Κατ’ αρχάς είθισται να μην τιμάται εν ζωή προσωπικότητα, δήμαρχος της Λάρισας, όπως προτάθηκε, ενώ επί της ουσίας μπορεί να είναι κάτι αδιάφορο. Διότι ο συγκεκριμένος δήμαρχος δεν προσέφερε σχεδόν τίποτα περισσότερο πέρα από αυτό που ο ίδιος ένιωθε ως συμφέρον. Για ό,τι έκανε, η αμοιβή του ήταν η επανεκλογή του. Τη Δημοτική Βιβλιοθήκη δεν την ίδρυσε. Αν πραγματοποιούσε πολιτική βιβλίου, όπως αυτό που έγινε στον Δήμο Βόλου, θα το δεχόμουν. Στον Βόλο σώθηκε μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης από την επελαύνουσα ανακύκλωση χαρτιού (μέσω της αρμόδιας Υπηρεσίας Καθαριότητας του Δήμου). Στη Λάρισα από τη δεκαετία 1990 η ανακύκλωση έχει καταφάγει σχεδόν τα πάντα από αρχειακό-έντυπο υλικό του ιδιωτικού τομέα.
Επίσης δεν τίθεται θέμα να δοθεί το όνομα σε ένα αποβιώσαν πρώην αιρετό στέλεχος του Δήμου Λαρισαίων, ο οποίος στην επαγγελματική του ζωή στην (ιδιωτική) εκπαίδευση είχε πράγματι αισθητή παρέμβαση στη ζωή της πόλεως. Είναι μεν σίγουρο ότι βοήθησε εκατοντάδες νέους να αγαπήσουν το βιβλίο, να κερδίσουν τη ζωή τους, αλλά αυτό δεν έχει σχέση με το έργο μιας Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Μια τέτοια επιλογή θα προκαλέσει αντιπαραθέσεις που μάλλον θα μειώσουν τον αείμνηστο εκπαιδευτικό, όντως αξιαγάπητο και φωτεινό άτομο. Εις ένδειξη σεβασμού στη μνήμη του θα ήθελα πρώτα να αποφύγω κάθε ανάλυση επί του θέματος. Και έπειτα, επειδή όντως πρόκειται για μία εξαιρετική περίπτωση διανοητικού και κοινωνικού εργάτη, που δίκαια η Δημοτική Αρχή θέλει να τιμήσει, νομίζω θα μπορούσε να γίνει αυτό σε έναν άλλο χώρο από τον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου Λαρισαίων. Αν τελικά επικρατήσει η πρόταση, εκτιμώ ότι θα έχει παρενέργειες και τώρα και στο μέλλον. Ο καθένας πολιτικός χώρος θα θέλει να τιμώνται δικά του στελέχη. Αυτό ήδη έχει γίνει π.χ. με νέες πλατείες, που δεν νομίζω ότι εμπνέει τους πολίτες, στους οποίους το ζήτημα αφορά.
Τι πρέπει να γίνει; Ό,τι συνηθίζεται. Τιμάται συνήθως ένας ιδρυτής ενός φορέα. Εδώ κάνω μια παρένθεση. Το Τοπικό Αρχείο της Αγιάς, σήμερα Αρχειοφυλάκιο, το ίδρυσε ο αείμνηστος Δημήτρης Αγραφιώτης με δική του πρωτοβουλία. Διετέλεσε μια ζωή άμισθο στέλεχος του Υπουργείου Πολιτισμού και μετά του Παιδείας, εργαζόμενος αφανώς, συγκεντρώνοντας ιδιωτικά αρχεία. Αργότερα ενέταξε το Ιστορικό Αρχείο της Αγιάς στα Γενικά Αρχεία. Ο αξιαγάπητος συνάδελφος και φίλος ήταν ο πρώτος που χάραξε αρχειακή πολιτική στον Νομό μας με συλλογή αρχείων, αλλά και παραγωγή σημαντικής ιστορικής συγγραφής. Κανονικά θα έπρεπε να δοθεί το όνομά του στο Αρχείο Αγιάς, ίσως και της Λάρισας. Αλλά τι να λέμε! Πρόσφατα που δόθηκε δημόσια εκδήλωση (Ε. 21-6-22, σελ.7: «Δυσοίωνο το μέλλον των Γενικών Αρχείων», όπου η προϊσταμένη «κατήγγειλε την απόλυτη απαξίωσή τους»!) ούτε καν αναφέρθηκε το όνομά του (τουλάχιστον στο δημοσίευμα), αφορών σε ένα δημόσιο ίδρυμα, το οποίο δεν θα υπήρχε, αν δεν ήταν ο αείμνηστος Δημ. Αγραφιώτης.
Είθισται να δίνεται το όνομα ενός πνευματικού ανδρός, ιδρυτή ή μεγάλου δωρητή Βιβλιοθήκης. Αλλού τιμάται μία ιστορική μορφή, ακόμη και μεταφυσική (π.χ. η Αθηνά, θεά της Σοφίας, κ.ο.κ.). Η Λάρισα έχει ήδη τιμήσει τον διδάσκαλο του Γένους Κων/νο Κούμα στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Για τη Δημοτική μπορούν να βρεθούν υποψήφια υψηλά ονόματα, όπως: 1. Ο Ιωάννης Οικονόμου-Λογιώτατος, ο πρώτος πραγματικά αρχειακός που διέσωσε σημαντικό μέρος της ιστορικής ταυτότητας μιας νεοελληνικής πόλης, της Λάρισας, όπως και των περιχώρων της, ενώ παρήγαγε συγγραφικό έργο. 2. Ο αείμνηστος Μιχ. Παπαϊωάννου, δημοσιογράφος, κριτικός Λογοτεχνίας, ο οποίος δημοσίευσε το αρχείο του Ιω. Οικονόμου. Η βιβλιοθήκη του χαρίσθηκε στον Δήμο και αποτέλεσε τον πυρήνα και την αφορμή για να ιδρυθεί και αναπτυχθεί η περί ης ο λόγος Δημοτική Βιβλιοθήκη.
Όλη αυτή η ιστορία δείχνει ενδιαφέρον για πολιτική στο βιβλίο, όμως θερμή παράκληση στους αρμοδίους: ας μείνει στον κυρίως δρόμο. Κι αυτός δεν είναι τίποτα άλλο παρά η οργάνωση ενός ουσιαστικού διαλόγου (σε συνέδριο, στον Τύπο ή αλλιώς) για το πώς θα σωθεί το αρχειακό υλικό (αρχεία ή βιβλιοθήκες) που χάνεται ή μένει αναξιοποίητο επί δεκαετίες. Σε μια πόλη όπως η δική μας δεν αρκεί η ΔΚΒ. Τη στιγμή που π.χ. στον Βόλο επί δεκαετίες έχει αναπτυχθεί μία μοναδική βιβλιοθήκη στο Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας (βιβλία, αρχεία), χάρη στη σοφή πολιτική που εκεί εφαρμόζεται. Το μείζον είναι να θέλει κανείς κάτι. Το πώς θα γίνει, έρχεται μετά, όπως και να βρεθεί, αν είναι τόσο απαραίτητο, το όνομα μιας ιστορικής μορφής.
Προέχει ο Δήμος Λαρισαίων, Κυβέρνηση και αντιπολίτευση, να στήσει έναν πραγματικό ανδριάντα, την ιστορική ταυτότητα της πόλεως. Γιατί αυτό που βλέπουμε μπορεί να εξελιχθεί σε αγώνα για τη σκιά του ανδριάντος.
Σταύρος Γουλούλης
