Θέλουν και μπορούν να κυβερνήσουν για τον λαό;*

Από τον Θανάση Χ. Σαμαρά*

Χθες περιγράψαμε την κατάσταση στο ΕΣΥ και υπογραμμίσαμε την αδιαφορία ή την έλλειψη διάθεσης θεραπείας του από πλευράς των πολιτικών.
Και μνημονεύσαμε τη ρήση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου ότι η πολιτική είναι κατ’ εξοχήν πράξις ηθική. Επί της ρήσεως αυτής η συνέχεια...

***
Αντλώ από τα παραλειπόμενα της ιστορίας, έναν διάλογο του Ελευθερίου Βενιζέλου και της συζύγου του Έλενας Σκυλίτση.
- Λευτεράκη, έκανες μεγάλο λάθος.
- Ελενίτσα, μεγάλοι άνδρες, μεγάλα λάθη.
Πέραν πάσης αμφιβολίας ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξε μεγάλος πολιτικός άνδρας. Παρά τα λάθη του, αρκεί μόνο το γεγονός ότι διπλασίασε τα εδάφη της Ελλάδας, για να του αναγνωρισθεί ότι υπήρξε η σπουδαιότερη πολιτική φυσιογνωμία της σύγχρονης ιστορίας της χώρας.
Μεγάλα λάθη, όπως είναι φυσικό, διαπράττουν και μικροί πολιτικοί, οι οποίοι, όμως, όχι μόνο αδυνατούν να τα διορθώσουν, αλλά συνηθίζουν να κρύβουν τις ευθύνες τους πίσω από αστείες επινοήσεις. Βεβαίως είναι γενικώς αποδεκτό ότι ο πολιτικός παράγων της ιστορίας, έχει άλλοτε υπερτιμηθεί και άλλοτε υποτιμηθεί.
Πριν δύο εβδομάδες δύο πρώην πρωθυπουργοί εξαπέλυσαν πρωτοφανή επίθεση στον Κυριάκο Μητσοτάκη, με αφορμή το εκλογικό ποσοστό της Ν.Δ. στις πρόσφατες εκλογές.
Αναρωτιέμαι: Μήπως θεωρούν οι πρώην πρωθυπουργοί ότι είμαστε όλοι οι Έλληνες λωτοφάγοι;
Επιτέθηκαν με σφοδρότητα στον Μητσοτάκη για τα εθνικά θέματα και κυρίως τα ελληνοτουρκικά και μίλησαν για την ανάγκη επιστροφής στις ρίζες της παράταξης.
Η μοναδική και αδιαμφισβήτητη ρίζα της παράταξης, τουλάχιστον μεταπολιτευτικά, είναι ο αείμνηστος Κων. Καραμανλής. Αυτός δε, δίνει και την απάντηση στην πολεμική του ανιψιού του και του Αν. Σαμαρά. Στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του το 1977 έλεγε ο μεγάλος Καραμανλής: … Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να πω σε εκείνους που διατυπώνουν επιφυλάξεις ως προς τη σκοπιμότητα του διαλόγου με την Τουρκία για την επίλυση διεθνών διαφορών, δεν υπάρχουν παρά τρεις τρόποι: Η διαπραγμάτευση, η διαιτησία και ο πόλεμος. Η ελληνική κυβέρνηση για να αποτρέψει τον πόλεμο που θα είναι συμφορά για αμφότερους τους λαούς, έχει υποχρέωση απέναντι του ελληνικού λαού, απέναντι της ιστορίας, να εξαντλήσει όλες τις ειρηνικές διαδικασίες.
Ο Α. Σαμαράς μεταξύ άλλων επέκρινε την κυβέρνηση γιατί δεν οργάνωσε εκδηλώσεις για το Κυπριακό φέτος που συμπληρώνονται πενήντα χρόνια εισβολής και κατοχής. Το 2014, όταν ο ίδιος ήταν πρωθυπουργός είχε οργανώσει ανάλογες εκδηλώσεις για τα σαράντα χρόνια; Πολεμικός και για τις Πρέσπες. Ποιος; Αυτός που έριξε την κυβέρνηση του Κων. Μητσοτάκη εμποδίζοντας την τότε δρομολογημένη λύση, η οποία ήταν σαφώς καλύτερη από αυτή των Πρεσπών.
Λάβρος ο νεότερος Καραμανλής και για την Ευρώπη. Για τις δικές του κυβερνητικές μέρες και έργα άκρα του τάφου σιωπή. Και αυτός, όπως και ο Σαμαράς καμιά κριτική δεν άσκησαν στον Μητσοτάκη για την ακρίβεια, τα μονοπώλια στον τομέα της ενέργειας, στον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης, στην ατολμία για μεγάλες μεταρρυθμίσεις στο Δημόσιο και την οικονομία.
Ο αείμνηστος Καραμανλής έλεγε ότι η επέκτασις της ευημερίας ανά τον κόσμο είναι σταθερωτέρα εγγύησις διά την ελευθερίαν και την ειρήνην.
Τόσο πολύ ενδιαφέρονται για την ευημερία του λαού οι δύο πρώην πρωθυπουργοί όσο και η αντιπολίτευση που έχουν ξεχάσει καιρό τώρα να ρωτήσουν τον κ. Μητσοτάκη τι απέγιναν οι προτάσεις Πισσαρίδη για το Ταμείο Ανάκαμψης. Ενδεχομένως να συμφωνούν με τις κυβερνητικές επιλογές για χρηματοδότηση απογευματινών ιατρείων, αγιογραφιών μοναστηριών και όχι για ουσιαστικές χρηματοδοτήσεις σύγχρονων μορφών οικονομικής δραστηριότητας.
Η εικόνα συμπληρώνεται από τις συγκρούσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Τι αριστεροί είναι αυτοί που γοητεύονται από τον Στέφανο Κασσελάκη, τις παλινωδίες του, το καθημερινό είπα–ξείπα;
Και είναι αριστεροί οι άλλοι που μαγεύονται από τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος πολεμά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα, αλλά βραβεύεται από μεγάλο ιδιωτικό τουρκικό πανεπιστήμιο, ενώ τα παιδιά του φοιτούν σε πανάκριβα ιδιωτικά σχολεία της Αθήνας;
Και εν προκειμένω τρίζουν τα κόκαλα του Φλωράκη, του Κύρκου και πολλών άλλων ηγετικών μορφών της Αριστεράς, οι οποίοι αν μη τι άλλο πορεύθηκαν στη ζωή τους με αξιοπρέπεια, σοβαρότητα και αρμονία μεταξύ λόγων και έργων.
Τέλος, το ΠΑΣΟΚ εισέρχεται στην πιο κρίσιμη περίοδο της πενηντάχρονης δράσης του. Εν μέσω μεγάλης πολιτικής ρευστότητας οι περισσότεροι των υποψηφίων βάζουν το κάρο μπροστά από τα άλογα και έτσι παραμένουν ακίνητοι και ανήμποροι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της εποχής. Πολιτικοί -οι περισσότεροι των υποψηφίων- που μπερδεύουν το πραγματικό τους ύψος με τον ίσκιο τους το απομεσήμερο, φιλοδοξούν να γιγαντώσουν το μισολιπόθυμο κόμμα τους. Θα ήταν για γέλια, είναι όμως για κλάματα η κατάσταση αν αναλογισθούμε την πορεία του ΠΑΣΟΚ από την ίδρυσή του έως το 2010.
Τα ερώτημα για το ΠΑΣΟΚ είναι αν μπορεί να ανακάμψει, όχι με μια μικρή εκλογική άνοδο ανά τετραετία, αλλά με ένα μεγάλο τίναγμα φτερών της αυταπάρνησης. Και επιπροσθέτως ποιος ή ποια μπορεί να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ στον ρεαλισμό και εκσυγχρονισμό; Και κυρίως στη μείωση των ανισοτήτων και στην ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης και του κράτους Δικαίου.
Οι απόψεις και προτάσεις του Παύλου Γερουλάνου και της Άννας Διαμαντοπούλου διαφέρουν και ξεχωρίζουν. Ο Γερουλάνος έχει εδώ και χρόνια διατυπώσει πρόταση με την οποία ο οποιοσδήποτε μπορεί να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει σε επιμέρους μεν αλλά κρίσιμα ζητήματα. Για παράδειγμα τι είδους δημοκρατική αποκέντρωση μπορούν να πετύχουν οι Δήμοι με τον τρόπο που διοικούν και τις πρακτικές που ακολουθούν;
Η Διαμαντοπούλου έχει να επιδείξει έργο, διαθέτει σε σημαντικό βαθμό ευρωπαϊκή αναγνώριση. Ωστόσο την πρώτη φορά που διατύπωσε το ενδιαφέρον της για τις εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ, η ερμηνεία που έδωσα στις προθέσεις της ήταν:
Σε μια εποχή παγκόσμιας πολιτικής ρευστότητας -βλέπε Τραμπ, Λεπέν, Πούτιν- η Ελλάδα έχει ανάγκη πολιτικής σταθερότητας – και η ίδια θα συμβάλλει με όλες τις δυνάμεις για να εξασφαλισθεί. Βάσει των παρεμβάσεών της τα τελευταία δέκα χρόνια λογικά καταλήγει κανείς ότι ως συνεταίρο βλέπει τον νυν πρωθυπουργό.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι δύσκολο έως αδύνατον να εξασφαλίσει αυτοδυναμία οπότε το νέο ΠΑΣΟΚ υπό τη Διαμαντοπούλου θα προσφέρει την εγγύηση σταθερότητας συμμετέχοντας σε κυβέρνηση συνεργασίας. Λογική θεώρηση των πραγμάτων και των καταστάσεων; Λογικότατη. Πλην όμως το πραγματικό ερώτημα είναι άλλο: Κυβερνά τα τελευταία χρόνια ο Μητσοτάκης; Κυβερνούν οι φιλελεύθερες δυνάμεις του δυτικού κόσμου; Και αν κυβερνούν γιατί διευρύνονται οι οικονομικές ανισότητες και θεριεύει η Ακροδεξιά;
Έτσι ή αλλιώς η πολιτική στην Ελλάδα έχει ανάγκη από τολμηρούς μεταρρυθμιστές. Και περισσότερο από ποτέ έχει ανάγκη τους πολιτικούς εκείνους που υπηρετούν το Δημόσιο συμφέρον και αποδέχονται την ευθύνη των καθηκόντων που αναλαμβάνουν διαθέτοντας ταυτοχρόνως το φρόνημα και την επάρκεια που απαιτείται για μεγάλες αλλαγές.
Υπάρχουν τέτοιοι πολιτικοί; Υπάρχουν και θα αναδειχθούν όταν οι πολίτες με αυτονομία και απαλλαγμένοι από νερόβραστους συναισθηματισμούς θα τους αναζητήσουν και θα τους συναντήσουν. Αναπόφευκτα…Υ.Γ. Μια δεύτερη ανάγνωση των δηλώσεων της Διαμαντοπούλου η οποία συνάδει με την πορεία της και την ιστορία του ΠΑΣΟΚ είναι ότι πιστεύει πραγματικά ότι μπορεί υπό την ηγεσία της να καταστήσει το ΠΑΣΟΚ κυβερνών κόμμα εκμεταλλευόμενη και την κόπωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, την φθορά που υπέστη και θα συνεχίσει να υφίσταται στο εσωτερικό της η Ν.Δ. Η Άννα Διαμαντοπούλου φαίνεται να βλέπει και να αναλύει σωστά την τρέχουσα πολιτική συγκυρία και με τη βεβαιότητα ότι αυτή και μόνο αυτή μπορεί να επαναπατρίσει τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους, τουλάχιστον αυτούς που επέλεξαν Μητσοτάκη και ως έτοιμη από καιρό προσέρχεται στην αρένα.* Το ερωτηματικό στον τίτλο έχει να κάνει και με τις κυβερνητικές επιλογές που ακολουθούνται και υιοθετούνται στο Κοινοβούλιο. Η Βουλή όταν νομοθετεί οφείλει να λαμβάνει υπόψη της τα συμφέροντα όλων των πολιτών και όχι να ικανοποιεί επιμέρους συμφέροντα, συνήθως ισχυρών συντεχνιών, εις βάρος άλλων.
Οφείλει να συνθέτει. Αλλιώς τι νόημα έχει η αντιπροσωπευτική Δημοκρατία;
* Ο Θανάσης Σαμαράς είναι συνταξιούχος δημοσιογράφος, πρώην πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδος και Εύβοιας.