Ομοφυλοφιλία είναι η έλξη ενός ατόμου για άτομα του ίδιου φύλου.
Στη σύγχρονη εποχή, υπάρχουν δύο κυρίαρχες απόψεις που συνοψίζουν τη συζήτηση γύρω από τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις (Giddens, 2009, Λέτσιου, 2024):
Η πρώτη άποψη, που υιοθετείται κυρίως από τις αριστερές πολιτικές ομάδες, υποστηρίζει πως η ομοφυλοφιλία είναι μία κατάσταση που κρίνεται ως φυσιολογική. Το επιχείρημά της είναι ότι οφείλεται σε γονιδιακές μεταβολές, προϋπήρχε ήδη από τα αρχαία χρόνια και απλώς καταπιεζόταν από τις κοινωνικές συνθήκες της εκάστοτε εποχής. Η ομοφυλοφιλία δεν πρέπει να απορρίπτεται, αλλά αντίθετα, οι ίδιες οι σύγχρονες κοινωνίες πρέπει να προσαρμοστούν στη νέα τάξη πραγμάτων.
Η δεύτερη άποψη που υιοθετείται κυρίως από το δεξιό πολιτικό φάσμα και από την Εκκλησία, τη βλέπει ως διαστροφή και αντιδρά βίαια απέναντι σε κάθε ρύθμιση που θα μπορούσε να της αναγνωρίσει κανονικό χαρακτήρα.
Αίτια-Επιστημονική προσέγγιση
(Giddens, 2009, Λέτσιου, 2024)
Έχει γίνει πληθώρα μελετών που ερευνούν τις πιθανές γενετικές, ορμονικές, αναπτυξιακές, κοινωνικές και πολιτισμικές επιρροές για την εκδήλωση της ομοφυλοφιλίας.
Σύμφωνα με τα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα, το ανθρώπινο DNA δεν είναι στατικό και δεν καθορίζει αποκλειστικά από μόνο του τις ζωές των ανθρώπων. Πέρα από τη βιολογική επίδραση των γνωρισμάτων του φύλου, σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν και οι πολιτιστικές δυνάμεις, δηλαδή η κοινωνική διαπαιδαγώγηση. Πιο συγκεκριμένα, οι ρόλοι του φύλου μαθαίνονται και ξαναμαθαίνονται καθημερινά μέσω κοινωνικών παραγόντων, όπως είναι η οικογένεια, η θρησκεία, η εκπαίδευση, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Το περιβάλλον, λένε οι ψυχίατροι μπορεί να παίξει και αυτό το ρόλο του. Αν π.χ. το αγόρι, αντί να μιμείται τις συμπεριφορές του πατέρα, ταυτίζεται με τη μητέρα. Όπως στην περίπτωση μιας δεσποτικής μητέρας ή όταν είναι απών ή απόμακρος ο πατέρας. Πάντως οι προσωπικές επιλογές του κάθε ατόμου φαίνεται να παίζουν μηδαμινό ρόλο.
Σύμφωνα με την προγεννητική ορμονική θεωρία, την έκτη εβδομάδα της κύησης, τα έμβρυα που φέρουν το χρωμόσωμα Υ (δηλαδή τα έμβρυα αρσενικού φύλου), αρχίζουν να δημιουργούν όρχεις, οι οποίοι εκκρίνουν τεστοστερόνη, που αποτελεί και την κύρια ορμόνη του αρσενικού φύλου. Την όγδοη εβδομάδα, η τεστοστερόνη απελευθερώνεται και μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Άρα, τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης προγεννητικά οργανώνουν τον εγκέφαλο με έναν πιο «ανδρικό» τρόπο, ενώ τα χαμηλά επίπεδα επιτρέπουν την «οργάνωση» με έναν πιο «θηλυκό» τρόπο. Σύμφωνα λοιπόν με αυτή τη θεωρία, μπορεί να αλλάξει ο σεξουαλικός προσανατολισμός του ατόμου, όταν παρατηρούνται διαφοροποιημένα επίπεδα των ορμονών του φύλου. Π.χ. ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης στο αρσενικό έμβρυο ή ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα στο θηλυκό έμβρυο, ή όταν παρατηρηθούν διαφορές στον τρόπο που ο εγκέφαλος αντιδρά στις ορμόνες.
Ενστάσεις - Προβληματισμοί
1. Σύμφωνα με τα προηγούμενα, το θέμα του σεξουαλικού προσανατολισμού είναι πολυπαραγοντικό. Η «φύση και η ανατροφή» αποτελούν δύο στοιχεία που αλληλεπιδρούν και μετασχηματίζουν το γενετικό κώδικα των ανθρώπων. Γι αυτό το λόγο, μήπως το ζήτημα της υιοθεσίας παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, πρέπει να τεθεί εκ νέου υπό συζήτηση και κρίση;
2. Κατανοητό το δικαίωμα και η επιθυμία των ομόφυλων ζευγαριών να παντρευτούν και να τεκνοποιήσουν, αλλά ενδιαφερθήκαμε και πήραμε υπόψη μας τα δικαιώματα και τα συναισθήματα των παιδιών που αυτοί θα τεκνοποιήσουν; Μήπως θα έπρεπε να ακουστεί και η πλευρά των παιδιών που μεγάλωσαν ή μεγαλώνουν από ομόφυλα ζευγάρια; Η Μίλι Φοντάνα από τη Μελβούρνη, κόρη λεσβίων, 23 ετών, τον Απρίλιο του 2017, σε ομιλία της περιέγραψε το δράμα και τη σύγχυση που αισθανόταν μεγαλώνοντας σε οικογένεια με δύο λεσβίες μητέρες. Αποκαλύπτει ότι ήθελε να γνωρίζει τις βιολογικές της ρίζες, ήθελε να γνωρίζει τον πατέρα από το σπέρμα του οποίου γεννήθηκε, ότι δέχθηκε την απόρριψη, ότι δεν υπήρξε ποτέ χαρούμενη και ότι η Αγάπη από μόνη της δεν αρκεί για να μεγαλώσει ένα παιδί. Καταλήγοντας ότι, κάθε παιδί χρειάζεται έναν πατέρα και μία μητέρα.
3. Ο γ.γ. του ΚΚΕ Κος Δ. Κουτσούμπας, υποστήριξε ότι ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών οδηγεί στο γονέα 1, 2, 3 και στην ακραία εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος με την παρένθετη μητρότητα. Πολύ σωστός, εύστοχος και ηθικός ο προβληματισμός, όμως το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και όταν η παρένθετη μητρότητα χρησιμοποιείται και από ετερόφυλα ζευγάρια. Εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια και κανείς δεν αντέδρασε και δεν αντιδρά ως προς αυτό. Γιατί εκεί επιτρέπεται;
Ομόφυλα ζευγάρια μπορούν πλέον να στήσουν ένα σπιτικό μαζί και να αναθρέψουν τα παιδιά τους χωρίς να αντιμετωπίζουν το ίδιο επίπεδο επιθετικότητας που αντιμετώπιζαν στο παρελθόν. Πρέπει να προσπαθήσουμε να συμβιβάσουμε τις ατομικές ελευθερίες, στις οποίες οι περισσότεροι από εμάς αποδίδουμε μεγάλη αξία στην προσωπική ζωή, με την ανάγκη να δημιουργήσουμε σταθερές και μόνιμες σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους(Giddens, 2009).
* Η Μαρία Αμαλία Ιωαν. Ζαχαρή είναι καθηγήτρια Βιολογίας, MSc στις «επιστήμες της αγωγής». E- mail: mzachari1@gmail.com
