Κι επειδή με διαβάζουν και αναγνώστες κάποιας ηλικίας, εξηγώ ότι αναφέρομαι στις δύο «μηχανές» (αλγόριθμους) Τεχνητής Νοημοσύνης, τη φθηνή κινέζικη που ονομάζεται «Ντιπ Σικ» και που κοντράρει στα ίσα την ακριβή αμερικάνικη, την επονομαζόμενη «Chat Gpt» του Μασκ και άλλων «Μασκαράδων» που ετοιμάζονται να ρίξουν 500 δισ. και να κατακτήσουν τον κόσμο (που... κατακτημένο τον έχουν, αλλά κρατάμε τα προσχήματα).
Το έδειξα, λοιπόν, στην (κατοχικιά) μάνα μου και τρελάθηκε. Πες μου τι θες και θα στο απαντήσει, της είπα. «- Καλά... Σιγά μην ξέρει να φτιάχνει και... στιφάδο...» - την πέταξε την εξυπνάδα της. Κι όταν μετά από μερικά κλικ στο κινητό οι Κινέζοι του «Ντιπ» και οι Αμερικάνοι του «Chat Gpt» μού κατέβασαν λεπτομερέστατες συνταγές στιφάδου, η δόλια η μάνα τα ‘παιξε. ...Έκανε ένα βήμα πίσω, κλονίστηκε, αλλά γρήγορα πέρασε στην αντεπίθεση. «Ναι, αλλά δε λένε ότι βάζουμε και γαρίφαλο μέσα! Στιφάδο χωρίς γαρίφαλο, σκορδαλιά χωρίς σκόρδο!
(Ε, ναι ρε φίλε! Ό,τι και να σου πει η μηχανή, ο ανθρώπινος εγκέφαλος θα έχει πάντα να πει κάτι παραπάνω!).
Τι είναι τελικά η Τεχνητή Νοημοσύνη (Τ.Ν.); Ευλογία ή κατάρα; Ευκαιρία ή απειλή; Τι είναι πάλι αυτό που σαν... «μεγάλος αδελφός», σαν ένας θεός παντογνώστης ξέρει τα πάντα και τους πάντες και σου απαντά, μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, στην πιο εξειδικευμένη ερώτηση οιουδήποτε επιστημονικού πεδίου; Μην το ψάχνεις και πολύ. «Εξέλιξη» λέγεται, ναι εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού, που ήρθε και θα μείνει. Που φέρνει ήδη και θα φέρει κι άλλες εξελίξεις παντού, δίχως να μπορεί να αναχαιτιστεί. «Φοβάται» – δε φοβάται «όλα αυτά που θα γίνουν γι’ αυτόν χωρίς αυτόν» ο Βασιλάκης ο Παπακωνσταντίνου, θα γίνουν όμως. Τελεία. Κι αν Κατσιμιχαίοι και Τσακνήδες «γυρίζουν τις πλάτες τους στο μέλλον», σκοτίστηκε το μέλλον γι’ αυτούς. Και μπορεί εμείς να ψιλοσυζητάμε για την Τ.Ν. τώρα που ξέσπασε ο πόλεμος Κινέζων – Αμερικάνων, η πιτσιρικάδα, ωστόσο, στα σχολεία το παίζει ήδη... κομπολόι. Στα Γυμνάσια, στα Λύκεια, πολύ περισσότερο στα Πανεπιστήμια όλου του κόσμου, οι διδάσκοντες σπάνε τις «σοφές» κεφαλές τους να βρουν αν οι εργασίες των φοιτητών είναι Τ.Ν. ή όχι, μα όσο κι αν ξύνονται, δεν καταφέρνουν και πολλά. Τα συστήματα εντοπισμού της λογοκλοπής έχουν ήδη παραβιαστεί από άλλα συστήματα, πιο εξελιγμένα. «Έκδοσις επηυξημένη και βελτιωμένη» που έγραφαν και τα παλιά βιβλία. Τα κράτη, στο μεταξύ, εξακολουθούν να μοιράζουν στους μαθητές τους ακόμη βιβλία σε χαρτί, σαν να μη θέλουν να παραδεχτούν ότι οι γενιές της οθόνης δεν τα χρησιμοποιούν πια ούτε για ντεκόρ στη βιβλιοθήκη. Παρά μονάχα τα «ξεχνούν» στο θρανίο και τα χλευάζουν.
Δεν το σταματάς το πράγμα. Αν σταματούσε η πρόοδος, οι άνθρωποι θα κατοικούσαμε ακόμη σε σπηλιές και δε θα κάναμε τη γεωργική επανάσταση που μετέτρεψε τον «άνθρωπο - κυνηγό» σε γεωργό και κτηνοτρόφο οργανωμένο οικιστικά σε κοινότητα. Κι όταν ήρθε η βιομηχανική επανάσταση, όταν οι μηχανές άρχισαν να παράγουν μαζικά, τα ίδια διλήμματα τέθηκαν. Πού πάμε; Θα χαθούν δουλειές, θα σβήσει η ύπαιθρος, θα... θα... θα... Ένα σωρό απειλητικά «θα» που αντιμετωπίστηκαν όμως. Δουλειές χάθηκαν, νέες δουλειές αναπτύχθηκαν, νέες τεχνολογίες, νέα επιτεύγματα, ο άνθρωπος του 20ού αιώνα στο φεγγάρι, ναι, επιτέλους, είδαμε οριστικά ότι η γη είναι στρογγυλή και γυρίζει – ο Γαλιλαίος επιτέλους δικαιώθηκε.
Σήμερα, με την επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης είμαστε οι τυχερές εκείνες γενιές που παίρνουμε μια μικρή γεύση του τι θα συμβεί στο μέλλον, ασχέτως αν τότε θα είμαστε και μεις αστρόσκονη. Και το συμπέρασμά μας είναι ένα: Πλέον, όλα είναι δυνατά. Το ανθρώπινο μυαλό δεν έχει όρια.
Ήδη οι αλλαγές είναι ορατές. Στην αγορά εργασίας πολλές επαναλαμβανόμενες εργασίες ρουτίνας γίνονται ήδη με εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης, εξοικονομώντας χρόνο (άρα και χρήμα). Οι εργασιακές σχέσεις θα αλλάξουν, συνήθειες, ιδέες, κοινωνικές νοοτροπίες, ήθη, έθιμα το ίδιο. Στον κρίσιμο τομέα της υγείας μάς υπόσχονται – και δεν έχουμε καμιά αμφιβολία πως με χρήση της Τ.Ν. θα γίνεται πρώιμη διάγνωση ασθενειών, εξατομικευμένη ιατρική φροντίδα, νέες θεραπείες, ρομποτικές επεμβάσεις, και -γιατί όχι;- αντικαταστάσεις φθαρμένων μελών. Και τελικά, μεγάλη αύξηση του προσδόκιμου ζωής, άρα αύξηση ορίων συνταξιοδότησης, άρα... άρα... άρα, ένα σωρό αλυσιδωτά «άρα» μπορείς να σκεφθείς και να υποθέσεις.
Οι ανησυχούντες είναι, βέβαια, πολλοί και θέτουν εύλογα ερωτήματα. Μήπως η Τ.Ν. μάς ξεπεράσει και μετατρέψει τους ανθρώπους σε υπόδουλους, υπό την έννοια ότι χωρίς αυτή δε θα μπορούμε να λειτουργήσουμε ως άνθρωποι στην καθημερινότητά μας και ως κράτη; Μήπως με τη χρήση της Τ.Ν. αδυνατίσει η φυσική νοημοσύνη; Ό,τι και να πεις, μέσα είσαι. Αλλά απαντήσεις δε θα λάβεις. Ο τροχός, όταν ανακαλύφτηκε, έδωσε μια τεράστια ώθηση στην ανθρωπότητα. Αλλά τροχούς φοράνε και τα τανκς που σκοτώνουν ανθρώπους. Ποτέ δεν ξέρεις πού θα καταλήξει μια εφεύρεση και ποια η χρήση της από τους ανθρώπους. Το μόνο που ελπίζεις είναι αυτοί που ελέγχουν το παιχνίδι να μη μείνουν ανεξέλεγκτοι. Η ιστορία της σύγκρουσης Αμερικανών και Κινέζων στο πεδίο της Τ.Ν. έδειξε ότι οι Έλον Μασκ της Αμερικής σχεδίαζαν (και σχεδιάζουν) μέσα από την Τ.Ν. να διαιωνίσουν την παντοκρατορία τους και να αποκομίσουν τεράστια κέρδη (καθώς κρατούσαν «τα κλειδιά της βασιλείας») πουλώντας μας πανάκριβα τον αλγόριθμο. Οι Κινέζοι, προσωρινά, τους χάλασαν τη σούπα. Υπάρχει και φθηνή νοημοσύνη τελικά. Μακάρι αυτοί οι ανταγωνισμοί να επιβάλουν μια ισορροπία σε έναν πλανήτη που όλο και πιο πολύ κινδυνεύει να την απολέσει.
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
