Ποιητική Συλλογή του Κώστα Λάνταβου απ’ τον Βασίλη Σιουζουλή
Βρέθηκα στην παρουσίαση της ποιητικής Συλλογής «Τα ευτελή και τα σπουδαία» του Κώστα Λάνταβου με παρουσιαστή το Θωμά Ψύρρα, λογοτέχνη που εκτιμώ και μου αρέσει πολύ ο προφορικός και γραπτός του λόγος, άκουσα απαγγελίες ποιημάτων απ’ τον δημιουργό, κρίσεις ανθρώπων διαβασμένων, ένιωσα το ευχάριστο κλίμα της αίθουσας και πέρασα μια ώρα απ’ αυτές που τις λέω εκλεκτές, γιατί διασκέδασα με όλη τη σημασία της λέξης. Είναι η ποίηση τέχνη σαν όλες τις καλές τέχνες, οι οποίες πάνω απ’ όλα ευχαριστούν το θυμικό του ανθρώπου κα μέσα απ’ αυτό ωφελείται και η σκέψη.
«Τα ευτελή και τα σπουδαία», αυτή η νέα ποιητική συλλογή του Κώστα Λάνταβου, από το εξώφυλλο ακόμη με την εικόνα του, ‘’ελεύθερη πτώση ανθρώπου από ψηλά’’, με τα χρώματα και τον τίτλο της, ετοιμάζει τον αναγνώστη να τη διαβάσει με προδιάθεση υπέρ της. Αν έχει δε καλλιεργήσει περισσότερο την αισθητική και το ένστικτο, θα έλεγα, σε αναγνώσεις ανάλογες, μπορεί να δει ακόμα τι ενδιαφέρει περισσότερο τον ποιητή και ποιες οι αφετηρίες για τις δημιουργίες του. Ο τίτλος «τα ευτελή και τα σπουδαία» είναι μια φράση που αποτελείται από δύο επίθετα εντελώς αντίθετα μεταξύ τους ως προς το νόημα και η αντίθεση αυτή νομίζω πως τράβηξε το ενδιαφέρον του ποιητή. (Ευτελές =ευ και τέλος, φτηνό, ταπεινό, μικροπρεπές, τιποτένιο, ασήμαντο. Απ’ την άλλη, σπουδαίο = Σημαντικό.) Ο ποιητής βάζει στον τίτλο πρώτο τα ‘’ευτελή’’ και μετά ‘’τα σπουδαία,’’ ίσως γιατί τον απασχολούν πολύ και αυτά, που είναι πολλά και δείχνουν το αδύναμο, το παρακάτω μέρος της ζωής, που κεντρίζει ευαισθησίες, γιατί ίσως και εκεί υπάρχει η ουσία του πεπερασμένου ανθρώπου που θνήσκει. Όμως πιστεύω πάλι πως ο ποιητής θέλει να δείξει τον ενδιαφέρον του εξ ίσου και στα δυο. Τα σπουδαία ενδιαφέρουν περισσότερο το νου, δεν έχουν ανάγκη τόσης προσοχής απ’ την ψυχή του ανθρώπου, γιατί στο νόημά τους υπάρχει μια υπεροψία που δεν χρειάζεται την ψυχή αλλά και δεν απασχολούν τόσο κι εκείνη. Για μένα τα σπουδαία έχουν μεγαλύτερη σημασία στη ζωή, ενώ τα ευτελή περισσότερο στην τέχνη. Και τα δύο όμως είναι στη ζωή και δίνουν το χρώμα τους. Τα άρθρα υπάρχουν ίσως γιατί αισθητικά ακούγεται πιο ωραία η φράση, αλλά μπορεί και να θέλουν να δείξουν την πίστη του δημιουργού γι’ αυτά που λέει. Τα ποιήματα είναι πλήρη επιθυμιών σκέψεων και ονείρων, γραμμένα με τέχνη ποιητική. Ναι, υπάρχει αυτή η ποιητική μαγεία που βγαίνει απ’ το λόγο,- εκφράσεις, λέξεις, εκπλήξεις,- και οδηγεί τον αναγνώστη σε περιπέτεια γοητευτική. Μου έδειξαν την ποιότητα της ποίησης και τα χάρηκα. Ο ποιητής, ο οποίος ζει την ποίηση κατά τη διάρκεια της δημιουργίας, ίσως ό,τι καλύτερο για κείνον, γράφοντας προχωρεί όλο και πιο πολύ στην ουσία της, κάθε φορά παρουσιάζεται και πιο ώριμος και η ποίησή του ψηλότερη. Έτσι άκουσα πως η ποιητική αυτή συλλογή, που είναι η νέα, είναι πιο καλή, πιο ώριμη απ’ όλες τις προηγούμενες. Διαβάζοντας όμως τώρα ποιήματα του Λάνταβου από παλιότερες συλλογές όπως το ‘’Εγκώμιο’’, ‘’Εκ Θεού αντιμισθία’’, ‘’Νυκτόβιος συλλέκτης’’ και άλλα, μου φαίνεται πως μου αρέσουν πιο πολύ από τότε που γράφτηκαν. Μπορώ να πω, πως πολλά μου δίνουν την αίσθηση πως δεν έχουν να ζηλέψουν και τίποτα από ετούτα τα σημερινά.
Ποιήματα, όπως το λέει η λέξη, είναι πολλά απ’ όλες τις συλλογές του με τα χαρίσματά τους που ευχαριστούν την όραση, όταν τα διαβάζεις και την ακοή, όταν τα ακούς. Τα άκουσα κατά την ανάγνωσή τους, τα διάβασα και θα τα βρει και θα τα χαρεί όποιος διαβάσει την ποιητική συλλογή. Πολλά τα δείγματα της ποιητικής τέχνης φράσεις, λέξεις, εικόνες, σκέψεις βρίσκονται στα ποιήματα με τις οποίες τονίζεται η ομορφιά. Δεν θέλω να τις αραδιάσω εδώ, γιατί βγάζοντάς τες από τον χώρο τους θα χάσουν σε όψη και αξία.
Στα «ευτελή και τα σπουδαία» ένιωσα έντονη τη σκιά του θανάτου πάνω τους είτε με το όνομά του, είτε με φράσεις που δηλώνουν την παρουσία του. Εκείνο όμως, που σ’ εμένα έκανε ιδιαίτερη εντύπωση είναι, πως τελειώνοντας την ανάγνωση, ένιωσα πιο πολύ να συμφιλιώνομαι με το θάνατο παρά να τρομάζω από αυτόν.
Επίσης σε όλη τη συλλογή είδα μια κίνηση. Ανάμεσα στις λέξεις: αφίξεις, καλωσορίσουν, συναντηθώ, προστρέχω, γυρίζω, βγαίνω, ερχομό, επιστρέφω και φράσεις: να περιπλανηθώ, να χάνομαι στη χαρά, θα μείνω εδώ, και άλλες, οι χαρές, οι λύπες, ο θάνατος, οι ελπίδες που σέβεται η ψυχή του ποιητή, πάνε και έρχονται και δηλώνουν ζωή, που αξίζει, που έχει πολλά να πει, που θέλεις να τη ζεις.
Φυσικά, και δεν μπορούν να λεχθούν όλα τα καλά των ποιημάτων αυτών με μια τόσο μικρή παρουσίαση. Η κριτική δεν είναι και από τις λέξεις που λατρεύω. Γι’ αυτό ισορροπώ με τη λέξη παρουσίαση, που μου ταιριάζει.
Η ποίηση του Λάνταβου, μπορεί να έχει άρωμα ποίησης Ελλήνων και ξένων μεγάλων ποιητών, ξένων γιατί μεταφράζει κιόλας και μάλιστα, κατά τους ειδικούς πολύ καλά, αλλά η ποίηση είναι δική του αποκλειστικά, που αν διαβάσεις δυο τρεις ποιητικές συλλογές θα την αναγνωρίζεις όπου κι αν τη βρεις, όπως αναγνωρίζεις πίνακες ζωγράφων, αν είδες πολλές εκθέσεις τους. Εκείνο που θέλω να πω τελευταίο είναι πως δεν γίνεται να παρουσιάσει κανείς, όσες λέξεις και να χρησιμοποιήσει, την ομορφιά και την αξία μιας ποιητικής συλλογής. Η ανάγνωσή της μόνο προσφέρει το όμορφο, αποκλειστικό στον καθένα. Τη χαρά μου ήθελα μόνο να δείξω απ’ την ανάγνωση και από αυτά που άκουσα στην παρουσίασή της. Μια ποιητική συλλογή που άξιζε να εκδοθεί, που αξίζει να διαβαστεί. Ας μάθουμε οι Έλληνες να διαβάζουμε ποίηση, μια και γράφεται και γραφόταν ανέκαθεν ποίηση μεγάλη από Έλληνες, εξ ου και τα δύο Νόμπελ.
