Σαν η ζωή να κάνει ένα κλικ μπροστά δίχως δυνατότητα επιστροφής. Διότι είναι πραγματικά μια καινούργια τάξη πραγμάτων να βάζεις στο κρεβάτι δύο αγόρια γυμνά να κάνουν έρωτα. Το θέαμα για τον μέσο τηλεθεατή είναι πραγματικά σοκαριστικό. Το μάτι γουρλώνει και το στόμα μένει ανοιχτό. Ε, εντάξει, κάναμε πρόοδο στο θέμα της αποδοχής των ομοφυλόφιλων, αλλά μέχρι εκεί δεν το πήγε ποτέ κανείς. Ο Παπακαλιάτης εκείνη τη στιγμή δεν τραβάει απλώς την κουρτίνα, κάνει γενικές κατεδαφίσεις ηθών και συνηθειών. Την ίδια στιγμή, είναι βέβαιο, ότι πολλοί σαραντάρηδες «οικογενειάρχες», που έχουν παιδιά στην εφηβεία και αγωνιούν μη τυχόν τους προκύψει ο γιος «γκέι», θα αλλάζουν κανάλι βρίζοντας, αν δεν τους έχει προλάβει κιόλας κανένα εγκεφαλικό.
Τα συνηθίζει αυτά ο Παπακαλιάτης. Συνηθίζει να σοκάρει τα χρηστά μας ήθη και να προκαλεί συζήτηση. Ήταν μόλις το 2003, θυμίζω, που έδειξε το πρώτο γκέι τηλεοπτικό φιλί, για να εισπράξει πρόστιμο εκατό χιλιάδων ευρώ από το ΕΣΡ. Σήμερα που έσπασε όλα τα ταμπού δεν ασχολήθηκε κανείς. Πρόοδος ή ξεπεσμός; Όπως λένε σ’ αυτές τις περιπτώσεις «οι απόψεις διίστανται».
Η εποχή που σχεδόν ντρεπόμασταν να μιλήσουμε για την ομοφυλοφιλία έχει περάσει προ πολλού. Αργά, αλλά βασανιστικά, ο κόσμος προχώρησε και αποδέχτηκε πράγματα, έστω και με την απαραίτητη …υποσημείωση στο βάθος του μυαλού ότι «αρκεί αυτά να μη συμβαίνουν σε μας», να μη συμβαίνουν στο δικό μας παιδί. Και για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους - να μην συμβαίνουν στον δικό μας γιο, τον άντρα, τον συνεχιστή της οικογένειας! Αγαπάμε τους ομοφυλόφιλους, τους βλέπουμε με συμπάθεια, αλλά …μακριά από μας.
Νιώθω λιγάκι τυχερός γιατί έχω ζήσει το θέμα του στη διαχρονική του εξέλιξη. Δεκαετία ’70, παιδί ακόμη, σ’ έναν δρόμο της Λάρισας κοντά στα Γυμνάσια, βλέπω έναν δύστυχο νέο άνθρωπο που φορούσε κόκκινο παντελόνι και «χαβανέζικο» πουκάμισο να τρέχει κυνηγημένος από κάτι «μαντράχαλους» που ούρλιαζαν πίσω του σαν λύκοι. «Σούληηηηηη….» του φώναζαν. «Καλέ Σούληηηηη …». «Ουουουου... Όξω από δω παλιοπ….η». Κι εκείνος έτρεχε, έτρεχε, τρομαγμένος, αλαφιασμένος να ξεφύγει από την οργή των …«θεματοφυλάκων» της ηθικής της εποχής. Ήταν η ίδια εποχή που ο πατέρας μου, οι θείοι μου, όλοι οι άνδρες της οικογένειας φρόντιζαν να μου υπενθυμίζουν κάθε φορά την «κορέκτ» σεξουαλική ταυτότητα. Μια φορά, ένας μπάρμπας μου μού έδωσε την καραμπίνα του. «Ρίξε ρε…». «Φοβάμαι, θείο…». «Τι φοβάσαι ρε; Είσαι άντρας ή δεν είσαι;»… Έκλεισα τα μάτια από φόβο. Τράβηξα τη σκανδάλη, κι έριξα…. Ήμουν άντρας! Το «τεστ» το πέρασα με επιτυχία.
Πέρασαν χρόνια πολλά, κατά τα οποία η ομοφυλοφιλία -ειδικά σε χώρες «βαρβατίλας», όπως η Ελλάδα, ήταν αντικείμενο χλευασμού. Τα ανέκδοτα με τους «που…δες», που αρκετοί διηγούνταν στις παρέες λεπταίνοντας τη φωνή τους και …σπάζοντας ανάποδα τον καρπό του χεριού τους ήταν από τα πιο δημοφιλή… Οι ομοφυλόφιλοι ήταν πάντα μια εξαίρεση, μια ανορθογραφία, ένα «λάθος της φύσης». Διότι η φύση θέλει την ένωση του αρσενικού με το θηλυκό, όλα τα άλλα είναι «ανωμαλία». Το λέει και η θρησκεία που ευλογεί μόνο γάμους ετερόφυλων.
Και μετά οι «Παπακαλιάτηδες» άρχισαν να θέτουν το ζήτημα επί σκηνής. Δεκαετία 1990, ο Μπέζος κάνει τον ομοφυλόφιλο στους «Απαράδεκτους». Ως φιγούρα είναι αξιοπρεπής, γλυκός, χαριτωμένος, σχεδόν αποδεκτός από το κοινό που βλέπει απλά έναν «ρόλο». Ε, εντάξει, σε κάθε καλάθι μήλα, ανάμεσα στα «γερά» θα υπάρχει κι ένα σάπιο. Κανείς δεν υποψιαζόταν ακόμη ότι θα ακολουθούσε η φάση της υπερβολής και η σημερινή πλημμυρίδα από γκέι χαρακτήρες. «Ρε συ, κάθε σίριαλ έχει τον π...τη του», έλεγε κάποιος στην παρέα. «Σε λίγο θα βγούμε στον δρόμο και θα διεκδικούμε τα δικαιώματα της μειονότητας των …στρέιτ». Γελάσαμε, αλλά δεν είναι για γέλια.
Στην πραγματικότητα το σοκ το βιώνουν οι μεγαλύτερες γενιές. Γκέι, τρανς, λεσβίες, αμφιφυλόφιλοι, μετροσέξουαλ, κουίρ, ιντερσέξ, ΛΟΑΤΚΙ, η μπάλα έχει χαθεί και η ανησυχία ότι όλα αυτά μπορούν να γίνουν κανονικότητα σηκώνει ανατριχίλες… Ειδικά σε όσους είναι ήδη γονείς.
Όπως και να ‘χει, το πράγμα πήρε τον δρόμο του. Η ομοφυλοφιλία όλο και πιο πολύ αναγνωρίζεται ως μέρος της ζωής και στο ερώτημα «τι θα κάναμε αν το παιδί μια μέρα μάς αποκάλυπτε ότι…» οι σημερινοί γονείς απαντάμε διαφορετικά. Προφανώς και δεν θα ήμασταν ευχαριστημένοι, γιατί ξέρουμε τι δύσβατος δρόμος το περιμένει, αλλά δεν παύει να είναι παιδί μας και πρέπει να το στηρίξουμε.
Ξαναγυρίζω στον Παπακαλιάτη, αναρωτώμενος τι επιδιώκει θέτοντας ωμές σκηνές ομοφυλοφιλικού σεξ επί σκηνής. Να μας …σοκάρει; Το πέτυχε. Είναι όμως απαραίτητο να δείχνει τόσο προχωρημένες σκηνές για πράγματα που έτσι κι αλλιώς γνωρίζουμε;
Πολύ φοβάμαι ότι μέσα στον οίστρο του να δειχθεί νεωτεριστής σκηνοθέτης πέτυχε να πάει τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων πιο πίσω, καθώς «παίζει» με τις φοβίες της μεγάλης μάζας των μικροαστών γονιών αλλά και με τη μέση κοινή αισθητική. Δουλειά της τέχνης είναι ασφαλώς να υπονομεύει τα στερεότυπα και τις εμπεδωμένες αντιλήψεις, αλλά εδώ το θέμα δεν είναι μόνο αισθητικό. Για ανθρώπους μιλάμε. Για εγκλωβισμένους έφηβους που φοβούται να μιλήσουν για την ομοφυλοφιλία τους, για οικογένειες που αρνούνται να τη δεχτούν, για δράματα της διπλανής μας πόρτας. Είναι βέβαιο ότι σε λίγα χρόνια όλα αυτά δεν θα προκαλούν καμιά εντύπωση. Δεν θα υπάρχει τίποτα. Ο καθένας θα δηλώνει (ή δεν θα δηλώνει) τη σεξουαλική του ταυτότητα και αυτό θα περνά αδιάφορο. Για παράδειγμα, κανείς δεν κοιτάζει σήμερα, ακόμη και στην επαρχιακή Λάρισα, εκείνα τα νέα παιδιά που κυκλοφορούν με βαμμένα μπλε ή πράσινα μαλλιά, με αλλόκοτα ρούχα, με σκουλαρίκια στη μύτη και …«οχτακόσια τατουάζ» στο κορμί. Αλλά στο θέμα της ομοφυλοφιλίας είμαστε ακόμη στη φάση της διεκδίκησης. Και δεν είναι να υποτιμάς τις προκαταλήψεις της μάζας.
Μα είναι, θα μου πεις, καλύτερα να ζεις κανείς μέσα στην υποκρισία; Προφανώς και όχι. Αλλά δυστυχώς πρέπει να την εννοήσουμε κι αυτή ως ένα αναγκαίο στάδιο για την αποδοχή…
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
