Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Η Ελλάδα ανέλαβε επισήμως την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως για το πρώτο εξάμηνο του 2014, εν μέσω μια πρωτοφανούς δομικής κρίσεως η οποία μαστίζει πρωτίστως τη χώρα, αλλά και ολόκληρη την ΕΕ, όχι φυσικά στον ίδιο βαθμό και στην ίδια έκταση σε όλες τις χώρες – μέλη της Ενώσεως.
Το μείζον ερώτημα (άρα και ζητούμενο) είναι αν μια χώρα, όπως η Ελλάδα, η οποία έχει καταστεί, εδώ και περίπου 4 χρόνια, το διεθνές πειραματόζωο για τις νεοφιλελεύθερες ασκήσεις λιτότητας και κατακρημνίσεως κάθε έννοιας κοινωνικού κράτους και κράτους δικαίου, θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις αυξημένες της υποχρεώσεις, ή αν, σε τελική ανάλυση, θα εφαρμόσει τις προειλημμένες, από το ευρωπαϊκό ιερατείο, αποφάσεις, οι οποίες αφορούν στο μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου και των λαών της.
Και το προαναφερθέν ερώτημα (άρα και ζητούμενο) δεν είναι εύκολο να απαντηθεί, αν λάβει κανείς υπόψη ότι μέχρι σήμερα (και παρά τις περί του αντιθέτου ρητορείες των μνημονιακών κυβερνήσεων) η Αθήνα ουδέποτε όρθωσε (ούτε καν «για τα μάτια του κόσμου») το (όποιο) ανάστημά της, αλλά απλώς εφάρμοζε και εφαρμόζει πιστά τις (κατά γενική παραδοχή λαθεμένες) συνταγές λιτότητας, τις οποίες έχουν επεξεργαστεί οι δανειστές και οι εκπρόσωποί τους στην Τρόικα.
Η ελληνική προεδρία συμπίπτει με την παραμονή στην εξουσία της συγκυβερνήσεως των κ.κ. Σαμαρά και Βενιζέλου, οι οποίοι (με τη συνδρομή των εγχώριων και μη, κυρίαρχων ελίτ και των ΜΜΕ τα οποία ελέγχουν) επιμένει στη λογική του μονόδρομου των έξωθεν υπαγορευμένων συνταγών λιτότητας, συνταγών τις οποίες εσχάτως ακόμη και το ίδιο το ΔΝΤ (διά της Κριστίν Λαγκάρντ) και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν αμφισβητήσει, ενώ την ίδια στιγμή μαίνεται ένας ακήρυχτος πόλεμος ανάμεσα στις δύο όχθες του Ατλαντικού.
Ένας πόλεμος ο οποίος καταδεικνύει τις ενδοϊμπεριαλιστικές και ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, ένας πόλεμος καταρχήν οικονομικός, αλλά κατά βάση γεωπολιτικός, ένας πόλεμος επεισόδια του οποίου έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, με δημόσιες αντιδικίες μεταξύ της ΕΕ (δηλαδή του Βερολίνου) και του ΔΝΤ (δηλαδή των Αμερικανών) τόσο για τις συνταγές λιτότητας, όσο και για τον τρόπο διευθετήσεως του (μη βιώσιμου, παρά τα όσα περί του αντιθέτου λέγονται) ελληνικού χρέους.
Ένας πόλεμος, στον οποίο τα μέλη της Τρόικας εκφράζουν συγκεκριμένα συμφέροντα, όπως έχει καταγγελθεί, με πιο πρόσφατη αναφορά αυτή (ακόμη και) εκπροσώπου του ΠΑΣΟΚ στη Βουλή, στη συζήτηση για τους πλειστηριασμούς των κατοικιών, όπου έγινε λόγος για «διάφορες Τρόικες εσωτερικού, σε συνεργασία με την Τρόικα» και για «κάποιους που νόμισαν ότι θα κάνουν μπίζνες στην Αθήνα».
Ένας πόλεμος, ο οποίος έχει ως στόχο την «επιτυχή» έκβαση των προγραμμάτων λιτότητας, με αποφυγή κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών, προκειμένου το «ελληνικό πείραμα», ως άσκηση νεοφιλελεύθερων και βαθιά συντηρητικών και αντικοινωνικών πολιτικών, να εφαρμοσθεί και σε άλλες χώρες, όπου η καπιταλιστική κρίση επεκτείνεται ή προβλέπεται ότι θα επεκταθεί, ένας πόλεμος ο οποίος έχει ως θύματα την ελληνική κοινωνία και ως «βραβείο» τα «φιλέτα» του δημοσίου και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ελλάδος και, σε τελική ανάλυση, την ίδια την ανεξαρτησία της χώρας.
ΕΥΘΡΑΥΣΤΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ
Οι δημοσίως εκφρασμένες αντιπαραθέσεις τα τελευταία χρόνια, μεταξύ του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον (ως εκφραστών της ΕΕ και του ΔΝΤ) καταδεικνύουν (στο πλαίσιο του ανωτέρω περιγραφέντος πολέμου) ότι οι συσχετισμοί στο εσωτερικό της Τρόικας ήταν και παραμένουν εύθραυστοι, με δεδομένο ότι αυτό το σχήμα εκλήθη να διαχειριστεί μία από τις βαθύτερες κρίσεις στην ιστορία της Γηραιάς Ηπείρου.
Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί ήταν η πρόσφατη (προφανώς εσκεμμένη) διαρροή ενός e -mail από το ΔΝΤ προς την Κομισιόν, σχετικά με το ελληνικό πρόγραμμα λιτότητας, ένα πρόγραμμα στον οποίο εμμένουν με καλβινιστική λογική τόσο το Βερολίνο, όσο και η Αθήνα, αν και ενόψει των ευρωεκλογών, οι Ευρωπαίοι σε επίπεδο ρητορείας εμφανίζονται ελαστικότεροι και με πιο πολιτική και λιγότερο με τεχνοκρατική προσέγγιση.
Η άνοδος της ακροδεξιάς ανά την Ευρώπη και ο δημοσίως εκφρασθείς φόβος για πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα (ένας φόβος υπαρκτός, αν σκεφθεί κανείς ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει ως αδύναμο κρίκο της, το ΠΑΣΟΚ) και για κοινωνική αναταραχή και δη ενόψει των ευρωεκλογών, δίνουν τη δυνατότητα στους Ευρωπαίους να παριστάνουν τους «καλούς» σε αυτή την κακοστημένη παράσταση εις βάρος της χώρας, ενώ την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την «Καθημερινή» που επικαλείται αξιωματούχο του ΔΝΤ, «για να μπορέσει να εμφανισθεί ο Π. Τόμσεν ενώπιον του Εκτάκτου Συμβουλίου του Ταμείου, τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, θα πρέπει να έχει διασφαλισθεί η πλήρης χρηματοδότηση (του προγράμματος λιτότητας) (και) δεν μπορεί να επικαλεστεί τον κίνδυνο πολιτικής αστάθειας στη χώρα».
Άλλωστε, σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, «σε αυτήν τη φάση, η Κομισιόν είναι πιο ευέλικτη και πρόθυμη να προβεί σε παραχωρήσεις, ενώ το Ταμείο κινείται εντός των περιορισμών που επιβάλλει το καταστατικό του και παραμένει πιο απόλυτο» και αυτά σημαίνουν ότι «η εξίσωση είναι περίπλοκη και δεν προσφέρεται για εύκολα συμπεράσματα: Δεν υπάρχουν «καλοί» και «κακοί». Οι ρόλοι μεταβάλλονται. Ανάλογα με τη χρονική περίοδο και το ζητούμενο, σημειώνονται αξιοπρόσεκτες παλινδρομήσεις».
Ακόμη δε και στο θέμα της ελαφρύνσεως του δημοσίου χρέους της Ελλάδος μέσω ενός γενναίου «κουρέματος», υπάρχει διάσταση απόψεων ανάμεσα στο ΔΝΤ και το Βερολίνο, με το πρώτο να το θεωρεί αναγκαίο και το δεύτερο να το αρνείται, ελπίζεται, δε ότι το θέμα μπορεί να διευθετηθεί μετά τις ευρωεκλογές και αν φυσικά, η Αθήνα επιδείξει την ίδια εμμονή στα προγράμματα λιτότητας, χωρίς καμία παρέκκλιση.
Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΛΑΓΚΑΡΝΤ
Εξ άλλου και αυτό δεν συνέβη για πρώτη φορά, αλλά τώρα εκφράστηκε από την ίδια τη διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία είπε δημοσίως δύο αλήθειες, τις οποίες η Αθήνα γνωρίζει, τις παραδέχεται, αλλά δεν κάνει ο,τιδήποτε για να αλλάξει τη σκληρή πραγματικότητα, που βιώνει η ελληνική κοινωνία.
Η κ. Λαγκάρντ ζήτησε συγγνώμη από την Ελλάδα για τη θανατηφόρα δόση λιτότητας που επέβαλε το Ταμείο με το πρώτο μνημόνιο: «Πρέπει να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας. Πρέπει να αναγνωρίζουμε πότε τα πράγματα δεν έχουν εξεταστεί σε βάθος», τόνισε σχετικά με το λαθεμένο πολλαπλασιαστή, με τον οποίο μετρούσαν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ το βάθος της υφέσεως και τις επιπτώσεις των μέτρων λιτότητας στην ελληνική οικονομία.
Έσπευσε πάντως, προκειμένου να τηρήσει τα προσχήματα, να προσθέσει ότι «ακόμη και στην περίπτωση που το λάθος είχε εντοπιστεί εγκαίρως, οι συστάσεις του ΔΝΤ προς την Ελλάδα θα ήταν οι ίδιες, αλλά εκτεταμένες σε βάθος χρόνου».
Και η τελευταία αυτή φράση τής πρώην υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας και εχούσης πολιτειακές φιλοδοξίες για τη χώρα της, έχει τη σημασία της, πλην, όμως, αναιρείται, καθώς επιμένει ακόμη και σήμερα σε συνταγές λιτότητας και στην άμεση και απαρέγκλιτη εφαρμογή τους.
Η Κριστίν Λαγκάρντ είπε μια ακόμη αλήθεια, διαψεύδοντας εγχώριους και ξένους κήρυκες των μονόδρομων της λιτότητας, αλλά και όσους διατυμπανίζουν πως η Ελλάδα θα βγει συντόμως από την ύφεση και θα ανακοπεί η ανεργία:
«Μπορούμε να πούμε πραγματικά ότι η κρίση είναι πίσω μας, όταν το 12% του ενεργού πληθυσμού (της ΕΕ) είναι άνεργοι;», διερωτήθηκε η διευθύντρια του ΔΝΤ.
Και το ερώτημα που αναδεικνύεται είναι πώς η Ελλάδα θα εξέλθει από τη δική της κρίση, όταν η ανεργία βρίσκεται στο 27%, εξέλιξη την οποία δεν είχαν προβλέψει οι άνθρωποι του Ταμείου;
ΚΑΤΑΠΕΛΤΗΣ ΤΟ ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
Σαν δε να μην έφταναν όλα αυτά, ήλθε και η έκθεση της Εξεταστικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έκθεση με την οποία ζητούνται αλλαγές τον τρόπο λειτουργίας της Τρόικας και αναδεικνύεται εκ νέου η λάθος συνταγή που εφαρμόστηκε στις χώρες του Μνημονίου.
Στην έκθεση εκφράζεται λύπη για την έλλειψη προόδου των διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα, «παρά τις πρωτοφανείς μεταρρυθμίσεις που έχουν αναληφθεί» και ζητείται η αναθεώρηση των μνημονίων, παρεμβάσεις για τη λογοδοσία της Τρόικας κ.α.
Υπογραμμίζεται η ανάγκη επαναξιολογήσεως της διαδικασίας λήψεως των αποφάσεων του Eurogroup για την τροποποίηση του Μνημονίου, ώστε να υπάρχει στα κράτη – μέλη, που λαμβάνουν βοήθεια, κατάλληλη δημοκρατική λογοδοσία τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εκφράζεται λύπη για την έλλειψη διαφάνειας στις διαπραγματεύσεις, επισημαίνεται η ανάγκη να αξιολογηθεί αν έχουν ενημερωθεί τα εθνικά κοινοβούλια και σημειώνεται ο πιθανός αρνητικός αντίκτυπος αυτών των πρακτικών σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών.
«Είτε για λόγους εσωτερικής πολιτικής σκοπιμότητας (πλησιάζουν οι ευρωεκλογές γαρ και ο κίνδυνος αύξησης της επιρροής των ακροδεξιών κομμάτων είναι μεγάλος) είτε γιατί κάποιοι αποφάσισαν επιτέλους στην Ευρώπη να πουν τα πράγματα με το όνομά τους, η έκθεση αυτή -καταδικάζοντας τα προγράμματα λιτότητας, που εφαρμόσθηκαν και αμφισβητώντας ανοιχτά τα αποτελέσματά τους - είναι το πρώτο αναγκαίο βήμα για αλλαγή κατεύθυνσης και πολιτικής», εκτιμά σε κύριο άρθρο της η «Ελευθεροτυπία», που κάνει λόγο για «επίσημη αναγνώριση και καταγγελία μιας κεντρικής πολιτικής, που με πείσμα άσκησε η ευρωπαϊκή ηγετική ελίτ».
Το επίσης σημαντικό από την έκθεση είναι ότι καταγγέλλεται το γεγονός ότι τα εθνικά Κοινοβούλια των χωρών με Μνημόνιο, δεν ρωτήθηκαν, ούτε ενημερώθηκαν για τις πρακτικές της Τρόικας και ακόμη η έξαρση της κοινωνικής ανισότητας, που έφεραν οι μνημονιακές πολιτικές, οι περικοπές στην Υγεία και την Παιδεία και αυτό, όπως επισημαίνεται, είναι αντίθετο με τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Από όλα τα ανωτέρω προκύπτει σαφώς ότι άπαντες οι ιθύνοντες, εγχώριοι και μη, τα γνώριζαν αυτά, τα έχουν παραδεχθεί, αλλά παρά ταύτα επιμένουν σε λογικές μονοδρόμων και μάλιστα ισχυρίζονται ότι εν Ελλάδι υπάρχει «success story».
Ωστόσο, υπάρχει και κάτι ακόμη το οποίο δεν προβλήθηκε από τα ΜΜΕ όσο θα έπρεπε και αυτό διότι θα αναιρούσε τις μέχρι σήμερα κινδυνολογίες και θα συνιστούσε δημόσια παραδοχή των ισχυρισμών της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως.
«Αν η Ελλάδα αποχωρούσε από το ευρώ, θα την ακολουθούσαμε όλοι σε μεταγενέστερο χρόνο», ομολόγησε η Καγκελάριος Μέρκελ στις 19 Δεκεμβρίου, μια δήλωση η οποία διέψευδε όσους υποστηρίζουν ότι η ελληνική κρίση οφείλεται πρωτίστως στις μεγάλες ελληνικές αδυναμίες. Η Καγκελάριος ουσιαστικά επικύρωσε τα επιχειρήματα της Αριστεράς, η οποία ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα αποδέχθηκε στα τυφλά μια καταστροφική πολιτική σχεδιασμένη για να κερδίσει χρόνο η Ευρώπη, ώσπου να αποφασίσει πώς και πότε θα επιδιορθώσει την προβληματική νομισματική ένωση.
Υπό το πρίσμα και αυτής της γερμανικής ομολογίας και δεδομένων των αντιθέσεων μεταξύ των δανειστών, η προεδρία της ΕΕ είναι μια ευκαιρία για την Αθήνα να θέσει και να ζητήσει αλλαγές πολιτικών και να μην παραμείνει περαιτέρω αδρανής και άβουλη έναντι των τεκταινομένων εις βάρος της χώρας και της κοινωνίας και φυσικά να αποφύγει η κυβέρνηση (αν και αυτό δεν φαίνεται πιθανόν) τα ευχολόγια και τη διεκπεραίωση και προπάντων την επικοινωνιακή εξυπηρέτηση των μικροκομματικών σκοπιμοτήτων των δύο εταίρων της, με στόχο την παράταση της παραμονής τους στην εξουσία.
