Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα: Η θρυλική Καπετάνισσα

Ιστορικά

Από τον Ευάγγελο Μπαλντούνη,
φιλόλογο.
Κορυφαία γυναικεία μορφή τού ‘21. Η σπουδαιότερη γυναίκα που έλαβε μέρος στον Αγώνα. Γεννήθηκε το 1771 μέσα στις φυλακές τής Κωνσταντινούπολης, όταν η μητέρα της επισκέφτηκε τον σύζυγό της Σταυριανό Πινότση και έπαθε σοκ (είχε φυλακιστεί για

τη συμμετοχή του στα Ορλωφικά). Στα 17 παντρεύτηκε τον Σπετσιώτη Δ. Γιάννουζα και απέκτησε 2 γιους και μία κόρη. Μετά 9 έτη έμεινε χήρα 26 χρονών, αφού ο σύζυγός της σκοτώθηκε σε συμπλοκή με πειρατές. 30 ετών νυμφεύτηκε τον επίσης Σπετσιώτη πλοιοκτήτη και πλοίαρχο Δ. Μπούμπουλη. Έκτοτε έγινε γνωστή ως «ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ» (η γυν. τού Μπούμπουλη). Γέννησε άλλον έναν γιο και 2 κόρες. Μετά από 10 χρόνια και ο δεύτερος σύζυγός της φονεύτηκε από πειρατές. Της άφησαν τεράστια περιουσία και οι δύο: πλοία, γη, χρήματα (300 χιλ. τάλαρα ο Μπούμπουλης). Όλα τα ξόδεψε για να αγοράσει καράβια και εξοπλισμό για τον Αγώνα.
*Πριν την Επανάσταση: Είχε αυξήσει την περιουσία της με σωστή διαχείριση και εμπορικές δραστηριότητες. Υπήρξε μέτοχος σε σπετσιώτικα πλοία, ενώ κατασκεύασε και 3 δικά της. Το «ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ» (τιμούσε την ιστορική της κληρονομιά) είχε 18 κανόνια και κόστισε 75 χιλ. τάλαρα. Το 1816 οι Τούρκοι ήθελαν να κατασχέσουν την περιουσία της, με τη δικαιολογία ότι τα πλοία τού συζύγου της συμμετείχαν στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο.
Πήγε στην Κων/πολη, συνάντησε τον Ρώσο Φιλέλληνα πρεσβευτή Στρογκάνωφ και ζήτησε την προστασία του. Κατάφερε να συναντήσει και τη μητέρα τού Σουλτάνου, Βαλεντί Σουλτάνα. Αυτήν εντυπωσιάστηκε από τον χαρακτήρα τής Μπουμπουλίνας και έπεισε τον γιο της να υπογράψει φιρμάνι με το οποίο δεν θα αγγιζόταν η περιουσία της. Έγινε μέλος τής Φιλικής Εταιρείας. Ήταν η μόνη που μυήθηκε, αφού δεν γίνονταν δεκτές γυναίκες. Αγόραζε συνέχεια μυστικά όπλα και πολεμοφόδια, τα οποία έκρυβε στο σπίτι της.
*Κατά την Επανάσταση: Με το ξεκίνημα τού Αγώνα, είχε σχηματίσει δικό της πολεμικό σώμα από Σπετσιώτες. Τους αποκαλούσε: «Γενναία μου Παλικάρια». Ένας ιστορικός τη σκιαγραφεί: «Ο ξεσηκωμός τη βρήκε πεντηκοντούτιδα, ωραίαν, αρειμάνιον ως αμαζόνα, επιβλητικήν καπετάνισσαν, προ τής οποίας ο άνανδρος ησχύνετο και ο ανδρείος υπεχώρει». Ντυμένη ανδρικά και ζωσμένη τα άρματα έμοιαζε με ηρωίδα των παραμυθιών. Ήταν ψηλή, επιβλητική, με υψηλό φρόνημα και θερμό πατριωτισμό. Είχε αναλάβει μόνη της να αρματώνει, να συντηρεί και να μισθοδοτεί τον στρατό. Ήδη από τον Μάιο τού ‘21 είχε ανταποκριθεί σε κάλεσμα τού Θ. Κολοκοτρώνη να τον εφοδιάσει με 2 χιλ. οκάδες μολύβι. Αυτό συνεχίστηκε για πολύ καιρό και ξόδεψε σχεδόν όλη της την περιουσία.
* Ο θάνατος του γιου της Ι. Γιανουζα: Σκοτώθηκε την άνοιξη τού 1821. Τότε είχε αποβιβαστεί στους Μύλους και κατευθυνόταν προς ανεφοδιασμό των Ελλήνων που πολιορκούσαν το Άργος. Δυστυχώς σε συμπλοκή με τους Τούρκους τού Κεχαγιάμπεη φονεύτηκε. Έτρεξε η ίδια για να περισώσει τα λείψανά του, γιατί του είχαν κόψει το κεφάλι... «Προσπαθεί ανάμεσα στα πτώματα να τον αναγνωρίσει, και με το ίδιο της το χέρι θυσιάζει τρεις Τούρκους στον βωμό...». Ενημέρωσε η ίδια για το θλιβερό γεγονός: «Ο γιος μου είναι νεκρός, αλλά το Άργος έμεινε στα χέρια μας». Κατά την άλωση τής Τριπολιτσάς εισήλθε πάνω σε λευκό άλογο. Έσωσε τα χαρέμια τού Χουρσίτ Πασά από τη μήνη των πολιορκητών (ανταλλάχτηκαν με οικογένειες αγωνιστών που είχαν αιχμαλωτιστεί). Τον Νοέμβριο 1822, μετά την κατάληψη τού Ναυπλίου, τής δόθηκε κλήρος ως ανταμοιβή τής προσφοράς της και εγκαταστάθηκε εκεί.
Το 1824 όμως η Ελλάδα υποφέρει από τον εμφύλιο πόλεμο. Ο γιος τού Κολοκοτρώνη, Πάνος, που διατελούσε φρούραρχος Ναυπλίου (και σύζυγος τής κόρης της) δολοφονείται... Ο Κολοκοτρώνης συλλαμβάνεται και φυλακίζεται στην Ύδρα. Ζήτησε την αποφυλάκισή του. Κρίθηκε «επικίνδυνη», συνελήφθη δύο φορές, έχασε τον κλήρο γης και επέστρεψε πικραμένη στις Σπέτσες. Ζούσε εκεί άνευ σχεδόν περιουσίας, στεναχωρημένη με τις έριδες των πολιτικών και την έκβαση τού Αγώνα (ο Ιμπραήμ δρούσε ανενόχλητος στον Μοριά).
*Πώς σκοτώθηκε: Ο γιος της από τον πρώτο γάμο ερωτεύτηκε την κόρη πλούσιας οικογένειας των Σπετσών (οι Κουτσαίοι). Δεν ήθελαν τον γάμο γιατί η Μπουμπουλίνα είχε παραπέσει οικονομικά. Οι δύο νέοι κλέφτηκαν και πήγαν στο σπίτι τού πρώτου άνδρα της. Πήγε και η ίδια, έφτασαν και οι Κουτσαίοι εξαγριωμένοι με την απαγωγή. Κατά τη διάρκεια λογομαχίας πυροβολήθηκε. Το βόλι την πετυχαίνει στο μέτωπο και ακαριαία πεθαίνει... Έτσι η Μπουμπουλίνα που αφιέρωσε όλη της τη ζωή για την απελευθέρωση τού Έθνους, που μέσα της ξεχείλιζε πιο ισχυρή απ’ όλα η αγάπη για την πατρίδα, σκοτώθηκε τραγικά και άδοξα...
*Επίλογος - Απονομή τιμών: Ο Τσάρος Αλέξανδρος Α’ τής απένειμε μεταθανάτια τον τίτλο τού Ναυάρχου τού Ρωσικού Στόλου ως αναγνώριση των προσόντων της. Το 2018 έλαβε τιμητικά από την Ελληνική Πολιτεία τον βαθμό τού Υποναυάρχου, για «τον απαράμιλλο ηρωισμό της, την αυτοθυσία και την αφοσίωση που επέδειξε προς το Έθνος...». Το αρχοντικό τής οικογένειας Μπούμπουλη στις Σπέτσες μετατράπηκε το 1991 σε «Μουσείο Μπουμπουλίνας» (δες το εσωτερικό του). Υπάρχει συλλογή όπλων, επιστολές, αρχεία, παλιά βιβλία, πορτρέτα της, προσωπικά της αντικείμενα, έπιπλα, διακρίσεις που τής είχαν απονείμει... Ήταν μια γυναίκα προοδευτική για την εποχή της, με επαναστατικό χαρακτήρα και υψηλά ιδεώδη. Υπήρξε μια εμβληματική προσωπικότητα, που ξεχώρισε σε μια εποχή γεμάτη προκαταλήψεις και ανισότητες....