* Από τη Δώρα Γεωργίου
Πήγα με χαρά και προσδοκία στην παρουσίαση του βιβλίου «Η πολιτική βία στην ελληνική κοινωνία» του Δημήτρη Ψυχογιού (των Εκδόσεων «Επίκεντρο»). Δεν είχα διαβάσει το βιβλίο αλλά ο τίτλος, το βιογραφικό του συγγραφέα, μού δημιούργησαν την προσμονή και τη βεβαιότητα ότι θα ακολουθούσε μια ενδιαφέρουσα βραδιά. Ακούγοντας τα συναισθήματα και τις απόψεις του κ. Ψυχογιού στην παρουσίαση του βιβλίου του ομολογώ αιφνιδιάστηκα. Και απογοητεύτηκα. Το βιβλίο όπως δήλωσε ο ίδιος ο συγγραφέας απευθυνόταν σε ανθρώπους της αριστεράς από έναν άνθρωπο της αριστεράς.
Εμείς οι νεότεροι άνθρωποι της αριστεράς που δεν έχουμε ζήσει τη δικτατορία αλλά που είμαστε παιδιά της μεταπολίτευσης, που προσπαθούμε να βρούμε έμπνευση και όνειρο για την αλλαγή της κοινωνίας μας στις δύσκολες εποχές που ζούμε, με τις απόψεις αυτές κ. Ψυχογιέ θυμώνουμε και ο θυμός αυτός δημιουργεί διχασμούς, διασπάσεις και αποπροσανατολισμό. Παιδική αρρώστια τις αριστεράς θα μου πείτε οι συνεχόμενες διασπάσεις και διαφωνίες κάνοντας από μόνη της ένα μεγάλο δώρο στους αντιπάλους της.
Η πολιτική βία, είτε πηγάζει από τις ελίτ που ελέγχουν ένα κοινωνικο-οικονομικό σύστημα, είτε ξεκινά «από κάτω», συνήθως ως αντίδραση στην πρώτη, είναι πάντα ένας κύκλος και είναι αδιανόητος ο διαχωρισμός της μιας μορφής βίας από την άλλη. Υιοθετώ απόλυτα τον παραπάνω ορισμό καθώς και ότι η πολιτική βία δεν είναι μόνο άμεση με τη μορφή των πολέμων και της κρατικής καταπίεσης αλλά ακόμα πιο σημαντική είναι η έμμεση βία που ο Galtung ονομάζει «δομική» βία, ή καλύτερα θα ονομάζαμε «συστημική» βία εφόσον βασίζεται στο ίδιο το κοινωνικο-οικονομικό σύστημα. Στο οικονομικό επίπεδο, ο εγγενής έλεγχος των πλουτοπαραγωγικών πηγών από μια μειονότητα ο οποίος θεσμοποιείται από το σύστημα της οικονομίας της αγοράς οδηγεί σε μορφές έμμεσης οικονομικής βίας που εκφράζονται με την ανασφάλεια και τη φτώχεια στην οποία οδηγεί πολύ μεγάλα τμήματα του πληθυσμού η ανεργία, η μερική απασχόληση κ.λπ. Στο πολιτικό επίπεδο, η θεσμοποίηση του ελέγχου της πολιτικής διαδικασίας από μια μειονότητα που εξασφαλίζεται για παράδειγμα από το σύστημα της αντιπροσωπευτικής «δημοκρατίας» οδηγεί σε μορφές έμμεσης πολιτικής βίας που οδηγούν στην πολιτική αλλοτρίωση και απάθεια την πλειοψηφία του πληθυσμού. (1,2)
Δεν ακούσαμε τίποτα γι’ αυτή την πολιτική βία κ. Ψυχογιέ. Δεν ακούσαμε τίποτα για τη νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση και την πολιτική της έκφραση (Μνημόνιο), για τα ριζοσπαστικά ρεύματα εναντίον της για τους κάθε μορφής τρομονόμους που ενσωματώνουν κάθε φιλελεύθερη άποψη της νεοφιλελεύθερης Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αντίθετα ακούσαμε στερεότυπες αναλύσεις απροσδιορίστου χρώματος και πολιτικής κατεύθυνσης. Ένας ύμνος προς τη Δημοκρατία και τον κοινοβουλευτισμό μια τέτοια υπεράσπιση από τον κ. Πέτρο Παπασαραντόπουλο, εκδότη και τον Θωμά Ψύρρα, βουλευτή σ’ αυτές τις εποχές που όλοι ζούμε μοιάζει παράταιρος και συνάμα προκλητικός.
Όσοι από σας τους μεγάλους, που υποστηρίζουν τη δημοκρατία και τους κανόνες της σαν προϋπόθεση για την ατομική και συλλογική ευημερία, αν επιμένουν να χρησιμοποιούν στερεότυπες αναλύσεις, αν δεν προσπαθήσουν να καταλάβουν την πραγματικότητα με νέα ερμηνευτικά εργαλεία, είναι -είμαστε- καταδικασμένοι δυστυχώς να αποτύχουν.
Και μαζί με μας και η δημοκρατία.
Τέλος ήθελα να ρωτήσω τον κ. Ψυχογιό: Είναι ενοχές αυτό που μας δηλώσατε κ. Ψυχογιέ για τη βόμβα των νεανικών σας χρόνων ή ενοχές για έναν πλήρη συμβιβασμό της αριστερής γενιάς σας και την είσοδο της δικής σας αριστεράς στην Τρίτη Ηλικία;
* Η Δώρα Γεωργίου είναι γεωπόνος.
Βιβλιογραφία
1.Η τρομοκρατία ως πολιτική βία ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Ελευθεροτυπία (13 Ιουλίου 2002) 2. Johan Galtung, «On the causes ot terrorism and their removal», IFDA Dossier 66 (Ιούλιος/Αύγουστος 1988), σελ. 29-42. Βλ. Τ. Φωτόπουλος, Περιεκτική Δημοκρατία (Καστανιώτης, 1999).
