Επί τη βάσει ποίων ακαδημαϊκών και επαγγελματικών κριτηρίων -ρωτούσαμε (βλ. «ΕτΔ», 06.03.2023, σελ. 8)- επιλέγεται κάποιος για τη θέση του σταθμάρχη σ’ έναν μεγάλο Σιδηροδρομικό Σταθμό (όπως της Λαρίσης), ποια είναι η διαδικασία της αξιολόγησης και επιλογής των υποψηφίων και ποιος, εν τέλει, εκ μέρους της υπηρεσιακής ιεραρχίας του Ο.Σ.Ε. αποφαίνεται, για την πρόσληψη του (δείνα) υποψηφίου; Όλος αυτός ο προβληματισμός αφορούσε, φυσικά, στη Διοίκηση του Κράτους, δηλαδή την Κυβέρνηση (το Υπ. Υποδομών και Μεταφορών που έχει την πολιτική ευθύνη για τη λειτουργία -και- σιδηρόδρομων) και το Δ.Σ. του Ο.Σ.Ε. (το οποίο διορίζεται από την -εκάστοτε- Κυβέρνηση).
Κι ενώ ακόμη δεν είχαν σβήσει οι φωτιές που προκάλεσε στα Τέμπη η μετωπική σύγκρουση αμαξοστοιχιών και οι οικογένειες ακόμη θρηνούσαν τους ανθρώπους που έχασαν από ένα «λάθος», ξεκινάει κινητοποιήσεις η ΑΔΕΔΥ, προβάλλοντας στο κύριο διεκδικητικό της πλαίσιο και το αίτημα για την «απόσυρση της αξιολόγησης, γιατί είναι «τιμωρητική»...».
Θεώρησα απίστευτο να προβάλλεται ένα τέτοιο αίτημα μετά από μια τόσο μεγάλη τραγωδία, που κύρια αιτία της είχε το «λάθος» ενός ανθρώπου που ήλθε ως συνέπεια της ανεπάρκειας τού (κρατικής υπόστασης) φορέα (ΟΣΕ) να επιλέξει ένα ικανό στέλεχος για μια απαιτητική θέση (όπως αυτή του σταθμάρχη) και προβληματίστηκα για το συγκεκριμένο αίτημα της ΑΔΕΔΥ, θεωρώντας το, ειδικά σε τέτοιες στιγμές, τουλάχιστον ατυχές, απρόσμενο, ακατάληπτο. Δεν μπορεί να έχεις 57 αδικοσκοτωμένους ανθρώπους εξαιτίας ενός «λάθους» κάποιου ανθρώπου που βρισκόταν σε μια υπεύθυνη θέση από καταφανώς ανεύθυνη αξιολόγηση του κρατικού φορέα Σιδηροδρόμων και να βγαίνεις ως συνδικαλιστικός φορέας και να στρέφεσαι κατά της αξιολόγησης των υπαλλήλων του (στενού ή του ευρύτερου τομέα) του Δημοσίου.
Βεβαίως -για να τα λέμε όλα- το πρόβλημα με την αξιολόγηση είναι πολυπαραμετρικό (κατά πώς τα λένε οι κοινωνιολόγοι), γιατί για να γίνει σοβαρή αξιολόγηση θα πρέπει να υπάρχει ένα αξιόπιστο κράτος που θα οργανώσει μια αξιόπιστη διαδικασία αξιολόγησης, η οποία με τη σειρά της θα διασφαλίζει κριτήρια πραγματικής ποιότητας και αποτελεσματικότητας στη λειτουργία της «κρατικής μηχανής», παντού: Απ’ τις κάθε λογής Υπηρεσίες και φορείς του Δημοσίου μέχρι και τα (κρατικά) τρένα (ΟΣΕ). Έχω την αίσθηση ότι στη χώρα μας η αξιολόγηση είναι μια παρεξηγημένη λέξη που υποβαθμίζεται από εκείνους που δεν θέλουν να υπάρξει ουσιαστική αξιολόγηση, διότι θα χαλάσει η «σούπα» των βολεμένων στον δημόσιο τομέα. Οι ιθύνοντες (της Πολιτείας) τις περισσότερες φορές παράγουν «αξιολογήσεις», που δεν διασφαλίζουν αντικειμενικά και ουσιώδη κριτήρια ποιότητας και άρα αποτελεσματικότητας. Με τη σειρά της, η ΑΔΕΔΥ (και οι αντίστοιχες Ομοσπονδίες εργαζομένων των δημόσιων επιχειρήσεων, Οργανισμών, κ.λπ.) διαμαρτύρονται χωρίς, όμως, να αντιπροτείνουν κάποιο άλλο ποιοτικό σχέδιο, δίδοντας έτσι τις περισσότερες φορές άλλοθι στον αρμόδιο Υπουργό, κ.λπ., να πει ότι πρόβλημα δεν είναι η κακοσχεδιασμένη αξιολόγηση που αυτός (το Υπουργείο του) έφτιαξε, αλλά η ΑΔΕΔΥ και οι λοιπές Ομοσπονδίες εργαζομένων του (στενού, του ευρύτερου, κ.λπ., φορέα) Δημοσίου που την αρνούνται και εμποδίζουν την εφαρμογή της.
Έρχονται κατόπιν οι «κριτές πάσης της οικουμένης», οι τάχα μου «υπεράνω», αυτοί που τα ξέρουν όλα και αραδιάζουν τα γνωστά για τους δημοσίους υπαλλήλους τσουβαλιάζοντας τους πάντες – ακόμη και αυτούς που επιθυμούν μια πραγματική αξιολόγηση (γιατί, ναι, υπάρχουν και τέτοιοι υπάλληλοι!). Τα κόμματα από την πλευρά τους -και με τη σειρά τους- συνεχίζουν να τοποθετούν, όπου υπάρχει «θέση», τους δικούς τους ασχέτως επαρκείας - αδικώντας πολλές πράγματι ικανούς εκ της «ημετέρας παρατάξεως» (καθώς την προτεραιότητα
-ακόμη και σ’ αυτές τις φαυλεπίφαυλες, όπως και να το κάνουμε περιπτώσεις- δεν την ορίζει η (ακαδημαϊκή και επαγγελματική) ικανότητα του υποψηφίου προς βόλεμα, αλλά οι «άκρες» στην Αθήνα του κινούντος τα νήματα κομματάρχη - βολευτή...). Και έτσι δεν αλλάζει τίποτα - και είμαστε όλοι ευτυχισμένοι να αναπαράγουμε τις φαντασιώσεις μας περί «αξιολόγησης». Πλην αυτών που επιθυμούν την πραγματική, την ουσιαστική αξιολόγηση. Ναι υπάρχουν και τέτοιοι. Όταν, όμως, άνθρωποι άξιοι σ’ αυτήν τη χώρα, νέοι με πτυχία, φοβερές σπουδές, όρεξη για δουλειά ή ήδη εργαζόμενοι στον (στενό κι ευρύτερο) δημόσιο τομέα έμπειροι και με αποδεδειγμένες ικανότητες και προσφορά μένουν έξω από τη «μοιρασιά», γιατί κυριαρχεί η μετριότητα, πως περιμένουμε ένα «καλύτερο κράτος», πώς περιμένουμε η Ελλάδα να γίνει «καλύτερη χώρα». Γιατί σε τέτοιες στιγμές, όπως αυτές της πρόσφατης τραγωδίας των Τεμπών και της εθνικής κρίσης που προκάλεσαν οι αιτίες της πρόκλησής της, αντιλαμβανόμαστε αυτό που είχε γράψει ο Άγγελος Βλάχος (στο ποίημά του «Η γη της Ελλάδος»):
«Ξεύρεις την χώρα που ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα,
που κοκκινίζει η σταφυλή και θάλλει η ελαία; /
Ω! Δεν την αγνοεί κανείς, είναι η γη η Ελληνίς».
Περαστικά μας...
Γράφει ο Χάρης Ανδρεόπουλος
καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης, κλ. ΠΕ01 (xaan@theo.auth.gr).
