Θυμήθηκα για παράδειγμα ότι μια εικοσαετία περίπου πριν - τον Απρίλιο του 2001 - όταν ο καθηγητής Τάσος Γιαννίτσης, υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων τότε, προσπάθησε να υλοποιήσει μια μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού, στηριγμένη στα συμπεράσματα και στις προτάσεις της έρευνας Σπράου–Τήνιου, είχε ξεσηκωθεί σύμπασα η χώρα, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθετήσεως και η μεταρρύθμιση ματαιώθηκε. Έτσι μια δεκαετία περίπου μετά – το 2010 - επισημοποιήθηκε η οικονομική χρεοκοπία της χώρας μας. Ήταν η περίοδος που στη χώρα μας το κράτος ενώ όδευε ταχέως προς τη χρεοκοπία (στην οποία και κατέληξε), την ίδια στιγμή, προσέφερε αφειδώς συντάξεις γήρατος 2.500 – 3.000 ευρώ τον μήνα και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις σε ...«απομάχους της δουλειάς» που δεν είχαν κλείσει ούτε τα 50 τους... Κι αφού δεν μας άρεσαν οι “Γιαννίτσηδες”, οι “Σπράου” κι οι “Τήνιοι”, να’ σου ο Σόιμπλε... Εφταιγε, όμως, ο Σόιμπλε για τη χρεοκοπία της χώρας μας για την οποία συνυπαίτια υπήρξε και η κακοδιαχείριση στο Ασφαλιστικό-Συνταξιοδοτικό;
Ναι υπήρξαν αλόγιστες σπατάλες στα δημόσια έργα, όμως, η πραγματικότητα των αριθμών για το «μερίδιο» στην κακοδιαχείριση του Ασφαλιστικού-Συνταξιοδοτικού, είναι καταλυτική, αποκαλυπτική: H ενίσχυση του συνταξιοδοτικού κλάδου του ασφαλιστικού στη δεκαετία 2000-2010 κόστισε στον προϋπολογισμό του ελληνικού κράτους, περισσότερα από 200 δισ. ευρώ, ενώ το συνολικό κόστος όλων των έργων, συμβάσεων κ.λπ. που κάποιοι θεωρούν πως υπήρξε διαφθορά, δεν ξεπερνά τα 50 δισ. ευρώ. Η διαφορά είναι χαώδης, ενώ ακόμη και σήμερα τα 3/5 του εθνικού χρέους οφείλονται αποκλειστικά στη χρηματοδότηση του Συνταξιοδοτικού. Το τρέχον ετήσιο κόστος του Ασφαλιστικού για τον Προϋπολογισμό βρίσκεται στα 15 δισ. ευρώ, δηλαδή ένα ποσοστό 7,8% του ΑΕΠ, το υψηλότερο της Ευρώπης. Ξέρετε ποιο είναι το αντίστοιχο ποσό για τον γαλλικό Προϋπολογισμό που ο Εμμανουέλ Μακρόν προσπαθεί τόσο σκληρά να κλείσει; 17 δισ. ευρώ! Μόνο που το γαλλικό ΑΕΠ ξεπερνά τα 2,7 τρισ. ευρώ, ενώ το ελληνικό είναι λιγότερο από 200 δισ. ευρώ (βλ. “Capital.gr”, 24.03.2023).
Οι «αμαρτίες», βεβαίως, στον πολιτικό χειρισμό του Ασφαλιστικού-Συνταξιοδοτικού είχαν ξεκινήσει από παλαιότερα. Από τη δεκαετία του ‘80 και μετά οι υποψήφιοι για συνταξιοδότηση και οι συνταξιούχοι έγιναν οι καλύτεροι πελάτες της (πάσης αποχρώσεως) κομματοκρατίας. Στα πλαίσια της καθετοποιήσεως της διαφθοράς έλαβαν αναπηρικές συντάξεις ολόκληρα χωριά και κεφαλοχώρια, “τυφλώθηκαν” πληθυσμοί μεγάλων νησιών, και εδόξασαν την Εθνική Αντίσταση συνταξιούχοι γεννημένοι το 1940. Το «δικαίωμα» στη συνταξιοδότηση έγινε κοινωνική και κομματική πολιτική, χωρίς κανείς να ρωτά ποιος θα πληρώνει!
Κι εδώ επίτρεψέ μου φίλε αναγνώστη μια απορία, έναν προβληματισμό: Στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, φοιτητής ων, τότε, ενθυμούμαι ότι ο Μένιος Κουτσόγιωργας (ο ισχυρότερος μετά τον Ανδρέα άνδρας του ΠΑΣΟΚ εκείνα τα χρόνια - Θεός σχωρέστον) μοίραζε πρόωρες συντάξεις σε μητέρες. Διοριζόταν π.χ. η άλλη εν έτει 1985 στα 30 της και μετά από μια 15ετία, δηλ. στα 45 της (το έτος 2000) έβγαινε με σύνταξη. Μέχρι τα 60 της (δηλ. μέχρι το 2015) η εν λόγω είχε λαμβάνειν από το “αποθεματικό” της το οποίο η ίδια δημιούργησε με τις επί 15ετία καταβληθείσες ασφαλιστικές της εισφορές. Μετά το 2015, όμως, (οπότε και εξαντλήθηκε ο δικός της “κουμπαράς”) από ποια πηγή, από τίνος το ταμείο, καταβάλλεται η σύνταξή της;
Δυστυχώς, παρόμοιες περιπτώσεις (όχι απλώς 100ντάδων, αλλά 1000άδων!..) “προώρων” συνταξιοδοτήσεων εξακολουθούσαν να “ζουν και να να βασιλεύουν” μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2010 στον στενό δημόσιο τομέα, στις ΔΕΚΟ, κλπ. μέχρι που ήρθε ο ...“κακούργος” ο Dr. Σόιμπλε κι έβαλε “φρένο” στην κατρακύλα. Ποτέ μου δεν κατάλαβα πώς είναι δυνατόν να υπάρχει δημόσια επιχείρηση η οποία καίτοι μπατιρημένη (και δη προ της χρεοκοπίας του κράτους) πλήρωνε συντάξεις 2.500 και 3.000 ευρώ (!!!) σε συνταξιούχους της. Αναφέρομαι στην περίπτωση του (νυν ιταλικών συμφερόντων) Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ). Επίσης, ποτέ μου δεν κατάλαβα (εννοώ δεν κατενόησα με όρους ορθής λογικής, όχι με κριτήρια κομματοκρατίας) πώς είναι (...ήταν [μέχρι το 2012/13] – γιατί μετά ήλθε ο ...“κακούργος” ο Dr. Σόιμπλε...) δυνατόν να υπάρχουν συνταξιούχοι του δημοσίου με μόλις 20ετή υπηρεσία οι οποίοι εισέπρατταν προ της ελεύσεως Σόιμπλε σχεδόν διπλάσια σύνταξη (!) από συνταξιούχους με σχεδόν διπλάσια (37ετή) απ’ αυτούς υπηρεσία... (Ιt’s a[Greek]mystery...).
Τα γράφω όλα αυτά διότι με τα γενόμενα στη Γαλλία ανησυχώ για την Ελλάδα, θεωρώντας ότι το Ασφαλιστικό-Συνταξιοδοτικό είναι ένα ζήτημα που θα πρέπει να απασχολήσει τον δημόσιο διάλογο στην προεκλογική περίοδο η οποία οσονούπω ανοίγει την αυλαία της. Τα προβλήματα είναι πολλά και θα πρέπει κάποια στιγμή να απαντηθεί το πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστούν δίκαια και όχι ισοπεδωτικά τα συσσωρευμένα χρέη στα ασφαλιστικά Ταμεία. «Δίκαια», υπό την έννοια ότι είναι, τουλάχιστον, πολιτικά ανέντιμο / άδικο άλλος να «τα σπάει» κι άλλος να πληρώνει... Θέλω να πιστεύω ότι οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου θα έχουν αντιληφθεί και συνειδητοποιήσει ότι το “κακό το χάλι” στο Aσφαλιστικό δεν δημιουργήθηκε εξαιτίας χαριστικών πολιτικών υπέρ απάντων των Ελλήνων, αλλά εξαιτίας της επιδειχθείσης ευνοίας υπέρ συγκεκριμένων κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων – or not?...
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής
Β/θμιας Εκπ/σης, κλ. ΠΕ01 (xaan@theo.auth.gr).
