Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr))
Σε μια εποχή γενικευμένου συγκεντρωτισμού, σε μία περίοδο όπου τα καταναλωτικά αγαθά απέχουν παρασάγγας από την τσέπη των πολιτών λόγω ακριβώς αυτού του αποκλεισμού που υφίστανται από τα κάθε λογής ολοκληρωτικά καθεστώτα με το δημοκρατικό προσωπείο, που αποκαλύπτουν τις πραγματικές τους προθέσεις κάθε φορά που επίκειται στρατιωτική επέμβαση προς επίλυση των όποιων «διαφορών», σε ετούτη την στιγμή όπου τα ίδια τα καταναλωτικά αγαθά παλιώνουν λίγους μήνες μετά και αντικαθίστανται από καινούργια, οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν τους κατάλληλους για εξουσία. Μην μπορώντας όλα αυτά τα χρόνια να βρουν τις λύσεις που θα τους έβγαζαν από το οικονομικό-κοινωνικό αδιέξοδο και παράλληλα παραμένοντας απλά θύματα της όποιας κομματικής λογικής, φθάνουν στο σημείο να ψηφίζουν από ανάγκη και έπειτα να μετανιώνουν για τις επιλογές τους. Το παιχνίδι αυτό είναι συνεχές και δεν προβλέπεται να σταματήσει. Στην Γερμανία, παρά τις εσωτερικές αντιδράσεις από μεγάλη μερίδα των πολιτών για την σφιχτή οικονομική πολιτική,δεν είναι και λίγοι οι πολίτες που υποκύπτουν στα κηρύγματα της Μέρκελ όλοι αυτοί που πιθανά αύριο θα μιλήσουν για συστημική κρίση στην ευρωζώνη. Αλλά και στην γειτονική Γαλλία, που πολλές φορές έχω γράψει ότι σύντομα θα βρεθεί στο μάτι του οικονομικού κυκλώνα και που ο πρόεδρός της έτεινε μέχρι πρότινος χείρα βοηθείας στον Ομπάμα για στρατιωτική επέμβαση στην Συρία, τα σημάδια μιλούν για σοβαρό ανακάτεμα της τράπουλας. Οι ίδιοι οι Γάλλοι φοβούνται την μεγάλη κρίση και οι Γερμανοί προβληματίζονται πως θα τα βγάλουν πέρα μονάχοι, την στιγμή μάλιστα που αυτή η κρίση δεν κάνει ως φαίνεται διακρίσεις. Οι πολίτες, λοιπόν, ενώ είναι καταφανώς απογοητευμένοι από τις ασκούμενες πολιτικές, απλά κοιτούν με φόβο την συνέχεια, αφού πρώτα έχουν κάνει την επιλογή τους με τα περιθώρια στενά και σαφώς περιορισμένα. Αυτή δεν είναι παρά η εποχή του γενικευμένου σαστίσματος απέναντι στα σφοδρά οικονομικά προβλήματα και όλοι όσοι μιλούν για ανάπτυξη δεν θεωρούνται παρά εκτός τόπου και χρόνου. Και όμως, οι υποψήφιοι μνηστήρες της εκάστοτε εξουσίας διαλαλούν ακόμη πως η αποκαλούμενη «πρόοδος» έχει ακόμη δρόμο και πως σε κάθε περίπτωση δεν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια. Είναι και αυτό ένα μέρος του παιχνιδιού που παίζεται στις πλάτεςτων πολιτών της ΕΕ. Ο Ντανιέλ ΚονΜπεντίτ, για παράδειγμα, προτείνει την ομοσπονδοποίηση των ευρωπαϊκών κρατών, τον περιορισμό των εξουσιών του ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την ταυτόχρονη αναβάθμιση των αρμοδιοτήτων του ευρωκοινοβουλίου, που κατά την γνώμη του, θα επιφέρει σαρωτικές αλλαγές. Το ανεκπλήρωτο όραμα του ΄68 σε επίπεδο λαϊκής βάσης, μετατρέπεται απλά σε από τα πάνω «επαναστατικές αλλαγές» που φιλοδοξούν να αλλάξουν άρδην τους εξουσιαστικούς συσχετισμούς και μηχανισμούς. Αυτά όμως δεν είναι λύση παρά ημίμετρα σε μια εποχή της απόλυτης συγκέντρωσης των εξουσιών αλλά και ταυτόχρονης υποβάθμισης των αρμοδιοτήτων του ευρωκοινοβουλίου. Τα θέμα μας όμως δεν είναι αυτό. Η συγκέντρωση των εξουσιών που αναφέρω, οδηγεί σε ένα ασφυκτικά δομημένο πολιτειακό σύστημα που καταπνίγει την αντίθετη άποψη στα πλαίσια μιας πνιγηρής ατμόσφαιρας από τον δήθεν πλουραλισμό. Υποσκάπτονται σε αυτές τις συνθήκες σοβαρές κοινωνικές υποδομές και όλο το οικοδόμημα γίνεται σαθρό. Οι πολίτες όμως επιμένουν να επιλέγουν όλους αυτούς που τους μοιράζουν υποσχέσεις και τους ωθούν να πιστέψουν πως κάτι μπορεί να αλλάξει. Μιλάμε πολύ απλά για την εποχή όπου όλοι οι κυβερνώντες παγκοσμίως παίζουν στα ζάρια την ανάπτυξη και τους φυσικούς πόρους, αγνοώντας προκλητικά αυτό που αποκαλείται Δημοκρατία. Παρόλα αυτά όμως η εμπιστοσύνη - έστω και αυτού του ποσοστού που πηγαίνει στην κάλπη – ανανεώνεται. Μιλάμε για τις εποχές της στέρησης και της απουσίας κάθε σοβαρής αντίστασης από την πλευρά μιας μεγάλης μερίδαςτου κόσμου, που είτε πιστεύει στα μηνύματα της Μέρκελ, είτε αδρανεί τις ενστάσεις και τις απορίες για την αυριανή μέρα. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, υπάρχουν και οι εκατομμύρια εκείνοι πολίτες που δεν πείθονται από τις όποιες πολιτικές τρικλοποδιές. Και οι πολίτες αυτοί βρίσκονται παντού, σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Εποχές γενικευμένου συγκεντρωτισμού, λοιπόν, και περιορισμένου βεληνεκούς των ακραίων επαναστατικών θεωριών; Δεν ζούμε το ΄68, πολύ περισσότερο ούτε το ΄36 ή άλλες εποχές όπου επανάσταση σήμαινε εργάτες και αγρότες στο προσκήνιο. Τουναντίον, η περίοδος που διανύουμε δείχνει τέλμα. Ένα τέλμα βέβαια που μπορεί να ωθήσει τις μάζες σε άλλου τύπου επιλογές. Γιατί αυτό ακριβώς φοβούνται οι εκάστοτε φιλελεύθερες ολιγαρχίες, μη τυχόν και ξεπεραστούν τα όρια της ανοχής και οι εκλογές δεν αποτελέσουν όπως πάντα το ύστατο εξουσιαστικό ανάχωμα.
