Και γιατί αυτό; Γιατί ο κ Νάνος το θεωρεί κακό για την υγεία, την οικονομία του κράτους, την κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον. Δυστυχώς, αν και στον επιστημονικό χώρο υπάρχει πλήθος επιστημονικών δεδομένων για κάθε ένα από τα παραπάνω, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε όλο το κείμενό του, χρησιμοποίησε μόνο μύθους που κάνουν θραύση σε όλους τους ανίδεους, και χειρότερα τους ημιμαθείς, του διαδικτύου. Ας δούμε αρχικά κάποιος μύθους πριν ανακαλύψουμε τις αλήθειες για το μοσχαρίσιο κρέας. Μύθος 1: Κάποτε τρώγαμε ελάχιστο μοσχαρίσιο κρέας και ήμασταν υγιείς, ενώ σήμερα παίρνουμε μια χούφτα φάρμακα.
Πρέπει να ενημερώσουμε το ευρύτερο κοινό ότι το κρέας παραδοσιακά δεν καταναλωνόταν γιατί ήταν ακριβό και όχι από διατροφική επιλογή. Ποιος μπορούσε το 1900 ή το 1960 να αγοράσει μοσχαρίσιο κρέας; Πότε έγινε προσιτό οικονομικά το κρέας, το γάλα, αλλά και πολλά άλλα τρόφιμα; Όταν βιομηχανοποιήθηκε η γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και, παράλληλα, βελτιώθηκε το οικονομικό επίπεδο των χαμηλότερων οικονομικά τάξεων. Πέρα από αυτό, ήμασταν υγιείς παλιότερα, ενώ σήμερα όχι; Αυτός κι αν είναι μύθος! Να λάβουμε υπόψη μας ότι το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1920 ήταν 45 έτη, του 1960 65 έτη, και σήμερα περίπου 75 έτη για τους άνδρες και τα 80 έτη για τις γυναίκες. Πώς πραγματοποιήθηκε αυτό; Δυστυχώς ή ευτυχώς, με μια χούφτα φάρμακα! Μύθος 2: Το εισαγόμενο μοσχαρίσιο κρέας αυξάνει το αρνητικό ισοζύγιο της χώρας, καταστρέφει την οικονομία, οπότε πρέπει να σταματήσει η εισαγωγή του.
Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η πλειοψηφία του μοσχαρίσιου κρέατος εισάγεται από άλλες χώρες, κυρίως της Ε.Ε. Να σημειώσω μόνο, ότι τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχει γίνει μια σοβαρή προσπάθεια αξιοποίησης του εγχώριου γενετικού δυναμικού (π.χ. ελληνική κόκκινη φυλή βοοειδών) με σύγχρονες μονάδες εκτροφής, που έχουν δώσει στην αγορά και ελληνικής προέλευσης μοσχαρίσιο κρέας υψηλής ποιότητας. Πέρα από αυτό, το όλο επιχείρημα είναι πραγματικά εκτός λογικής. Στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ε.Ε., ανεξάρτητα από το αν την στηρίζουμε πολιτικά ή όχι, έχει γίνει καταμερισμός των παραγωγικών τομέων σε κάθε χώρα. Επομένως, δεν μπορεί η Ελλάδα να καταναλώνει μόνο ό,τι παράγει. Αν το έκανε αυτό θα τρώγαμε μόνο κουκιά και ελιές. Αλλά αν κάποιος/-α θεωρεί σωστό το επιχείρημα να ενημερώσω ότι δεν παράγουμε καφέ, ζάχαρη (δυστυχώς μετά από προηγούμενες αλλαγές της ΚΑΠ), αυτοκίνητα, μηχανές, κ.λπ...Μύθος 3: Η παραγωγή μοσχαρίσιου κρέατος ευθύνεται για την κλιματική αλλαγή.
Να σημειώσω από την αρχή ότι η κλιματική αλλαγή είναι σοβαρό ζήτημα και δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για την όποια μεταφυσική πεποίθηση θέλει να επικοινωνήσει ο καθένας. Ναι, η γεωργική και κτηνοτροφική δραστηριότητα συνεπάγεται περιβαλλοντική επιβάρυνση και ενίσχυση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Όπως και όλες σχεδόν οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Με βάση τα στοιχεία της Ε.Ε., η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, που οδηγεί στην κλιματική αλλαγή, προκαλείται κυρίως από την παραγωγή και χρήση ενέργειας (75 % των συνολικών ρύπων), ενώ η γεωργία και κτηνοτροφία μαζί ακολουθούν με 10 % των συνολικών ρύπων. Δεν είναι λοιπόν αποκλειστική ευθύνη των βοοειδών κρεοπαραγωγής, ενώ σε όλο τον αγροδιατροφικό τομέα πραγματοποιείται μια εντατική προσπάθεια περιορισμού της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Η απομάκρυνση τροφίμων από τη διατροφική αλυσίδα, ή ακόμα χειρότερα η παύση χρήσης ενέργειας, δεν είναι λύση.
Μύθος 4: Το μεθάνιο που εκπέμπεται από την εκτροφή των βοοειδών είναι 90 φορές πιο βλαβερό από το διοξείδιο του άνθρακα.
Με βάση τα ισοδύναμα του διοξειδίου του άνθρακα (προσπάθεια εξίσωσης των τριών αερίων του θερμοκηπίου σε μια κοινή μονάδα μέτρησης), το μεθάνιο είναι 25 και όχι 90 φορές πιο ισχυρό σε ό,τι αφορά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Επίσης, να σας ενημερώσω ότι το 50 % του μεθανίου στην ατμόσφαιρα προέρχεται από την εκτροφή μηρυκαστικών, δηλαδή βοοειδών, προβάτων, αιγών (Προσοχή: θα μας κόψουν και τα παϊδάκια σε λίγο). Όμως, γενικότερα η κτηνοτροφία έχει μικρή συμβολή στην εκπομπή ισοδύναμων του διοξειδίου του άνθρακα (υπολογίζεται περίπου στο 5-6%). Γιατί; Γιατί οι εκπομπές του λιγότερου ισχυρού διοξειδίου του άνθρακα είναι πολλαπλάσιες αυτών του μεθανίου. Δηλαδή όσο πιο ισχυρό και αν είναι το μεθάνιο δεν συγκρίνεται σε τίποτα με την επίδραση που έχει στο φαινόμενο το διοξείδιο του άνθρακα. Μύθος 5: Χάνεται η γη που θα μπορούσε να παράξει όσπρια, μπρόκολα, ραπανάκια και λοιπά εδέσματα φυτικής προέλευσης λόγω της εκτροφής βοοειδών.
Να ενημερώσουμε το ευρύ κοινό ότι τα βοοειδή (και τα λοιπά μηρυκαστικά) καταναλώνουν ως επί το πλείστον τροφές που δεν μπορούν να καταναλωθούν από τον άνθρωπο. Όπως βοσκή (σε φυσικό ή τεχνητό βοσκότοπο), άχυρο, υποπροϊόντα ελαιουργίας (π.χ. σογιάλευρο), κ.λπ.
Ένα μεγάλο τμήμα του σιτηρεσίου που καταναλώνουν τα βοοειδή αποτελείται από ινώδεις ουσίες που δεν είναι πεπτές στον άνθρωπο. Οπότε, ο ανταγωνισμός αυτός επικεντρώνεται κυρίως στους δημητριακούς καρπούς. Αυτό όμως είναι ένα κατανοητό τίμημα για τη χρήση μιας πλειάδας τροφών που δεν μπορούν να καταναλωθούν από άλλα ζώα ή τον άνθρωπο, και που σε τελική ανάλυση μετατρέπονται σε υψηλής θρεπτικής αξίας πρωτεΐνες, το βόειο κρέας. Εκτός αν αρχίσει ο άνθρωπος να τρώει βοσκή ή άχυρο.
Πέρα από τους μύθους που διακινούνται στο διαδίκτυο υπάρχουν συγκεκριμένες και επιστημονικά τεκμηριωμένες αλήθειες. Αλλά αυτές θα τις αναλύσουμε εν ευθέτω χρόνω.
Από τον Ανδρέα Φώσκολο,
επίκουρο καθηγητή Βοοτροφίας, Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
