Για τον φανατισμό μίλησε ο ιδρυτής της φιλοσοφίας, Θαλής ο Μιλήσιος, πριν δύο χιλιάδες εξακόσια χρόνια: “Δει γαρ τοις μεν εχθροίς και τα περί πιστών απιστείν τοις δε φίλοις και τα άπιστα πιστεύειν”. Όσα δηλαδή, λένε οι αντίπαλοί μας, να μην πιστεύουμε και τα πιο πιστευτά, όσα δε λένε οι ομοϊδεάτες μας, να πιστεύουμε και τα πιο απίστευτα.
Αναμφισβήτητα, η φανατική προσήλωση σε ένα κόμμα, σε μία ιδεολογία αποτελεί το χειρότερο ναρκωτικό για τη σκέψη και για τη γόνιμη ανάπτυξή της.
Όταν ένας οπαδός του Παναθηναϊκού επαίρεται ότι θα παραμείνει πιστός σε όλη του τη ζωή στην ομάδα του, δεν είναι άξιος επαίνου. Ο Παναθηναϊκός αλλάζει με τον χρόνο, αλλάζουν οι παίκτες, φεύγουν τα ταλέντα, έρχονται ή δεν έρχονται άλλα. «Τα πάντα ρει», είπε ο άλλος προσωκρατικός φιλόσοφος Ηράκλειτος. Όλα αλλάζουν.
Ένας σκεπτόμενος άνθρωπος δεν πρέπει να παραμένει προσκολλημένος σε ένα σύστημα, σε μία παράταξη, σε ένα κόμμα. Οφείλει να αξιολογεί και να κρίνει τα πάντα με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, όπως αυτό εμφανίζεται στην εκάστοτε διαμορφούμενη συγκυρία.
Στην παρούσα συγκυρία, μείζον εθνικό θέμα είναι η εξασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας έναντι της τουρκικής απειλής. Η απειλή αυτή είναι διαχρονική. Τα τελευταία όμως χρόνια έλαβε επικίνδυνες διαστάσεις. Το 2020 υπήρξε μία έξαρση της κρίσης και βρεθήκαμε κοντά σε πολεμική περιπέτεια.
Η χώρα αντιμετώπισε την κρίση αυτή επιτυχώς με τα υπάρχοντα τότε μέσα. Είναι αλήθεια ότι, μετά τον καταστρεπτικό σεισμό στην Τουρκία και ενόψει των εκλογών, ο Ερντογάν μαζεύτηκε. Είναι όμως βέβαιο ότι αν κερδίσει τις εκλογές, θα επανέλθει δριμύτερος. Αν πάλι τις χάσει, ο διάδοχός του δεν θα είναι καλύτερος. Μπορεί να είναι και χειρότερος, αν λάβουμε υπόψη όσα έλεγε ως αντιπολίτευση. Κατηγορούσε τον Ερντογάν ότι ήταν μόνο λόγια και όχι πράξεις. Ότι θα έπρεπε να κάνει ό,τι έκανε ο Ετσεβίτ στην Κύπρο, δηλαδή να πάει να καταλάβει τα νησιά μας.
Επιτακτική κατά συνέπεια η ανάγκη για δημιουργία ισχυρής αποτρεπτικής δύναμης, ώστε να σκεφτεί δέκα φορές η Τουρκία πριν πραγματοποιήσει τις απειλές που έκανε κάθε μέρα με τρόπο ιδιαίτερα χυδαίο.
Η αποτρεπτική δύναμη έχει δύο διαστάσεις: την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων με σύγχρονο εξοπλισμό και με τη σύναψη στοχευμένων συμμαχιών. Η χώρα, τα τέσσερα τελευταία χρόνια, προώθησε επιτυχώς και τις δύο διαστάσεις: με την αναβάθμιση των υπαρχόντων αεροπλάνων F16, με την προμήθεια νέων υπερσύγχρονων αεροπλάνων και μονάδων του πολεμικού ναυτικού αφενός, και με τη σύναψη σημαντικών συμμαχιών αφετέρου. Κορυφαία η συμφωνία με τη Γαλλία, η οποία είναι η πιο ισχυρή στρατιωτικώς χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαθέτουσα και πυρηνικό οπλοστάσιο. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμφωνία αυτή, καθώς περιλαμβάνει και ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης.
Παράλληλα με την τουρκική απειλή, η χώρα αντιμετώπισε την «τέλεια καταιγίδα» που συνδυάζει ταυτόχρονα πολλές και απρόβλεπτες απειλές: το μεταναστευτικό, την πανδημία, τις ασυνήθεις όσο και φοβερές θεομηνίες και πυρκαγιές. Τελευταία, είχαμε τις σοβαρές συνέπειες του πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας με το οξύτατο ενεργειακό πρόβλημα που προκάλεσε. Οι απότομες αυξήσεις της τιμής των καυσίμων, σε συνδυασμό με το μπλοκάρισμα των σιτηρών από την Ουκρανία, προκάλεσαν σημαντικές αυξήσεις στα καταναλωτικά αγαθά σε όλο τον κόσμο. Όλες αυτές οι συμφορές είχαν για τη χώρα σοβαρότατες οικονομικές επιπτώσεις. Έπρεπε να βοηθηθούν οι πληγέντες από τις θεομηνίες, από την πανδημία, από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης. Παρά τις βαρύτατες αυτές οικονομικές επιβαρύνσεις, η ελληνική οικονομία σημείωσε υψηλές επιδόσεις όσον αφορά την αύξηση του ΑΕΠ, την ανεργία, τις επενδύσεις κ.λπ. Το 2022 έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα. Στο πρώτο τρίμηνο του 2023 είχαμε 3 δισ. πρωτογενές πλεόνασμα. Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης αναβαθμίζουν συνέχεια την Ελλάδα. Η πορεία της οικονομίας, αν δεν διαταραχθεί από το αποτέλεσμα των εκλογών, καθιστά δυνατή την επίτευξη του πολυπόθητου στόχου της επενδυτικής βαθμίδας, εντός του 2023. Εξάλλου, όσον αφορά την κοινωνική πολιτική, αυξήθηκαν οι συντάξεις, δημιουργήθηκαν τα στεγαστικά δάνεια. Στα τέσσερα χρόνια που πέρασαν, η χώρα άρχισε να απογειώνεται. Θα ήταν κρίμα αν δεν την αφήσουμε να συνεχίσει την ανοδική της πτήση και την υποχρεώσουμε να κάνει ανώμαλη προσγείωση.
Από εμάς εξαρτάται. Ας αφήσουμε πίσω προκαταλήψεις, αγκυλώσεις ποδοσφαιρικού τύπου. Ας αναλογιστούμε ότι αλάνθαστος είναι μόνο ο αδρανής, εκείνος που δεν κάνει τίποτα. Όποιος ασκεί δραστηριότητα, είναι σίγουρο ότι θα κάνει και κάποια λάθη. Ας ζυγίσουμε σωστά τις επιτυχίες και αποτυχίες, τις θετικές και αρνητικές πλευρές της περασμένης τετραετίας με γνώμονα ότι η χώρα έκανε θετικότατα βήματα στην άμυνα, στην εξωτερική πολιτική και στην οικονομία που επέτρεψε τη στήριξη των πληγέντων από τις ποικίλες συμφορές και γενικότερα των οικονομικώς αδυνάτων.
Από τον Αγγελο Ζαχαρόπουλο
