοις, το όλο σύστημα θα διατηρηθεί για καιρό, αφού κανέναν δεν βολεύει η παραμικρή αλλαγή. Κάποιοι βέβαια θα μπαίνουν φυλακή για να καταπραΰνεται η λαϊκή αγανάκτηση. Την ίδια ώρα, όμως, θα παραμένει κοινό μυστικό πως οι μηχανισμοί δεν θα αλλάξουν. Κάτι που και η ίδια η τρόικα γνωρίζει καλά αλλά και οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν παρόμοιες βιωματικές εμπειρίες.
