* Από τον Μιλτιάδη Γ. Δεληχά
«Οι άνθρωποι κατευθύνονται μάλλον περισσότερο
από τα πάθη, παρά από τον ορθό λόγο»
Σπινόζα
Η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος στην ελληνική οικονομία ήταν κάτι το αυτονόητο που έπρεπε να είχε γίνει πολύ πριν φτάσουμε στην κατάρρευση. Αυτό όμως προαπαιτούσε τον ορθό λόγο των πολιτικών αλλά και το ελάχιστο της κοινωνικής στήριξης που δεν έρχονταν, δεδομένου ότι όλοι χόρευαν ναρκωμένοι στο πάρτυ των δανεικών υποθηκεύοντας το μέλλον των επόμενων γενεών. Ωστόσο, παρά το περιβόητο success story του πρωτογενούς πλεονάσματος, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να βρίσκεται σε κώμα στην ευρω-μονάδα εντατικής παρακολούθησης τρόικας-ΔΝΤ, έχοντας μάλιστα παρέλθει ο φόβος μετάδοσης της ασθένειας στους υπόλοιπους εταίρους. Κρίνεται έτσι σκόπιμο να αναφερθούν ορισμένα πρωτογενή πλεονάσματα που κυριάρχησαν και συνεχίζουν να κυριαρχούν στη νεοελληνική πραγματικότητα.
1. Πλεόνασμα μετάδοσης ευθυνών. Πολιτικά, από τους γαλάζιους στους πράσινους και αντιστρόφως, με τους υπόλοιπους να διεκδικούν το αλάθητο. Κοινωνικά, από τον καθένα σε όλους τους άλλους. Ο λαός εξάλλου, πάντοτε δήλωνε ανεύθυνος για ό,τι συνέβη αφού κάθε κατεργάρης, έψαχνε για έναν καλύτερο «πάγκο» με οποιοδήποτε μέσο, θεμιτό ή αθέμιτο.
2. Πλεόνασμα αυθαιρεσίας και αυταρχισμού. Από τα χαράτσια μέχρι το κλείσιμο των Πανεπιστημίων. Από την ανέλιξη της Χρυσής Αυγής μέχρι τις άδειες των φυλακισμένων τρομοκρατών. Από τις μαϊμού συντάξεις και τα αυθαίρετα των πολιτών μέχρι τα προνόμια των συντεχνιών και την ασυλία των συνδικαλιστών.
3. Πλεόνασμα υποκρισίας περί συλλογικού συμφέροντος, με δεδομένο το «αμύνεσθαι περί πάρτης» σε πολιτικό, κοινωνικό και ατομικό επίπεδο. Χαρακτηριστική είναι η ταχεία εναλλαγή ανάμεσα στην κομματική υποταγή και την ανεξαρτητοποίηση αλλά και η προτεραιότητα του νομότυπου έναντι του ηθικού στην ερμηνεία-εφαρμογή των νόμων.
4. Πλεόνασμα του «βλέποντας και κάνοντας»: Κυρίαρχα εν γένει στη νεοελληνική πολιτική ζωή, ήταν η αναβολή, η έλλειψη σχεδιασμού και οργάνωσης, το προσωρινό, το πρόχειρο και το περίπου. Κάπου εκεί ενδιάμεσα, χωρούσε και κάποιο όραμα... με το αζημίωτο.
5. Πλεόνασμα λαϊκισμού, δεξιού κι αριστερού, που ενισχύεται τηλεοπτικά και λαμβάνει μορφή χιονοστιβάδας. Και δεδομένου ότι στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, ο κυρίαρχος λαός εκφράστηκε, εκλέγοντας επανειλημέννα και πανηγυρικά τους φυλακισθέντες Τσοχατζόπουλο και Παπαγεωργόπουλο, τους υπόδικους Παπαντωνίου και Μαντέλη, τον παυθέντα Ψωμιάδη και τόσους άλλους λαοπρόβλητους ηγέτες που έπαιζαν επιθετικά δεξιά κι αριστερά, ξεσηκώνοντας τις κομματικές κερκίδες. Επιβραβεύτηκαν τόσο οι πολιτικοί που προήλθαν από τα «χαμηλά» στρώματα και μπορούσαν ευκολότερα να προάγουν το «άρτον και θεάματα» όσο και οι απόμακροι ατσαλάκωτοι, ωραιοπαθείς και ατάλαντοι πολιτικοί που κληρονόμησαν όνομα ή πλούτο...
Στο βιβλίο του «Η Ελλάς ως κράτος δικαίου», ο Γεράσιμος Κακλαμάνης διαπιστώνει ότι στις ιδιότυπες συνθήκες υπό τις οποίες επιβιώνει το νεοελληνικό κράτος από τη σύστασή του, δεν είναι δυνατό να υπάρξει άρχουσα τάξη, διότι αυτή προϋποθέτει μια σταθερότητα σε αρχές, πεποιθήσεις και πλούτο. Τολμά μάλιστα να προτείνει την αντικατάσταση του όρου άρχουσα τάξη με τον όρο διοικητική τάξη, όπως στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, γεγονός το οποίο σήμερα επισφραγίζει η διοίκηση της χώρας μας από τρόικα-ΔΝΤ. Όλα τα υπόλοιπα τα έχει πει ο Σπινόζα και αφορούν στα πολιτικά, κοινωνικά και ατομικά πάθη...
* Ο Μιλτιάδης Γ. Δεληχάς είναι διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ.
