Χριστιανικός εθνικισμός

Από τον Ζιώγα Απόστολο,
βιολόγο

Αν και σύμφωνα με μια δημοσκόπηση, το 61% των Ρεπουμπλικανών τάσσεται υπέρ της ανακήρυξης των Ηνωμένων Πολιτειών ως χριστιανικού έθνους, γενικά λίγοι Αμερικανοί χρησιμοποιούν τον όρο «χριστιανός εθνικιστής» για να περιγράψουν τον εαυτό τους, ωστόσο αρκετοί έχουν ενστερνιστεί ορισμένες πτυχές αυτής της κοσμοθεωρίας.

Υπάρχει πάντως ευρεία σύγχυση σχετικά με το τι σημαίνει πραγματικά αυτή η ετικέτα. Ο χριστιανικός εθνικισμός είναι κάτι περισσότερο από θρησκευτικότητα και πατριωτισμό˙ συνιστά μια κοσμοθεωρία που καθοδηγεί το πώς οι άνθρωποι πιστεύουν ότι το έθνος πρέπει να είναι δομημένο και ποιος ανήκει εκεί.
Το φαινόμενο του λευκού χριστιανικού εθνικισμού έχει μελετηθεί από ιστορικούς, κοινωνιολόγους, πολιτικούς επιστήμονες, μελετητές της θρησκείας και πολλούς άλλους. Αν και οι ορισμοί που δίνουν, μπορεί να διαφέρουν, μοιράζονται ορισμένα κοινά στοιχεία. Ο χριστιανικός εθνικισμός είναι ένα σύστημα θρησκευτικών και πολιτικών πεποιθήσεων που υποστηρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ιδρύθηκαν από τον Θεό για να είναι χριστιανικό έθνος και να ολοκληρώσουν το όραμα του Θεού για τον κόσμο.
Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η Αμερική μπορεί να κυβερνηθεί μόνο από χριστιανούς και η αποστολή της χώρας κατευθύνεται από ένα θεϊκό χέρι: αυτή η κοσμοθεωρία υπήρχε από την εποχή των αποικιών, έχοντας παίξει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της αμερικανικής ταυτότητας. Ως εκ τούτου, κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης, πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες συνέδεσαν την ανεξαρτησία από τους Βρετανούς ως μέρος του σχεδίου του Θεού να διορθώσει τον κόσμο. Από τότε, η πεποίθηση πολλών Αμερικανών ότι ο Θεός ευνοεί το έθνος, καθοδηγεί την άποψή τους για κρίσιμα γεγονότα, όπως π.χ. ότι αντιλαμβάνονται τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας ως σύγκρουση μεταξύ χριστιανών και μη χριστιανών στον 21ο αιώνα.
Σήμερα, μόνο 4 στους 10 ανθρώπους στις ΗΠΑ είναι λευκοί χριστιανοί. Η σκέψη ότι δεν αποτελούν πλέον πλειοψηφία, ώθησε ορισμένους από αυτούς να δουν τον χριστιανικό εθνικισμό ως τον μόνο τρόπο για να επαναφέρουν το έθνος στον σωστό δρόμο. Έτσι, ο χριστιανικός εθνικισμός τυπικά περιορίζει την άποψη των οπαδών για το ποιος μπορεί να θεωρηθεί «αληθινός» Αμερικανός, περιορίζοντάς την σε άτομα που είναι λευκά, χριστιανικά, γεννημένα στις ΗΠΑ και των οποίων οι οικογένειες έχουν ευρωπαϊκές ρίζες. Μπορεί η πλειοψηφία των Αμερικανών να μην ασπάζεται τον χριστιανικό εθνικισμό, οι απόηχοί του όμως εμφανίζονται παντού, από αμερικανικές σημαίες στους άμβωνες των εκκλησιών, μέχρι το In God We Trust σε χρήματα, πινακίδες κυκλοφορίας κ.α. Από την άλλη, πάρα πολλοί είναι εκείνοι που απορρίπτουν την ιδέα ότι οι ΗΠΑ συνιστούν θεϊκό σχέδιο και εκφράζουν μια πιο ανοιχτή κατανόηση του τι σημαίνει να είσαι Αμερικανός. Στο αντίθετο άκρο, οι μαθητές πιστεύουν ακράδαντα στη θεϊκή ίδρυση και καθοδήγηση των ΗΠΑ και εκφράζουν πιο περιοριστικές ιδέες σχετικά με το ποιος μπορεί να είναι «πραγματικός» Αμερικανός και ποιος θα πρέπει να επιτρέπεται να εισέλθει στη χώρα˙ οι μαθητές είναι πιο πιθανό να δουν τους μετανάστες ως απειλή για την αμερικανική κουλτούρα και να εκφράσουν ανησυχία για τη μείωση του ποσοστού των Αμερικανών που είναι λευκοί και χριστιανοί. Κι όσον αφορά τους λαϊκούς ανθρώπους, αυτοί επιδεικνύουν υποστήριξη για πολλές από τις απόψεις που έχουν οι μαθητές, όπως αντιμεταναστευτικές, αλλά λιγότερο έντονες.
Σε κάθε περίπτωση, παρόλο που οι πολιτικοί μπορούν να θεωρηθούν ως επιχειρηματίες που αναζητούν συνεχώς νέους καταναλωτές, παρατηρείται ότι οι πιο ακραίες χριστιανικές εθνικιστικές απόψεις λένε πως η κυβέρνηση πρέπει να ευθυγραμμιστεί με αυτήν την ιδεολογία, ακόμα κι αν η βία είναι απαραίτητη! Οπότε επικρατεί μια ατμόσφαιρα αυξανόμενης κομματικής πόλωσης, όπου οι πολιτικές συζητήσεις μερικές φορές παρουσιάζονται ως κάτι μεταξύ αγγέλων και δαιμόνων που καταστρέφουν τη χώρα. Βλέπουμε δηλαδή τον χριστιανικό εθνικισμό να επιστρέφει, προσπαθώντας να ανακτήσει την ιερή γη του: το τι σημαίνει αυτό για την αμερικανική δημοκρατία είναι ασαφές. Αλλά ο Βολταίρος ήταν σαφής: ‘’Αυτοί που μπορούν να σε κάνουν να πιστέψεις απιθανότητες, είναι ικανοί να σε πείσουν να διαπράξεις φρικαλεότητες’’.