Από τον Απόστολο Ζιώγα, βιολόγο
Στη διδασκαλία, η «πιστότητα» αναφέρεται στη στενή παρακολούθηση συγκεκριμένων διαδικασιών για το πώς να διδαχθεί ένα μάθημα ή πώς να βρει την ανάλογη ανταπόκριση από την πλευρά των μαθητών και μαθητριών. Για παράδειγμα, η πιστότητα όσον αφορά την παρακολούθηση ενός προγράμματος σπουδών, μπορεί να σημαίνει ότι ένας δάσκαλος πρέπει να διαβάσει από μία συγκεκριμένη ύλη, να χρησιμοποιήσει έναν συγκεκριμένο τόνο ή έκφραση, ή να διδάξει από μια καθορισμένη σελίδα σε έναν οδηγό μια συγκεκριμένη ημέρα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι δάσκαλοι βιώνουν έναν μειωμένο έλεγχο για το τι και πώς το διδάσκουν. Ταυτόχρονα, η ιδέα της διδασκαλίας της πιστότητας γίνεται όλο και περισσότερο ο κανόνας. Σήμερα, οι υπεύθυνοι χάραξης αντίστοιχης πολιτικής προτείνουν ότι η πιστότητα είναι συνώνυμη με την καλή διδασκαλία.
Έρευνες, πάντως, δείχνουν ότι η πιστότητα παρεμβαίνει στην ικανότητα των δασκάλων να εξυπηρετούν καλύτερα τους μαθητές και μαθήτριες. προτρέπει, επίσης, πολλούς καταρτισμένους δασκάλους να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Ο όρος «πιστότητα» προέρχεται από τις επιστήμες και αναφέρεται στην ακριβή εκτέλεση ενός πρωτοκόλλου σε ένα πείραμα για να διασφαλιστεί ότι τα αποτελέσματα θα είναι αξιόπιστα. Όμως, μια τάξη δεν είναι εργαστήριο και οι μαθητές κι οι μαθήτριες δεν είναι πειράματα. Ως εκ τούτου, οι δάσκαλοι, οι δασκάλες και οι παιδαγωγοί των δασκάλων αποδοκιμάζουν εδώ και καιρό την πιστότητα και τον αντίκτυπο που έχει σε αυτούς και στους μαθητές και μαθήτριές τους. Αλλά κι οι μαθητές κι οι μαθήτριες αντιμετωπίζουν τις συνέπειές του να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα σπουδών με πιστότητα. Για παράδειγμα, κάποτε μία νηπιαγωγός περιέγραψε πως όταν δίδασκε στην προσχολική ηλικία, οι μαθητές κι οι μαθήτριές της που ζούσαν σε μια αγροτική περιοχή δεν καταλάβαιναν τις αναφορές της στη διέλευση πολυσύχναστων δρόμων της πόλης σε ένα βιβλίο που έπρεπε να διαβάσει ως μέρος του προγράμματος σπουδών, έτσι έβγαλε τους μαθητές και τις μαθήτριές της έξω, ώστε να εξασκηθούν στη διάβαση δρόμου και να ακούσουν τους θορύβους της τοπικής κυκλοφορίας. Αυτό δεν ήταν μέρος του προγράμματος σπουδών.
Επομένως, όταν οι εκπαιδευτικοί αντλούν εμπιστοσύνη και τους δίνεται μεγαλύτερη ευελιξία, διδάσκουν καλύτερα, νιώθουν περισσότερη υποστήριξη. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αισθάνονται ότι θα μπορούσαν να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες των μαθητών και μαθητριών, μόνο άμα άλλαζαν σχολείο και διευθυντή!
Η ευελιξία στις μεθόδους διδασκαλίας και στα προγράμματα σπουδών επιτρέπει στους δασκάλους και τις δασκάλες και τους μαθητές και τις μαθήτριες να συμμετέχουν πληρέστερα στη μαθησιακή διαδικασία – και μάλιστα προάγει μια πιο δημοκρατική κοινωνία. Αντί να επιβάλλουν στους εκπαιδευτικούς να τηρούν το αναλυτικό πρόγραμμα λέξη προς λέξη, τα σχολεία μπορούν να εφαρμόσουν πιο ευέλικτες προσεγγίσεις, όπως : Α. Ερωτώμενοι γιατί θέλουν να διδάξουν, οι υποψήφιοι και οι σημερινοί δάσκαλοι/-ες λένε ότι νοιάζονται βαθιά για τα παιδιά και θέλουν να τα βοηθήσουν, οπότε η συνεργασία με τους/τις δασκάλους/-ες πρέπει να ξεκινά με την πίστη στις καλές τους προθέσεις. Β. Η μάθηση είναι πολύπλοκη και η γνώση των εκπαιδευτικών για τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν οι μαθητές κι οι μαθήτριες εξελίσσεται, ενόσω προκύπτουν νέες έρευνες. Στην πραγματικότητα, οι δάσκαλοι κι οι δασκάλες αναγκάζονται να ακολουθήσουν πιστά ένα πρόγραμμα σπουδών, ακόμη και όταν έχουν στοιχεία ότι το πρόγραμμα σπουδών παρεμβαίνει στη μάθηση των μαθητών και μαθητριών. Γ. Η αποτελεσματική και ηθική διδασκαλία απαιτεί οι δάσκαλοι κι οι δασκάλες να υποστηρίζουν και να ενσωματώνουν την κουλτούρα των μαθητών και μαθητριών τους στα μαθήματά τους, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί να κάνουν αλλαγές σε ένα πρόγραμμα σπουδών.
Εξάπαντος, ένας δάσκαλος/μια δασκάλα, που προσπαθεί να διδάξει χωρίς να εμπνεύσει στον μαθητή/στη μαθήτρια την επιθυμία να μάθει, σφυρηλατεί ψυχρό σίδερο. Άρα, η αποτελεσματική διδασκαλία μπορεί και να είναι η πιο δύσκολη δουλειά που υπάρχει. Άλλωστε, όπως λέει και ο Χαλίλ Γκιμπράν, «ο πραγματικά σοφός δάσκαλος δεν είναι αυτός που σε σπρώχνει μέσα στον οίκο της σοφίας, αλλά αυτός που σε οδηγεί στο κατώφλι του μυαλού σου».
