Αποτελεί, όμως, νέο η συγκεκριμένη είδηση ή πρόκειται περί μιας συνήθους τακτικής που ακολουθείται ήδη εδώ και χρόνια;
Η απάντηση, μάλλον, βρίσκεται στη μέση, παρόλα αυτά δεν είναι τόσο απλή. Κάνοντας μια αναδρομή στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, διαφαίνεται ένα μοτίβο, ένα είδος «επικοινωνιακού τρικ»…
Κάθε καλοκαίρι τα προβλήματα που ταλανίζουν την ελληνική πραγματικότητα κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης χρονιάς παραμερίζονται, υπό μια έννοια, έναντι άλλων «φλεγόντων» (πέραν των πυρκαγιών που έχουν καταστεί «ρουτίνα») ζητημάτων, τα οποία τυχαίως συμπίπτουν με την έναρξη της τουριστικής περιόδου (!).
Είμαστε εξοικειωμένοι με τα καλοκαιρινά ειδησεογραφικά δελτία που ως επί το πλείστον καλύπτουν αφίξεις ορδών επισκεπτών, παρουσιάζουν ηλιόλουστες ακτές, καταγάλανα νερά… Όσο γρήγορα, όμως, σχηματίζεται αυτή η ομολογουμένως ανέμελη εικόνα, άλλο τόσο εύκολα καταρρέει.
Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα ανατροπής αυτού του «εφησυχασμού» αποτελούν το νέο κύμα κρουσμάτων τον χειμώνα των προηγούμενων δύο ετών που προκλήθηκε από τις απότομες αναστολές των μέτρων πρόληψης και προστασίας κατά του Covid-19 κατά τις αντίστοιχες καλοκαιρινές περιόδους, αλλά και η φετινή ενεργειακή κρίση που ξαφνικά (!) θα πλήξει τις χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης τους προσεχείς μήνες.
Οι ανωτέρω περιπτώσεις, φυσικά, δεν συνιστούν αποτελέσματα παρθενογένεσης, αλλά προϊόντα μακρών διαδικασιών, οι οποίες παρόλο που οφείλονται εν μέρει και σε εξωγενείς υπεράνω του ελέγχου μας παράγοντες, για ένα διάστημα αναπτύσσονταν κάτω από ένα τεχνητό «πέπλο ευημερίας» διαφεύγοντας της προσοχής μας.
Κοινός τους παρονομαστής, με άλλα λόγια, διαφαίνεται πως καθίσταται η μεσολάβηση της τρίμηνης περιόδου ραστώνης -του ελληνικού καλοκαιριού-, με συνέπεια, βέβαια, να δημιουργούνται εσφαλμένες εντυπώσεις και να βρισκόμαστε, συχνά, προ εκπλήξεων.
Σίγουρα, οι κολοσσοί των Μέσων Ενημέρωσης με τη στάση που τηρούν απέναντι στις εξελίξεις επηρεάζοντας την κοινή γνώμη δημιουργούν και το κλίμα που αντιστοιχεί στην εκάστοτε εποχή.
Από τη μία, όπως φάνηκε από την ανωτέρω ανάλυση, αυτή η πρακτική προκαλεί προβλήματα, από την άλλη, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι συνιστά επιβεβλημένη ενέργεια.
Ειδικότερα, είναι γνωστό ότι ο τουρισμός αποτελεί την ελληνική «βιομηχανία» συμβάλλοντας ίσως περισσότερο από κάθε παραγωγικό τομέα στη διαμόρφωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας.
Θεωρείται, επομένως, ορθολογική η επιλογή της προβολής του εκ μέρους των ΜΜΕ, πόσο μάλλον κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, προς ενίσχυσιν των κρατικών πόρων, τόνωση απαραίτητη για την κάλυψη του ελλείμματος της προϊούσας χειμερινής περιόδου, αλλά και για τη συγκέντρωση αποθεμάτων για την επερχόμενη.
Είναι, όμως, αναγκαία αυτή η προώθηση, σε βαθμό που να καθίσταται υπέρμετρη, εις βάρος εξίσου σημαντικών θεμάτων; Δικαιολογεί η δημιουργία ενός κλίματος αφθονίας και υπερβολής (σε σχέση με τις εικόνες που προβάλλονται τον υπόλοιπο χρόνο) την ψυχική κόπωση και αγανάκτηση που προκαλείται στον μέσο πολίτη όταν έρχεται αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα που του επιφυλάσσει η χειμερινή περίοδος;
Θα μπορούσε να υποστηριχθεί πως πρόκειται για ποσά αντιστρόφως ανάλογα. Όσο προωθούνται, αφενός, οικονομικά συμφέροντα, τόσο ξαφνικά υπονομεύονται, αφετέρου, μείζονα κοινωνικά προβλήματα, τα οποία, μάλιστα, φάνταζαν ανυπέρβλητα...
Δύο εναλλακτικές παρουσιάζονται: Πρώτον, η υιοθέτηση της πεποίθησης ότι όλα βαίνουν προσωρινά καλώς, απόρροια της άκριτης αποδοχής των προβαλλομένων, πέφτοντας στην «παγίδα» των τάσεων ή έστω συνέπεια της παύσης νηφάλιας ενημέρωσης.
Είναι χαρακτηριστικό ανθρώπινο γνώρισμα, εξάλλου, να προσαρμόζουμε τις αντιλήψεις μας ανάλογα με αυτά που γνωρίζουμε για όσα μας παρουσιάζονται και να καταλήγουμε σε συμπεράσματα που επιβεβαιώνουν τις αρχικές μας υπόνοιες για ένα θέμα, πόσο μάλλον όταν οι πεποιθήσεις αυτές προβάλλονται καθημερινά με στόχο την ασυνείδητη αποδοχή τους.
Δεύτερον, ίσως και η λύση στο πρόβλημα, η επιλογή της κριτικής και πολυσχιδούς ενημέρωσης χωρίς να παρασυρόμαστε από την «ωφελιμιστική» προώθηση απόψεων.
Εναλλακτική εμφανώς δυσκολότερη ως προς την πραγμάτωσή της, καθώς απαιτεί διάθεση και χρόνο και όχι απλά την παθητική αποδοχή πληροφοριών όπως συμβαίνει πλέον.
Το αποτέλεσμα, φυσικά, θα είναι η αποφυγή των δυσάρεστων εκπλήξεων, καθώς η εγρήγορση στην οποία θα έχουμε περιέλθει μας προετοιμάζει για κάθε «απρόβλεπτη» εξέλιξη.
Καταλήγοντας και απαντώντας στα ερωτήματα που τέθηκαν προηγουμένως, αν και η δημιουργία μιας πρόσκαιρης φαινομενικής κατάστασης ευμάρειας και η συνακόλουθη απότομη ανατροπή της δεν μπορούν να δικαιολογηθούν από την προώθηση οικονομικών συμφερόντων, όσο σημαντικά και να είναι, πρόκειται για ήδη παγιωμένη κατάσταση.
Το μόνο που απομένει είναι η αλλαγή της στάσης μας (είναι πλέον εφικτή;) προς μείωση των ψυχολογικών και μη επιπτώσεων των «απότομων» αλλαγών που μαστίζουν την κοινωνική μας πραγματικότητα…
Aπό τον Κων/νο Β. Αγοραστό
φοιτητή Νομικής στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
