Η αμφισβήτηση των θεσμών

Από τον Αθανάσιο Φώτο,
δικηγόρο

Είναι αλήθεια πως βρισκόμαστε σε καμπή της ιστορίας. Σε επαναστατικές αναπροσαρμογές των δικαιωμάτων, σε πολεμικές συγκρούσεις, σε οικονομικές ενεργειακές κρίσεις, σε περιπέτειες με άγνωστη έκβαση, σε μόχθο με αβέβαιο όφελος.

Μια δημοκρατία για να ενεργεί σωστά κάθε φορά απέναντι των πολιτών, πρέπει να έχει ισχυρούς θεσμούς, θεσμούς που να βρίσκονται κοντά στους πολίτες και τα προβλήματά τους. Θεσμούς που θα τους εξασφαλίζουν την ασφάλεια και την ειρήνη στον τόπο τους, τη γαλήνη και την ησυχία, την ευμάρεια και την προκοπή τους. Τους στόχους, τα όνειρα και τις επιδιώξεις τους. Τη χαρά και το χαμόγελο μέσα στους κόλπους της κοινωνίας. Σέβομαι και εκτιμώ τους θεσμούς της πατρίδας μου και υποκλίνομαι μπροστά τους, για κάθε τους μεγάλη επιτυχία που αφορά τον λαό και τον τόπο, κυρίως την ευμάρειά τους και την ησυχία τους. Αλλά και κάθε τους ενέργεια που αποβλέπει εις την απόκρουση, της επιβολής επαχθών καταστάσεων, σε βάρος του λαού και γενικότερα της κοινωνίας. Και τέλος, όταν διατυπώνουν προτάσεις ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτες κατά τη σύντηξη του λαού, την ευτυχία και την προκοπή.
Είναι εδραία η πεποίθησή μου, όταν οι θεσμοί ενεργούν και πολιτεύονται σύμφωνα με τους κανόνες της πολιτείας, τότε μπορούν να δώσουνε πνοή και ζωή στον κουρασμένο λαό μας και να τον αναστήσουν από τον λήθαργο που τις περισσότερες φορές βρίσκεται. Λιτανεύουμε ένα συναίσθημα, οι θεσμοί μας να παραμείνουν άσπιλοι και αμόλυντοι από κάθε φθορά και ακαθαρσία. Να φροντίζουν τον λαό. Να είναι δίπλα τους, όταν τους χρειάζεται. Να αφουγκράζονται τους πόθους, τους καημούς και τα προβλήματά του και να ενεργούν αναλόγως προς το καλό του και να μην προβαίνουν σε πράξεις και ενέργειες, που θα τους εκθέτουν. Μπροστά στα μάτια τους. Οι θεσμοί είναι «ο παλαιός ο οίνος». Που αναζωογονεί και ανακαινίζει την επικαιρότητα του λαού, την κοινωνία, τη χώρα μας ολόκληρη.
Η στέρεη οπτική στάση που ανοίγει καινούργιους ορίζοντες. Με άλλα λόγια, ο καθαρός πνεύμονας που αντιμάχεται δυναμικά την κοσμική μόλυνση. Έτσι θέλει να βλέπει ο λαός μας τους θεσμούς και όχι να είναι προσδεδεμένοι με κάποια πολιτική παράταξη, της οποίας τα συμφέροντα εξυπηρετεί. Ο σύγχρονος άνθρωπος, ως προμετωπίδα των αναζητήσεών του και των επιτευγμάτων του, τοποθετεί το προσωπικό του συμφέρον. Την εξυπηρέτηση του ατόμου του σε όλους του τους σχεδιασμούς και την καταξίωσή του με μόνο το γεγονός ότι καταφέρνει να υλοποιήσει τους στόχους του. Οι θεσμοί θεμελιωμένοι στη βάση της υπηρέτησης του λαού, δρομολογούν την ανθρώπινη ύπαρξη σε άλλο επίπεδο. Την απαγκιστρώνουν από τη σκληρή διαλεκτική των ατομικών συμφερόντων και τη χειραγωγούν στην περιπέτεια της αγάπης και στη γλυκιά εμπειρία της αισθητικής προσφοράς, στην πραγμάτωση της κοινωνίας της αγάπης. Οι θεσμοί δεν αφιονίζουν ποτέ το μυαλό τους, ούτε οπλίζουν το χέρι τους. Ο χώρος τους είναι εστία στην οποία εκφέρεται και εκφράζεται ο πειστικός λόγος. Ο λόγος της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Εκεί λειτουργεί γόνιμα η ελευθερία και η συνειδητή επιλογή. Είναι το θερμοκήπιο μέσα στο οποίο η προσωπικότητα αυθόρμητα ανθεί και καρποφορεί. Η μάνα, που δέχεται στην αγκαλιά της τα παιδιά της, όταν αυτά απειλούνται ή κινδυνεύουν από τους εχθρούς τους. Δυστυχώς, οι θεσμοί, γίνονται συχνά αποδέκτες της προπαγάνδας και της πίεσης. Παράγοντες με δύναμη προσπαθούν ή να τους εξοντώσουν, έτσι που να μην έχουν ισχύ λόγου και πειθούς προς λαϊκές μάζες ή να τους προσεταιριστούν. Όχι γιατί πιστεύουν στη μεγάλη τους αποστολή, αλλά γιατί οι θεσμοί εκπροσωπούν τη μεγάλη μερίδα του λαού και επιδιώκουν αυτόν τον λαό να τον υποτάξουν στους προγραμματισμούς τους. Αυτή η συμπεριφορά τους, μακριά και έξω από την κοινωνική τους αποστολή και δραστηριότητα πληγώνει τις καρδιές των πολιτών και τους απομακρύνει από κοντά τους. Δείτε τι γίνεται με την αστυνομία. Υψηλόβαθμα μέλη της και μη παρέχουν προστασία στους νονούς της νύχτας και τους οίκους ανοχής. Είναι αναμειγμένα στην εμπορία και διακίνηση ναρκωτικών, στη συλλογή αρχαίων αντικειμένων, σε ηθικά παραπτώματα και σε θανάτους πολιτών για ασήμαντες αφορμές.
Τα ίδια και στη δικαιοσύνη και τη διοίκηση, με πολλά παραπτώματα. Αν ακόμα ρωτήσεις έναν απλοϊκό άνθρωπο, τι γνώμη έχει για τους θεσμούς σήμερα, θα απαντήσει ότι αυτοί νοσούν. Δεν λειτουργούν κανονικά. Δεν υπηρετούν τον άνθρωπο, τους πόθους και τους καημούς του, τις αξιώσεις του. Δεν συνιστούν πια τις ιδανικές προτάσεις για να λύνονται οι εμπλοκές της ανθρώπινης ζωής. Αυτή η αμφισβήτηση, η δυσπιστία είναι βαριά και αφορά ολόκληρο το σύστημα. Ο άνθρωπος αρνείται να υποταχτεί, πολύ δε περισσότερο να το υπηρετήσει. Είναι η οργή που εκφράζουν οι νέοι με δυναμισμό και κάποτε με αναίδεια, αφού νιώθουν ότι το σύστημα και οι θεσμοί τους πρόδωσαν.
«Αν οι άνθρωποι και ιδία οι νέοι, ένιωθαν το σύστημα ζωντανό, τους θεσμούς να σφύζουν από δύναμη και έμπνευση, δεν θα τους αμφισβητούσαν, ούτε θα τους πολεμούσαν. Γιατί φυσιολογικά θα ζούσαν μέσα στους θεσμούς, μαζί τους με αγάπη και ομόνοια. Βλέπουν το σύστημα και τους θεσμούς, ως κατεστημένο, ως παγωμένο, άψυχο ομοίωμα παλαιάς και χαμένης κοινωνικής ζωής». (Κ. Τσιρόπουλος)
Είναι πλέον καιρός οι θεσμοί να γίνουν κοιτίδα αγάπης και αφοσίωσης του λαού. Να υπηρετούν πιστά τον πολίτη. Και να εισφέρουν προτάσεις για τη μορφοποίηση της ζωής μιας κοινωνίας, για να μπορέσουν να αγαπηθούν από τον λαό και να βρουν έτσι την αίγλη που τους αξίζει, μέσα στους κόλπους της κοινωνίας.