Αγιος Φανούριος

Μεγαλομάρτυρας της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας και από τους δημοφιλέστερους Αγίους. Η μνήμη του τιμάται στις 27 Αυγούστου και την ημέρα αυτή γιορτάζουν ο Φανούριος και Φανουρία. Με τον Άγιο Φανούριο συνδέεται ένα νηστίσιμο γλύκισμα, η φανουρόπιτα.

Η Εκκλησία δεν γνωρίζει πού και πότε μαρτύρησε, γι’ αυτό και ήταν άγνωστος στους Συναξαριστές. Έγινε γνωστός από την τυχαία ανεύρεση της εικόνας του μεταξύ 1355 και 1369 στη Ρόδο.
Κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο νότιο μέρος των παλαιών τειχών της πόλης βρέθηκε αρχαίος χριστιανικός ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μία καλώς διατηρημένη, που απεικόνιζε έναν νεαρό στρατιωτικό, ο οποίος κρατούσε σταυρό και λαμπάδα αναμμένη, ενώ ολόγυρα της εικόνας ήταν ζωγραφισμένες δώδεκα παραστάσεις με τα μαρτύρια που υπόφερε ο Άγιος. Η εικόνα έφερε επιγραφή με τις λέξεις «Άγιος Φανούριος».
Ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος Β’ ο Διασπωρηνός (1355-1369) ανοικοδόμησε τον ναό του Αγίου, συνέταξε την ακολουθία του και καθιέρωσε την εορτή του στις 27 Αυγούστου.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
Ουράνιον εφύμνιον, εν γη τελείται λαμπρώς, επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς, αγγέλων πολίτευμα· άνωθεν υμνωδίαις ευφημούσι τους άθλους, κάτωθεν Εκκλησία την ουράνιον δόξαν· ην εύρες πόνοις και άθλοις τοις σοις, Φανούριε ένδοξε.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Ο Άγιος Φανούριος θεωρείται από τη λατρευτική παράδοση ως ο κατ’ εξοχήν άγιος που μπορεί να βοηθήσει στην ανεύρεση («φανέρωση») οποιουδήποτε χαμένου αντικειμένου, προφανώς από την παρετυμολογική σύνδεση του ονόματός του με τη λέξη «φανερώνω». Συναφής με τη δοξασία αυτή είναι και η παλαιότερη πίστη ότι ο Άγιος Φανούριος «φανερώνει» στις κοπέλες τον άνδρα που θα πάρουν.
Συνηθέστατα, οι γυναίκες όταν χάσουν κάτι, επικαλούνται τη βοήθειά του, τάζοντάς του μια φανουρόπιτα (κέικ με αλεύρι, μαύρες σταφίδες, ζάχαρη, λάδι, ξύσμα πορτοκαλιού κ.ά.) και τη μοιράζουν για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες της μάνας του Αγίου, που σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση ήταν αμαρτωλή. Πολλές φανουρόπιτες φτιάχνονται κατά την ημέρα της εορτής του Αγίου, ως ευχαριστήρια προσφορά προς αυτόν ή ως ένα είδος προληπτικής αίτησης βοηθείας για μελλοντικές απώλειες.
Στην Κρήτη, το κέντρο της λαϊκής λατρείας του Αγίου βρίσκεται στην περιοχή Βαλσαμόνερου Ηρακλείου, όπου υπήρχε παλαιότερα μονή αφιερωμένη και στο όνομα του Αγίου Φανουρίου. Εκεί οδηγούν τους υπόπτους για ζωοκλοπή και μπροστά στην εικόνα του αγίου «ξεφανερώνονται», ορκίζονται δηλαδή για την αθωότητά τους.
Πηγή: SanSimera.gr