προγράμματος σπουδών, αλλά απολύτως εντός ύλης μιας θλιβερής πραγματικότητας που λέγεται διαφθορά. Μια διαφθορά, η οποία μαστίζει εδώ και δεκαετίες την ελληνική κοινωνία στις μέρες μας δε - μέρες οικονομικής καχεξίας και υγειονομικής κρίσης (λόγω της πανδημίας του κορονοϊού)- εντείνεται και θεριεύει εγγίζοντας τα όρια της σήψης, καθώς, όπως παρατηρούμε στο καθημερινό μενού της ειδησεογραφίας, περίοπτη είναι η θέση που κατέχουν τα θέματα που αναφέρονται σε παντοειδή οργανωμένα κυκλώματα διαφθοράς: πλαστά διαβατήρια τις προάλλες με εμπλεκόμενους αστυνομικούς («Καθημερινή», 01.12.2021), πλαστές/παράνομες συνταγογραφήσεις και χρηματισμοί γιατρών προχθές («Ελευθερία», 11.12.2021) και πάει λέγοντας.
Με τη δίωρη αυτή δράση που έθεσε σε εφαρμογή το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) - προτείνοντας για την υλοποίησή της την προβολή ταινίας, δημιουργία αφίσας, συζήτηση, αναζήτηση πληροφοριών, αλληλοενημέρωση συμμαθητών/-τριών ή ακόμα και της τοπικής κοινωνίας - επιδιώκεται να προβληματιστούν οι μαθητές και να διερευνήσουν την εμφάνιση και τις συνέπειες των φαινομένων διαφθοράς για το δημόσιο συμφέρον και την ευημερία της κοινωνίας, ή και να προσδιορίσουν τις εκφάνσεις της ακεραιότητας σε προσωπικό, τοπικό και δημόσιο επίπεδο ανάλογα με την ηλικιακή τους ομάδα. Επιδιώκεται, δηλαδή, να εκπαιδευτούν οι αυριανοί πολίτες στο να οραματίζονται την ευτυχία και την ευημερία τους όχι ανεξάρτητα ή σε βάρος της ευημερίας των συμπολιτών τους, αλλά ως αναπόσπαστο κομμάτι της συλλογικής ευημερίας.
Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής δράσης και με την αξιοποίηση της προτεινόμενης εργαλειοθήκης, η οποία περιλαμβάνει διαδραστικό και καινοτόμο εκπαιδευτικό υλικό, αποσκοπείται η ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των μαθητών Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης σε θέματα ακεραιότητας/εντιμότητας, διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς μέσω της ανάπτυξης προγραμμάτων διάχυσης των εννοιών αυτών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Για τον σκοπό αυτό, σχετικό εκπαιδευτικό υλικό είναι αναρτημένο στους ιστότοπους του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) και της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) από όπου μπορούν οι εκπαιδευτικοί να επιλέξουν συγκεκριμένη εκπαιδευτική δράση ή να σχεδιάσουν τη δική τους για την υλοποίηση του προγράμματος. Το υλικό αυτό είναι προϊόν της συνεργασίας ΥΠΑΙΘ, του Ι.Ε.Π. και της Ε.Α.Δ.
Έρχεται αυτή η πρωτοβουλία του ΥΠΑΙΘ στην καταλληλότερη στιγμή, όχι τόσο επειδή τα σκάνδαλα αποτελούν μέρος της καθημερινής ατζέντας στην ειδησεογραφία, όσο επειδή η έρευνα που δημοσιοποίησε μόλις προχθές η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (που αποτελεί τη θεσμική μετεξέλιξη του τέως Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης) επιβεβαιώνει ότι και στην ίδια την κοινωνία αποτελεί «κοινό μυστικό» ότι «η διαφθορά ζει και βασιλεύει» («Καθημερινή», 10.12.2021) και πως το κύριο αίτιο γι’ αυτή την παθογένεια είναι η ατιμωρησία για τους διεφθαρμένους.
Είναι αλήθεια, πάντως, ότι τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει θετικά βήματα στη χώρα μας για την καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς σύμφωνα με τη διεθνή μη κυβερνητική οργάνωση «Διεθνή Διαφάνεια» οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα έχουν θετικό αντίκτυπο στον «Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς». Σύμφωνα με τη «Διεθνή Διαφάνεια», το 2019 η Ελλάδα ανέβηκε στην 60ή θέση (48/100 η βαθμολογία της) από την 67η θέση ανάμεσα σε 180 χώρες, ως προς τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, τον οποίο καταρτίζει αυτή η μη κυβερνητική οργάνωση, ωστόσο, εξακολουθεί να παραμένει στις τελευταίες θέσεις, όσον αφορά τις χώρες της ΕΕ, μαζί με την Ιταλία, την Κροατία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία (Η Κύπρος ευρίσκεται στην 41η θέση με βαθμολογία 58/100).
Ασφαλώς, όμως, η καταπολέμηση της διαφθοράς δεν είναι μόνο ένα ζήτημα θεσμικών μεταρρυθμίσεων - κι αυτές χρειάζονται και επείγουν, μάλιστα,προκειμένου να θωρακισθεί έτι περαιτέρω νομικά/θεσμικά η πολιτεία και να προστατευθεί η κοινωνία, αλλά πάνω απ’ όλα απαιτείται και η ανάληψη πρωτοβουλιών που θα έχουν θετικό αντίκτυπο στη συνείδηση του πολίτη. Και, κυρίως, του αυριανού πολίτη, που σήμερα είναι μαθητής και θα πρέπει να εκπαιδευθεί με αξίες προσανατολισμένες στην εντιμότητα και την ηθική, στον σεβασμό απέναντι στον συνάνθρωπο και την πατρίδα. Κι αυτό μπορεί - και πρέπει - να ξεκινήσει απ’ το σχολείο γιατί το παλαιό, καλό «σλόγκαν» του ΥΠΑΙΘ (επί υπουργίας Ευριπίδη Στυλιανίδη, 2007-2009) ότι «Όλα είναι θέμα Παιδείας» μπορεί να καταργήθηκε από το λογότυπο του ΥΠΑΙΘ, το περιεχόμενό του, όμως, ως διδαχή, συνιστά μια διαχρονική αξία - εν προκειμένω (και) κατά της διαφθοράς στην ταλαιπωρημένη μας χώρα.
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής Β’/θμιας (ΠΕ01), δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας του ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr ).
