Το σχολιο της Δευτέρας

Η φωτιά που σιγοκαίει

Βραδάκι Παρασκευής, στην Κεντρική πλατεία της Λάρισας. Φυσάει νοτιάς, ζεστός καιρός για Φλεβάρη μήνα και η βραδιά γλυκιά. Η συνηθισμένη πολυκοσμία της λαρισαϊκής Παρασκευής επιβεβαιώνεται. Γεμάτοι δρόμοι, γεμάτα πεζοδρόμια, γεμάτα μαγαζιά.

Γωνία Κύπρου και Παπαναστασίου, απέναντι από την Εθνική Τράπεζα, ομάδες αστυνομικών σε αναμονή ενός ακόμη αγροτικού κομβόι. Κι από κοντά κάμερες, φωτογράφοι και κατάκοποι ανταποκριτές των αθηναϊκών Μέσων Ενημέρωσης. Τα τρακτέρ φτάνουν μέσα σε γενικό πανδαιμόνιο. Κόρνες, μαρσαρίσματα, ξανά κόρνες, παρατεταμένες, διακοπτόμενες... Κάποιοι περαστικοί σηκώνουν το κινητό και βιντεοσκοπούν την εντυπωσιακή εισβολή των «θηρίων», γιατί για ...θηρία μιλάμε, δεν είναι τα παλιά τρακτέρ που ήξερες. Δεν είναι πολλοί ωστόσο. Έτσι κι αλλιώς η «πολιορκία» για μια ακόμη φορά της πλατείας από τρακτέρ για τους ντόπιους έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί είδηση. Déjà vu! Στην καλύτερη περίπτωση, κάποιοι προβληματίζονται για μια έκρυθμη κατάσταση που κρατά μέρες τώρα. Οι περισσότεροι το έχουν ρίξει στα ψώνια – έχει και εκπτώσεις- ή στα τηλέφωνα. «’Ελα, πού είσαι; Θα βρεθούμε για κανένα ποτό;». Γλυκιά η χαλάρωση της Παρασκευής... Επιβεβλημένη.
Χρόνια ολόκληρα στα ρεπορτάζ των μπλόκων, διαπιστώνω πως οι ...«παλιές αγάπες», οι παλιοί πρωταγωνιστές «για πάντα φύγαν». Βλέπω τώρα μπροστά μου νέες φάτσες να οδηγούν τα τρακτέρ. Είναι οι «γιοι» του Πατάκη, του Μπούτα, του Κοκκινούλη και των άλλων. «The farmer’s next generation», για να μιλήσουμε την ...πανευρωπαϊκή φετινή γλώσσα των κινητοποιήσεων. Δείχνουν σκληρά παιδιά, φάτσες μαυριδερές, ξεροψημένες, με κείνη την υγιή ρωμαλεότητα που χαρίζει η δουλειά στη φύση, μακριά από τα γραφεία της πόλης όπου το κλίμα είναι συχνά νοσηρό, από κάθε άποψη.
«Άι, τι θέλουν πάλι;» αναρωτιέται δίπλα μου ένας από τους πολλούς περίεργους που παρακολουθούν την πορεία. Και αμέσως μετά περνάει στην αντεπίθεση. Ο κλασσικός ...κοινωνικός αυτοματισμός λειτουργεί.
«- Τα βλέπ’ς αυτά τα θηρία; Καινούργια όλα. Άμα πεινάν, πώς τ’ αγοράσαν, ε; Μού λες;»; Στα καπάκια, ενημερώνει την ομήγυρη ότι ο «τάδε» που μιλάει στα κανάλια και λέει πως θα κλείσει τους δρόμους καλλιεργεί καμιά χιλιάρα στρέμματα και «κονομάει πάνω από εκατό χιλιάρικα τον χρόνο». Δηλαδή, σαν πόσα θέλουν; Για να καταλήξει σε άψογα θεσσαλικά: «Διεν αντρέπονται λιγάκ;
Δεν ξέρω... Aκούμε όλοι εδώ και μέρες τους εκπροσώπους των αγροτών να μιλάνε για το αυξημένο κόστος παραγωγής και τη χαμηλή τιμή διάθεσης των προϊόντων τους, αλλά δεν τους παίρνουμε – ειν’ αλήθεια- και πολύ στα σοβαρά. Έτσι κι αλλιώς, δεκαετίες τώρα, κάθε χρόνο στα μπλόκα, πάντα το ίδιο επιχείρημα. Ακριβά τα γεωργοεφόδια, «καίει» το ρεύμα, «ζεματάει» το πετρέλαιο, ακριβό το νερό, τζάμπα το στάρι, το βαμβάκι, τα φρούτα, το γάλα. Δεν βγαίνουμε, κύριε Σρόιτερ, θα τα παρατήσουμε να ’ρθούμε στις πόλεις...». Είναι η συνήθης κλάψα των επιχειρηματιών («δεν βγαίνω μάνα μου, δεν βγαίνω»), ή πράγματι κάτι καινούργιο πια συμβαίνει;
Και τελικά σε ποιον τα λένε; Μάλλον σε μένα, τον μισθωτό, τον δημόσιο υπάλληλο, για να τους συμπαρασταθώ... Που μου ‘δωσε ο Μητσοτάκης, μετά από μια δεκαετία, αύξηση ένα πενηντάρικο – σπολλάτη του!- ίσα για να καλύψω την αύξηση στο λάδι της οικογένειας. Σε μένα που φυσικά δεν έχω κανέναν τρόπο να απεργήσω και να πιέσω. Παρά μονάχα κάθομαι στωικά και περιμένω. Στην πραγματικότητα αναπαράγουμε όλοι τον ίδιο φαύλο κύκλο. Πιασμένοι στο δόκανο της ακρίβειας, δεν έχουμε λύσεις και για εκτόνωση καταριόμαστε όλοι μαζί τους ...«μεσάζοντες», αυτά τα περίεργα δίχως πρόσωπο όντα, τόσο χρήσιμα για να φορτώνουμε την αμηχανία μας.
Σε λίγες μέρες θα τελειώσει κι αυτή η κινητοποίηση, οι αγρότες θα αποχωρήσουν λέγοντας πως «θα επιλέξουν άλλες μορφές αγώνα» - εντάξει, καταλάβαμε. Τον ερχόμενο Γενάρη πάλι θα «ζεσταίνονται οι μηχανές» των τρακτέρ για να διεκδικήσουν ξανά τη ...μείωση κόστους παραγωγής. Κοντόφθαλμη λογική, μπακαλίστικη.
Αλλά πρέπει πια να καταλάβουμε πως το αγροτικό ζήτημα δεν είναι παρά ένα μέρος του μεγάλου προβλήματος της Ελλάδας. Που είναι ότι η χώρα δεν παράγει. Η χώρα χάνει την ύπαιθρό της, την ενδοχώρα της. Η χώρα συρρικνώνεται, μαζεύεται στην Αθήνα και ζει παρασιτικά. Και η Κυβέρνηση – που διασώθηκε την πρώτη τετραετία χάρη στον ...Covid και την επιτυχημένη διαχείρισή του και ξαναπήρε τις εκλογές με μερικά «pass»- ξαναβρίσκει τώρα το πρόβλημα μπροστά της. Ότι ο κόσμος, μετά τα όσα τράβηξε με τα Μνημόνια, σιωπά, κάνει «μόκο» κανονικά, δεν λέει τίποτε. Το θέμα όμως είναι πως η εθνική μας αρρώστια επιδεινώνεται. Κι όπως ήδη γράφουν σοβαροί οικονομολόγοι, τα ξένα κεφάλαια που εισρέουν στη χώρα, δημιουργώντας μια πλασματική εικόνα ανάπτυξης, κατευθύνονται κατά βάση στην αγορά ακριβών ακινήτων στην Αθήνα και τα νησιά (εξ’ ού και η εκτίναξη της αξίας τους και των ενοικίων) παρά σε παραγωγικές επενδύσεις. Και όσοι απέμειναν στην ύπαιθρο για να παράγουν βρίσκουν μπροστά τους φτηνά εισαγόμενα προϊόντα τρίτων χωρών. Και τρελαίνονται ! Κι απ’ την απελπισία τους στήνουν μπλόκα.
Η αρρώστια φαίνεται πια να έχει κάνει μετάσταση και στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης. Όσο κι αν οι συνθήκες σε κάθε χώρα είναι διαφορετικές, δεν μπορεί να είναι τυχαίο που ξεσηκώθηκαν ταυτόχρονα ο Λουίτζι απ’ την Τοσκάνη, ο Φρανσουά απ’ το Μπορντό, ο Χανς ο Βαυαρός και τόσοι άλλοι... Κάτι παίζει προφανώς σ’ όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Κάποια μεγάλα τραστ πίεσαν τις Ούρσουλες της Ε.Ε. και πέτυχαν να εισάγονται πια αφειδώς φτηνότερα προϊόντα από τον υπόλοιπο φτωχό πλανήτη, χώρια τα φτηνά σιτηρά της Ουκρανίας, χώρια οι πολιτικές για «πράσινη ανάπτυξη που ανεβάζουν ακόμη πιο ψηλά το κόστος. Και τα δικά μας προϊόντα; Απούλητα. Μη ανταγωνιστικά σου λέει... Είναι βέβαιο ότι οι κυβερνήσεις μάλλον υποτίμησαν το πρόβλημα. Ίσως και να μην μπορούν να αναχαιτίσουν το κύμα. Άλλος ένας αγροτικός ξεσηκωμός και φέτος. Που κανένα πρόβλημα δεν έλυσε. Το κόστος θα εξακολουθήσει να είναι υψηλό, οι τιμές στο χωράφι χαμηλές, στο ράφι ακριβές και ο Μητσοτάκης ένας ακόμη πρωθυπουργός που θα κοιτάξει πώς να σβήσει απλώς τη φωτιά. Μα η φωτιά σιγοκαίει κάτω από τα φρύγανα. Το κάρβουνο που έχει μαζευτεί είναι πολύ. Βάστα μονάχα μην φυσήξει αέρας δυνατός και αναζωπυρωθεί. Και ξεφύγει...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
[e-mail]