Μαρίνος Αντύπας: Ποιος ήταν και γιατί δολοφονήθηκε

Από τον Κώστα Γιαννούλα

Για τον Μαρίνο Αντύπα γράφονται και λέγονται πολλά κάθε χρόνο με αφορμή την επέτειο της δολοφονίας του στο χωριό μου, τον Πυργετό, στις 8 Μαρτίου του 1907.

Απ’ τη μεριά μου τον προβάλλω, γιατί επιθυμώ να αποτίσω φόρο τιμής σ’ ένα άνθρωπο, που έγινε αιτία στη σύντομη ζωή του, για να αποκτήσουν ατομική ιδιοκτησία οι κολίγοι της περιοχής μου και όχι μόνο, μεταξύ των οποίων και ο παππούς μου και κατόπιν ο πατέρας μου. Σημειώνω, ότι αντλώ αρκετές πληροφορίες από άρθρο του κ. Γιώργου Χ. Παπασωτηρίου, που δημοσιεύτηκε στις 14/3/2021 στο διαδίκτυο, και θα επιχειρήσω να παρουσιάσω, εν συντομία, ποιος ήταν και γιατί δολοφονήθηκε.
Γεννήθηκε το 1872 στο χωριό Φερεντινάτα της Κεφαλληνίας από πατέρα μαραγκό και γλύπτη ξύλου, ενώ το 1890 είχε γραφεί στη Νομική Σχολή Αθηνών και, παράλληλα, έγινε μέλος του κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου. Πήρε μέρος, ως εθελοντής, στην Κρητική Επανάσταση του 1897, όπου τραυματίστηκε και επέστρεψε στην Αθήνα, για να αναρρώσει. Στις 14/9/1897 σε συλλαλητήριο στην πλατεία Ομονοίας άσκησε σφοδρή κριτική κατά του Παλατιού για την ταπεινωτική ήττα, ενώ τάχθηκε κατά των διαπραγματεύσεων του ιδίου έτους ζητώντας τη συνέχιση του πολέμου μέχρις εσχάτων. Συνελήφθη, γι’ αυτό, προφυλακίστηκε για ένα τρίμηνο, ενώ η δίκη του έγινε στις 8/1/1898 και καταδικάστηκε σ’ ένα χρόνο φυλάκιση.
Μετά την αποφυλάκισή του επέστρεψε στο Αργοστόλι, συνέστησε σοσιαλιστική ομάδα και κυκλοφόρησε την εφημερίδα «Ανάστασις», αλλά συνελήφθηκε και διακόπηκε η κυκλοφορία της. Τον Ιούνιο του 1904 τον βρίσκουμε ξανά στο Αργοστόλι, όπου επανεξέδωσε την εφημερίδα του, αλλά συνελήφθη και πάλι και δικάστηκε για εξύβριση του Βασιλιά, αλλά αθωώθηκε. Στις 14 Αυγούστου του 1905 και σε ένδειξη συμπαράστασης στην Κρητική Επανάσταση στο Θέρισο διοργάνωσε συλλαλητήριο στις στήλες του Ολυμπίου Διός, όπου συνελήφθη και φυλακίσθηκε για δύο μέρες. Την ίδια περίοδο και ύστερα από φραστικό επεισόδιο στην Αθήνα χαστούκισε τον Βουλευτή και μεγαλοτσιφλικά στον Βόλο, τον Αγαμέμνονα Σλήμαν, γιατί με τη γυναίκα του μιλούσαν γι’ αυτόν, δημοσίως, με υποτιμητικό τρόπο, οπότε συνελήφθη και καταδικάστηκε σε εικοσαήμερη φυλάκιση.
Στις εκλογές του 1906 υπήρξε υποψήφιος Βουλευτής και δημοσίευσε στην εφημερίδα του το πρόγραμμά του υποστηρίζοντας ανάμεσα στα άλλα, ότι τον Σοσιαλισμό τον δίδαξε ο Χριστός και ότι αυτός εμπεριέχεται ολόκληρος στο Ευαγγέλιο. Στις ομιλίες του ζητούσε πάταξη της διαφθοράς και αξιοκρατία, συγκρότηση κομμάτων αρχών, τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, υιοθέτηση συμβάσεων εργασίας και τη συγκρότηση ταμείων για τις συντάξεις. Ήταν, επίσης, υπέρ της αποκέντρωσης, υπέρ της κατάργησης της στρατιωτικής θητείας, υπέρ ενός Χριστιανισμού της αγάπης και της κοινοκτημοσύνης, αλλά κατά της Εκκλησίας και, κυρίως, κατά των μοναστηριών. Για τους αγρότες ζητούσε να τους διανεμηθούν τα ακαλλιέργητα εδάφη, που ανήκαν στο Έθνος, είτε στα μοναστήρια, είτε στους τσιφλικούχους με ανάλογη δυνατή και με δόσεις αποζημίωση των κατόχων.
Ήταν, όμως, ο Μαρίνος Αντύπας και ανεψιός του Κεφαλλονίτη Γεωργίου Σκιαδαρέση, ο οποίος το 1903 μαζί με το συντοπίτη του Αριστείδη Μεταξά επένδυσαν σε γη αγοράζοντας 300.000 στρέμματα στην περιοχή Πυργετού και Ομολίου, ενώ μετά την αποτυχία του στις Βουλευτικές εκλογές του 1906 έγινε επιστάτης στην περιουσία του θείου του. Την ίδια περίοδο ο Μεταξάς είχε για επιστάτη το Γιάννη Κυριακό απ’ την Αιτωλοκαρνανία, που καταπίεζε τους κολίγους και έκανε καταχρήσεις, τις οποίες στιγμάτιζε ο Αντύπας και, γι’ αυτό, ζητούσε την αντικατάστασή του, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, γεγονός που τον έκανε εχθρό του.
Ως επιστάτης, λοιπόν, άρχισε να γυρνάει τα χωριά της περιοχής, να μιλά και να ξεσηκώνει τους κολίγους και τους χωρικούς, διοργάνωσε συλλαλητήριο στο Ομόλιο, ενώ, παράλληλα, εφάρμοσε στο τσιφλίκι του Σκιαδαρέση φιλικά για αγρότες μέτρα, όπως, π.χ., την αργία της Κυριακής και την παραγραφή των χρεών τους. Σε άρθρο του, μάλιστα, στην «Πανθεσσαλική» της 26ης/2/1907, που τιτλοφορείται, «Τί είμαι», σημειώνει: «Είμαι σοσιαλιστής, όνομα και πράγμα. Πιστεύω ως παντοκράτορα ποιητή ορατών και αοράτων την εργασία και ως ομοούσιο και αχώριστο τριάδα της ευτυχίας και της ειρήνης την ελευθερία, την ισότητα και την αδελφότητα».
 Σοσιαλιστής, λοιπόν, δικηγόρος, δημοσιογράφος, κοινωνικός αγωνιστής και υπέρμαχος των λαϊκών ελευθεριών και των φυσικών δικαιωμάτων του ανθρώπου ήταν ο Μαρίνος Αντύπας και φανεροί εχθροί του οι τσιφλικάδες και ο Αγαμέμνων Σλήμαν, αλλά και το παλάτι, που όπλισαν το χέρι και έκαναν τον Κυριακό με ασήμαντη αφορμή να τραβήξει τη σκανδάλη στο Κονάκι του Πυργετού και να τον δολοφονήσει στα 35 του, καθιστώντας τον ήρωα και σύμβολο της αγροτιάς.