Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Επιχείρηση για την αναδιάταξη του παγκόσμιου σκηνικού, στο οικονομικό και το γεωπολιτικό πεδίο (με φόντο ή με στόχο τις πλουτοπαραγωγικές πηγές) τελεί σε εξέλιξη, μια αναδιάταξη που συντελείται στο πλαίσιο της διεθνούς δομικής καπιταλιστικής κρίσεως και του ενδοκαπιταλιστικού και ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, αναδιάταξη που καθίσταται εμφανής τόσο από τη σύγκρουση της Ε.Ε. (δηλαδή του Βερολίνου) με τις ΗΠΑ στη ευρωπαϊκή σκακιέρα, όσο και από τη ρευστότητα στην Τουρκία και τη Μέση Ανατολή, στο δε παιχνίδι εισέρχονται και χώρες, όπως η Κίνα, που διαδραματίζουν, ή που επιδιώκουν να διαδραματίσουν, κυρίαρχο ρόλο στο διαμορφούμενο σκηνικό.
Είναι, επίσης, εμφανής η προσπάθεια «καταστροφής» ενός τμήματος του κεφαλαίου, προκειμένου να «επιβιώσουν» άλλα τμήματά του, σε αυτή δε την προσπάθεια το πεδίο δοκιμών (δηλαδή το πειραματόζωο, όπως κατ’ επανάληψη έχει τονιστεί) είναι η Ελλάδα, στην οποία η οικονομική κρίση έχει εκδηλωθεί με ιδιαίτερη σφοδρότητα και έχει αποδομήσει τόσο την κοινωνική της συνοχή, όσο και κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας και δημοκρατικής νομιμοποιήσεως, σε τελική δε ανάλυση - και με βάση την ανωτέρω λογική- οδηγούμαστε σε αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, αλλά και των εγχώριων (πάσης φύσεως) ελίτ.
Των ελίτ που απέτυχαν διεθνώς, όπως έχει επισημάνει σε ανάλυσή της η εφημερίδα (του διεθνούς καπιταλιστικού κατεστημένου) «Financial Times», όπως απέτυχαν και οι πάσης φύσεως ελληνικές ελίτ, οι οποίες, όπως είναι προφανές, και αυτές αναδιατάσσονται, τελούσες δε υπό κατάρρευση, κάποιες εξ αυτών δίνουν απεγνωσμένη μάχη, είτε για να επιβιώσουν, είτε για να λάβουν θέση στο νέο σκηνικό που, επίσης, τελεί, υπό διαμόρφωση.
Η ελληνική κοινωνία έχει φτάσει (αν δεν τα έχει ξεπεράσει) στα όριά της, καθώς άπαντες όσοι μετέχουν (ή τις υλοποιούν) στη λήψη των αποφάσεων (σε πολιτικό και οικονομικό πεδίο) έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται ότι (ειδικά για την Ελλάδα) το πείραμα της εφαρμογής των νεοφιλελεύθερων συνταγών δεν μπορεί να απολήξει σε success story, μια πιθανή κοινωνική έκρηξη μπορεί να καταστεί ανεξέλεγκτη κι, ως εκ τούτου, αναζητούνται οδοί διαφυγής και εναλλακτικές διαχειριστικές λύσεις.
Στην ανωτέρω λογική συνηγορεί και το γεγονός ότι έχει αρχίσει να συζητείται (σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα) η αλλαγή του μοντέλου της Τρόικας, δηλαδή των «μαύρων κοστουμιών», των εκπροσώπων της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, που στα μάτια των λαών του ευρωπαϊκού Νότου θεωρούνται ως οι πραγματικοί υπαίτιοι της οικονομικής μιζέριας και, ως εκ τούτου, έχει ξεκινήσει, από το Ευρωκοινοβούλιο, στο πλαίσιο ειδικής επιτροπής, η αξιολόγηση της νομιμοποιητικής βάσεως και του ρόλου των εκπροσώπων των δανειστών, με τη μετάβαση ενδεχομένως σε ένα διάδοχο μοντέλο, δεν είναι δε τυχαίο ότι οι εν Ελλάδι κυβερνώντες ισχυρίζονται πως συντόμως θα απαλλαγεί η χώρα από την Τρόικα και η γερμανική «Süddeutsche Zeitung» υποστηρίζει ότι «οι μέρες της αμφιλεγόμενης τρόικας είναι μετρημένες».
Η απόφαση για το διάδοχο μοντέλο της Τρόικας ως φαίνεται, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα, θα ληφθεί το αργότερο το ερχόμενο φθινόπωρο, όταν η ΕΚΤ θα αναλάβει την εποπτεία των τραπεζών της ευρωζώνης, η δε τελική απόφαση βρίσκεται στη δικαιοδοσία των χωρών της ζώνης του ευρώ, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόνο προτάσεις μπορεί να κάνει.
ΑΠΕΤΥΧΑΝ ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΛΙΤ...
Δεν είναι, εν προκειμένω, τυχαίο (και στην ουσία της η συγκεκριμένη επισήμανση εμπεριέχει την αναγκαιότητα να υπάρξουν αλλαγές και αναδιατάξεις στις συγκεκριμένες και αποτυχημένες ελίτ) η ανάλυση των «Financial Times» όπου γίνεται λόγος για «την πτώση της άρχουσας τάξης, ή αλλιώς της παγκόσμιας, αλλά και της ευρωπαϊκής πολιτικής και οικονομικής ελίτ», μια πτώση που απειλεί το μέλλον όλων των πολιτών «με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ευρώπη, όπου η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει στην άνοδο της ακροδεξιάς και σε συνταγματική κρίση».
Κατά την εφημερίδα, τρεις είναι οι εμφανείς αποτυχίες των ελίτ του σύγχρονου κόσμου:
-«Η οικονομική, πνευματική και πολιτική ελίτ παρεξήγησε τις συνέπειες της απελευθέρωσης των χρηματοπιστωτικών αγορών (...). Η ελίτ που καθοδηγεί τη χάραξη πολιτικής απέτυχε να εκτιμήσει, πάνω απ’ όλα, τους κινδύνους μιας συστημικής βλάβης (...) και στιγματίστηκε από την αποτυχία της να αποτρέψει την καταστροφή. Η οικονομική ελίτ έχει απαξιωθεί από την ανάγκη της να διασωθεί. Η πνευματική ελίτ (οι οικονομολόγοι) απαξιώθηκε από την αποτυχία της να προβλέψει την κρίση, ή να συμφωνήσουν σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε μετά το χτύπημα της κρίσης. Η ισχυρή πεποίθηση ότι θυσιάστηκαν οι φορολογούμενοι για τα συμφέροντα των ενόχων είναι σωστή».
-«Η έννοια της ιδιότητας του πολίτη έχει αποδυναμωθεί. Υπάρχει όλο και περισσότερο ενίσχυση της πλουτοκρατίας (...). Αν η μάζα του λαού βλέπει την οικονομική ελίτ να ανταμείβεται πλουσιοπάροχα για τις μέτριες επιδόσεις της, να ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό της και να περιμένει να την σώσουν, όταν τα πράγματα πάνε άσχημα, οι δεσμοί σπάνε. Μπορεί να είμαστε στην αρχή αυτής της μακροχρόνιας αποσύνθεσης».
-«Εντός της ευρωζώνης, η εξουσία συγκεντρώνεται σήμερα στα χέρια των κυβερνήσεων των πιστωτριών χωρών, κυρίως της Γερμανίας και σε ένα «τρίο» από μη εκλεγμένους γραφειοκράτες – την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Οι λαοί των χωρών που θίγονται δεν έχουν καμία επιρροή επάνω τους. Οι πολιτικοί οι οποίοι είναι υπόλογοι σε αυτούς είναι ανίσχυροι. Αυτό το διαζύγιο μεταξύ της υποχρέωσης λογοδοσίας χτυπά δυνατά στην καρδιά της κάθε έννοια δημοκρατικής διακυβέρνησης. Η κρίση της ευρωζώνης δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά είναι και συνταγματική».
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ...
Είναι προφανές ότι οι ίδιες οι ελίτ της Ευρώπης δεν μπορούν να αποδεχθούν δημοσίως την αποτυχία τους, αν και επί της ουσίας συνιστούν έμμεση, αλλά σαφή παραδοχή, οι δημόσιες επισημάνσεις της καγκελαρίου Μέρκελ, ότι αν στην περίπτωση της Ελλάδος υπήρχε κατάρρευση, τότε θα ακολουθούσε ντόμινο στην ευρωζώνη, καθώς και του επιτρόπου Όλι Ρεν ότι θυσιάστηκε η χώρα και η κοινωνία της, για να διασωθούν οι άλλες χώρες της Ευρώπης και φυσικά οι τράπεζες...
Και φυσικά για να μην ομολογηθεί η αποτυχία των ελίτ της Ευρώπης, ο Γερμανός Υπουργός των Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αναφερόμενος στην «ελληνική περίπτωση», είπε μια μεγάλη αλήθεια, έστω κι αν την περιόρισε μόνον στη χώρα μας, ότι, δηλαδή, απέτυχαν οι ελληνικές ελίτ και η Ελλάδα οδηγήθηκε στο χείλος της αβύσσου.
Πολλές φορές ο κ. Σόιμπλε τόνισε ότι «οι χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση υπήρξαν φειδωλές στις μεταρρυθμίσεις» ειδικά δε για την Ελλάδα είπε πως «έχουμε να κάνουμε με αποτυχία της ελίτ, επί δεκαετίες».
Κι όμως, αυτές οι αποτυχημένες ελληνικές ελίτ κουνούν το δάχτυλο στην κοινωνία, ζητούν, με καθημερινή πλύση εγκεφάλου από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, από τους πολίτες να αποδεχθούν τη μοίρα τους (δηλαδή, να συνεχίσουν να βουλιάζουν αποδεχόμενοι τα Μνημόνια, τα οποία εμφανίζονται ως μονόδρομος) και ταυτόχρονα δίνουν απεγνωσμένη μάχη για τη δική τους επιβίωση, με λυσσαλέες επιθέσεις κατά της μείζονος αντιπολιτεύσεως, την οποία παρουσιάζουν ως το «απόλυτο κακό» και ως την καταστροφή της χώρας.
Η εφημερίδα «New York Times», επισήμανε ότι «πολλές φορές έχουν γίνει επικρίσεις για την αδικία των μέτρων λιτότητας, τα οποία αύξησαν τη φορολογία και μηδένισαν τους λογαριασμούς και τα επιδόματα του μέσου Έλληνα, την ίδια στιγμή που οι ελίτ απέφευγαν παρόμοια βάρη, χωρίς να έρχονται προ των ευθυνών τους για τον ρόλο που είχαν στη δημιουργία όλης αυτής της άσχημης κατάστασης».
Και προσθέτει ότι οι Έλληνες δικαστές «με θέληση, δουλεύουν ανεξάρτητα από τους πολιτικούς - και μερικές φορές αντιμετωπίζουν την παθητική αντίστασή τους - και κυνηγούν τη διαφθορά, σε μια βαθιά δεξαμενή τωρινών και πρώην υψηλόβαθμων αξιωματούχων και μελών της επιχειρηματικής ελίτ, οι οποίοι κάποτε θεωρούνταν ανέγγιχτοι».
Όμως, δεν είναι μόνο η διαφθορά και τα σκάνδαλα, αλλά και η αποκάλυψη της φυγαδεύσεως πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ στο εξωτερικό την τριετία 2008 – 2011, εν προκειμένω δε ομιλούμε για το ποσό των 54 δισ. ευρώ, δηλαδή για το 25% του ελληνικού ΑΕΠ, εκ των οποίων (54 δισ.) εμβάσματα ύψους 22 δισ. δεν μπορούν να δικαιολογηθούν από τους κατόχους τους, με βάση τις φορολογικές τους δηλώσεις.
Ας σημειωθεί ότι ταυτόχρονα αποκαλύπτεται ότι οι υπερασπιστές και οι κήρυκες των Μνημονίων (και ομιλούμε για τα κυρίαρχα ΜΜΕ και τους ιδιοκτήτες τους, ως αποφασιστικό τμήμα των εγχώριων ελίτ) παραμένουν στον αστερισμό των δανείων, είτε για να ανατροφοδοτήσουν τον υπάρχοντα δανεισμό τους, είτε να καταφέρουν να επιβιώσουν με δεδομένες τις «μαύρες τρύπες» στα οικονομικά τους. Τα κυρίαρχα ΜΜΕ φαίνεται πως συνεχίζουν να «ανταμείβονται» για τη σταθερή τους στήριξη στο τραπεζικό σύστημα, με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ και αυτό παρά το γεγονός ότι ακόμη και η Τρόικα έχει ζητήσει να σταματήσει η δανειοδότηση σε καταχρεωμένα ή και χρεοκοπημένα Media, τα οποία, ωστόσο, επιτίθενται με «εργολαβικό» τρόπο στο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει ζητήσει έλεγχο και διαφάνεια στα οικονομικά και στα δάνεια τα οποία λαμβάνουν.
ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ... ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΝ
Όμως, είναι προφανές πως «για να μείνουν τα πράγματα ως έχουν, πρέπει να γίνουν αλλαγές», όπως τονιζόταν στο «Γατόπαρδο», την ταινία του Λουκίνο Βισκόντι (όπως και σε άλλα κείμενά μας έχουμε επισημάνει από τις στήλες της «Ε») δηλαδή κάποιοι από την εγχώρια οικονομική ελίτ πρέπει να καταστραφούν προκειμένου να άλλοι εξ αυτών να επιβιώσουν και να συνεχίσουν να πλουτίζουν.
Και αυτές οι αλλαγές (διάβαζε καταστροφές) δεν αφορούν μόνο τμήματα της οικονομικής ελίτ, αλλά και της πολιτικής, όπως καθίσταται σαφές από την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, το οποίο θεωρείται (και είναι) από τους βασικούς υπαιτίους, σε πολιτικό επίπεδο, για το σημερινό κατάντημα της χώρας, καθώς και τη διολίσθηση σε χαμηλά (σε σχέση με το παρελθόν της) ποσοστά της ΝΔ.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την οικονομική ελίτ και την επιχείρηση σωτηρίας της μέσω της αναδιατάξεώς της, σχεδόν καθημερινά υπάρχει καταιγισμός αποκαλύψεων για σκάνδαλα και διαφθορά:
Η υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, οι μίζες από τα εξοπλιστικά προγράμματα, οι καταγγελίες για «ροκάνισμα» κοινοτικών κονδυλίων, ο χρηματισμός στελεχών του κρατικού μηχανισμού και του συνδικαλισμού, είναι μερικά εξ αυτών.
Το δε ζήτημα «αγγίζει» όλο και περισσότερους παράγοντες, όπως πολιτικούς από τα κόμματα που διαχειρίστηκαν την κυβερνητική εξουσία όλα τα τελευταία χρόνια, αλλά και απευθείας οικονομικούς παράγοντες, συχνά μάλιστα από τα «τζάκια», που είχαν το «πάνω χέρι» το προηγούμενο διάστημα.
Αυτές οι αποκαλύψεις και οι εξελίξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οδηγούμαστε σε αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη και του χάρτη των ΜΜΕ στη χώρα, πολλοί δε υποστηρίζουν ότι, μέσω του Μνημονίου και της Τρόικας, επιχειρείται η αλλαγή στους όρους του παιχνιδιού και η επιβολή νέων, με απώτερο σκοπό να προκύψουν νέοι παίκτες σε όλα τα επίπεδα και, συνεπώς, «επιβάλλεται» η εξουδετέρωση μέρους ή τμημάτων του υπάρχοντος πολιτικού, επιχειρηματικού και μιντιακού συστήματος, το οποίο, πλέον, (θα) είναι άχρηστο στη διαμορφούμενη εγχώρια νέα τάξη πραγμάτων, η οποία θα (πρέπει να) κυριαρχήσει ενόψει των ιδιωτικοποιήσεων και του μοιράσματος των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ελλάδος.
Πέραν αυτού (αλλά όχι ασχέτως) οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι η στιγμή των αποκαλύψεων δεν είναι καθόλου τυχαία και πιθανότατα η κατάσταση αξιοποιείται για πολλαπλές στοχεύσεις του συστήματος.
«Μια σημαντική πλευρά είναι ότι η συζήτηση για τα σκάνδαλα και τη διαφθορά αξιοποιείται ως όχημα αποπροσανατολισμού. Ενόψει της νέας έντασης της αντιλαϊκής επίθεσης, η οποία αποτελεί προϋπόθεση στην προσπάθεια του κεφαλαίου να εξασφαλίσει την ανάκαμψη της κερδοφορίας του, η συζήτηση για το «τσουνάμι κάθαρσης» εξυπηρετεί τον αποπροσανατολισμό του λαού», υποστηρίζει ο «Ριζοσπάστης».
Και θεωρεί ότι «οι αποκαλύψεις και οι δικαστικές αποφάσεις αξιοποιούνται για να συσκοτίζεται ο ρόλος που παίζουν και σήμερα, σε συνθήκες κρίσης, τα αστικά κόμματα, για να τεκμηριώνεται η ιστορία του «νοικοκυρέματος», το οποίο αφήνει ανέγγιχτο το σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης», ενώ ισχυρίζεται ότι σε αυτήν την «επιχείρηση αποπροσανατολισμού όλο και πιο σοβαρό και επικίνδυνο ρόλο αναλαμβάνει και ο ΣΥΡΙΖΑ», αν και ο εν λόγω ισχυρισμός είναι αν μη τι άλλο αναμενόμενος, καθώς η αξιωματική αντιπολίτευση, ως κόμμα της αριστεράς, πιθανότατα θα εισπράξει ψήφους και από το ΚΚΕ.
Παράλληλα, φαίνεται ότι εξελίσσεται ένας μεγάλης κλίμακας επιχειρηματικός πόλεμος, καθώς τα στοιχεία που αποκαλύπτονται αγγίζουν άμεσα ή έμμεσα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, αναδεικνύουν διαπάλη μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του εγχώριου κεφαλαίου, διαπάλη που φαίνεται να «ακουμπάει» τις σχέσεις τμημάτων του με αντίστοιχα τμήματα σε ισχυρές καπιταλιστικές χώρες, όπως είναι η Γερμανία και οι ΗΠΑ, διαπάλη που , όπως προαναφέραμε, αποσκοπεί στον επιμερισμό των απωλειών, εξαιτίας των καταστροφών κεφαλαίου και φυσικά την απόκτηση πλεονεκτικής θέσεως ενόψει της πιθανολογούμενης ανακάμψεως.
(Το δεύτερο μέρος του κειμένου στην «Επιφυλλίδα» της Δευτέρας 27.01.2014)
