Για το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην πόλη της Λάρισας, τις τελευταίες δεκαετίες ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά. Μελέτες επί μελετών, προεκλογικές υποσχέσεις, αλλά η ζωή συνεχίζεται με τα προβλήματα να οξύνονται διαρκώς.
Μετά τις πρωτοποριακές για κάποτε, ανεπαρκείς για σήμερα, πεζοδρομήσεις στο κέντρο της πόλης, εκτός από μονοδρομήσεις και ορισμένα ιδιωτικά πάρκινγκ, με αρκετά ακριβό τίμημα, και ημίμετρα όσον αφορά τις ανακατασκευές πεζοδρομίων και άλλα μέτρα ήπιας μορφής μετακίνησης, όπως μετονομασία μέρος των πεζοδρομίων σε ποδηλατοδρόμους, τι άλλο έγινε την τελευταία 20αετία;
Η πόλη έχει ανάγκη από μέτρα αποθάρρυνσης της χρήσης και υποβάθμισης τoυ ρόλου του ΙΧ στο κέντρο. Αντί αυτού όλο και περισσότερα πάρκινγκ βλέπουμε να δημιουργούνται. Οι πεζόδρομοι και τα πεζοδρόμια γεμίζουν από σταθμευμένα αυτοκίνητα. Ο λόφος του Φρουρίου – Αγίου Αχιλλίου, έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο ασφυκτικά γεμάτο υπαίθριο πάρκινγκ. Το πρόβλημα στάθμευσης των αυτοκινήτων για τους μόνιμους κατοίκους στο κέντρο δεν προσπάθησε κανείς να το λύσει. Θα μου πείτε, πού να παρκάρει ο κόσμος τα αυτοκίνητά του; Θα απαντήσω απλά: αν θέλει κάποιος να πιει τον καφέ του στο κέντρο και δεν μπορεί να βρει να παρκάρει, ας κινηθεί με το Αστικό ΚΤΕΛ, ή ας πιει τον καφέ στη γειτονιά του.
Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις μου είναι η δημιουργία ενός ακόμη χώρου στάθμευσης στο κέντρο της πόλης, στο οικόπεδο του ΙΚΑ, Ηπείρου και Ασκληπιού. Το ΙΚΑ νοίκιασε το οικόπεδο της Ασκληπιού, σε ιδιώτη με σκοπό τη δημιουργία ιδιωτικού σταθμού αυτοκινήτων, έως ότου κατασκευάσει το νέο κτίριο.
Γεγονός είναι ότι η περιοχή είναι από τις πιο πυκνοκατοικημένες με έντονο κυκλοφοριακό και περιβαλλοντικό πρόβλημα και με ελάχιστους κοινόχρηστους χώρους. Το ερώτημα είναι πια η σκοπιμότητα της κατασκευής του, κατά πόσο θα εξυπηρετήσει τους μόνιμους κατοίκους, και αν αμβλύνει ή οξύνει το κυκλοφοριακό της Πόλης. Είδη οι δρόμοι Ηπείρου, Ασκληπιού, Παναγούλη και Μανδηλαρά, είναι οι πλέον φορτισμένοι κυκλοφοριακά. Η διέλευση και επιπλέον αυτοκινήτων προς το πάρκινγκ θα επιδεινώσει περισσότερο την κυκλοφορία στο κέντρο της πόλης. Κατά γενική ομολογία μελετητών πολεοδόμων και συγκοινωνιολόγων η δημιουργία παρκινγκ μεταφέρει περισσότερα οχήματα στην περιοχή. Όλοι προτείνουν δημιουργία χώρων στάθμευσης περιφερειακά του κέντρου.
Η Δημοτική Αρχή, η πλέον αρμόδια και υπεύθυνη για την ομαλή λειτουργία της πόλης, πρέπει όχι μόνο, να επέμβει και να ματαιώσει την κατασκευή του, αλλά και να προσπαθήσει να μετατρέψει τον παραπάνω χώρο σε χώρο που να ανακουφίζει τους περίοικους. Οποιαδήποτε δικαιολογία ότι θα ξεμπλοκάρει κυκλοφοριακά η περιοχή και ότι θα αδειάσουν τα πεζοδρόμια, ή ότι δεν είναι στο χέρι της δεν ευσταθεί. Είδη σε περίοδο κρίσης τα υπάρχοντα πάρκινγκ στο κέντρο υπολειτουργούν. Για τους μόνιμους κατοίκους θα πρέπει να παρθούν άλλα μέτρα, για τη στάθμευση των αυτοκινήτων τους. Οι περισσότεροι έχουν πληρώσει με την αγορά του ακινήτου ή την έκδοση οικοδομικής άδειας συνεισφορά στο ΕΤΕΡΠΣ , νόμος του 1979 (το σημερινό Πράσινο Ταμείο) που επιβάλει την δημιουργία δημόσιων θέσεων στάθμευσης σε ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένες περιοχές. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, σε καμιά πόλη δεν έγινε τίποτα και σημαντική ευθύνη φέρει και η τοπική αυτοδιοίκηση.
Η άδεια λειτουργίας των σταθμών αυτοκινήτων χορηγείται βάσει του προεδρικού διατάγματος 455/76. Αν και μέχρι σήμερα δεν τροποποιήθηκε, και παρότι το 1976 η κυκλοφοριακή συμφόρηση και η ατμοσφαιρική ρύπανση ήταν έννοιες άγνωστες, ωστόσο στο άρθρο 28 παρ. 1 αναφέρει ρητά ότι προϋπόθεση λειτουργίας είναι «Η θέσις των υπαιθρίων σταθμών αυτοκινήτων είναι τοιαύτη ώστε η λειτουργία των να μη επηρεάζη δυσμενώς την ασφαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας ως και την εν γένει εμφάνισιν της περιοχής» επίσης ως όρο λειτουργίας επιβάλει την ασφαλτόστρωση της ωφέλιμης επιφάνειας. Η άδεια λειτουργίας χορηγείται από το τμήμα μεταφορών και δικτύων της περιφέρειας. Οι δε επιμέρους άδειες, (οικοδομική, χρήση γης, κλπ) από την πολεοδομία και τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου.
Ως εκ τούτου η Δημοτική Αρχή και πρέπει και μπορεί να αποτρέψει την εισροή και άλλων αυτοκινήτων στο κέντρο. Τα ΙΚΑ την δουλειά του κάνει. Ο Δήμος τι κάνει; Διερεύνησε την περίπτωση ανταλλαγής και την μετατροπή του οικοπέδου σε χώρο πράσινου παιδότοπου; Μπορεί το ΙΚΑ να μην δέχεται. Όμως σε περίοδο κρίσης κτίριο του ΙΚΑ δεν προβλέπεται να κατασκευαστεί ούτε σε μια δεκαετία. Γιατί μέχρι τότε να μην δώσουμε μια ανάσα στην περιοχή και ένα χώρο να παίζουν τα παιδιά; Δεν λέω ότι είναι όλα τόσο εύκολα, όσο γράφονται, αλλά χρειάζεται όραμα και επιμονή. Στο κάτω – κάτω, στο αδιέξοδο πάντα υπάρχει και η πολιτική λύση. Η Δημοτική Αρχή πρέπει να το προσπαθήσει. Αν όχι, υπάρχει και η άλλη λύση. Οι κάτοικοι της περιοχής πρέπει να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Το «Κίνημα των Πάρκων» ξεκίνησε από απλούς πολίτες. Άρχισε στα μέσα του 19ου αιώνα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ως απάντηση στην πληθυσμιακή έκρηξη των πόλεων και εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, άλλοτε από εμπνευσμένους πολεοδόμους και αυτοδιοικητικούς, μα τις περισσότερες φορές έπειτα από αγώνες κινημάτων πολιτών, που κατόρθωσαν έτσι να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους.
Το «Δικαίωμα στην Πόλη» που ξεκίνησε τη δεκαετία του’70, από το ομώνυμο βιβλίο του Henry Lefebvre, αποτέλεσε και το έναυσμα κινημάτων πολιτών και στην Ελλάδα τα οποία διεκδικούσαν το δικαίωμα στην ποιότητα του περιβάλλοντος και στην κατοίκηση. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αμπελοκήπων, στην Αθήνα είναι ένα μικρό παράδειγμα με περίτρανο αποτέλεσμα. Έπειτα από πολύχρονους αγώνες κατάφερε να μετατρέψει τον εγκαταλελειμμένο χώρο, πρώην εγκαταστάσεων αποκατάστασης πολιτικών Αναπήρων σε πάρκο που δίνει σήμερα ζωή σε μια πυκνοδομημένη γειτονιά.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε και δεν πρέπει να παραιτούμαστε από τα «Δικαιώματα στην Πόλη μας».
Αστέριος Χλωρός
Μέλος της συντονιστικής της δημοτικής κίνησης «Πράσινη Πόλη»
Υ.Γ. ένα κείμενο του 2014, επίκαιρο όσο ποτέ.
Τότε που η «Λαρισαίων Πόλις», η «Πράσινη Πόλη», και η «Συμπαράταξη Λαρισαίων», διαλαλούσαμε ότι θα υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα των πολιτών. Τώρα?
