Εμφύλια πάθη

Από τον Βασίλη Πλατή, φιλόλογο-δρα Ιστορίας Α.Π.Θ.

Οι εμφύλιοι διχασμοί διχοτομούν οριζόντια την ελληνική φυλή ανεξαρτήτως ιστορικής συγκυρίας και κοινωνικής οργάνωσης, σε σημείο, με βάση και τη συχνότητα που ενσκήπτουν, να μπορεί να τους θεωρήσει κανείς ιδιοσυγκρασιακό στοιχείο του Έλληνα.
Από τον σχεδόν τριαντάχρονο Πελοποννησιακό Πόλεμο, στον οποίο σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε ο πλέον προικισμένος τυχοδιώκτης της αρχαιότητας Αλκιβιάδης, αλλάζοντας στρατόπεδο (αθηναϊκό-σπαρτιατικό-περσικό) κατά βούληση, έως τον Εμφύλιο που προκλήθηκε από την αβελτηρία των επίδοξων νομέων της εξουσίας στη χώρα μας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στον οποίο εδέσποσε, μεταξύ άλλων, και της άλλης πλευράς, ο επίσης εμφορούμενος από το πνεύμα του «αρχαίου» Αλκιβιάδη, Νίκος Ζαχαριάδης.
Στο ενδιάμεσο, διχασμοί συγκλόνισαν και την ψυχορραγούσα βυζαντινή κοινωνία επί Παλαιολόγων, ενώ ο εμφύλιος που ξεκίνησε στην πραγματικότητα ήδη από το τέλος του πρώτου χρόνου της Ελληνικής Επανάστασης, παραλίγο να την ξεθεμελιώσει, βοηθούντος και του οργανωμένου στρατού του Ιμπραήμ, που κατέπνιγε σταδιακά και μεθοδικά τις επαναστατικές εστίες, τη μία μετά την άλλη, στην Πελοπόννησο.
Σήμερα, η ελληνική κοινωνία, καθώς ο «διαβόητος» ιός συνεχίζει να μεταλλάσσεται και να συνιστά απειλή για τη ζωή μας, γνωρίζει έναν άλλο «ιδιότυπο» διχασμό: εμβολιασμένοι εναντίον ανεμβολίαστων. Και μπορεί η μάζα των ανεμβολίαστων συμπολιτών μας να υστερεί συντριπτικά σε αριθμό των εμβολιασμένων, ωστόσο προκαλεί «κρότο» και δυναμιτίζει την κοινωνία, σε μια συγκυρία ιδιαίτερα δύσκολη.
Στην παρούσα φάση, εάν εξαιρέσει κανείς τις προσωπικές πεποιθήσεις και «ευαισθησίες» του κάθε πολίτη, οι περισσότεροι «καθοδηγητές» των αρνητών του εμβολίου, που ενεργούν εξίσου τυχοδιωκτικά με πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν σε ανάλογους διχασμούς του παρελθόντος, συνήθως χειραγωγούν και υποκινούν σε άρνηση του εμβολιασμού από το παρασκήνιο.
Οι φωνές τους εκπορεύονται από το «βαθύ σκοτάδι» ενός περιθωριοποιημένου από την επίσημη εκκλησία τμήματός της, αλλά και από «παρίες» του ιατρικού κόσμου που αμφισβητούν τα επιστημονικά ευρήματα των τελευταίων μηνών, ενσπείροντας, ή καλύτερα ενισχύοντας, «επισήμως», μέσα από την ιδιότητά τους, τον φόβο μερίδας πολιτών.
Στους παραπάνω, αξίζει να προστεθούν κόμματα και πολιτικοί φορείς που αρκετές φορές υποδαυλίζουν τον υφέρποντα σε τμήμα της κοινωνίας αρνητισμό, και απέναντι στον εμβολιασμό, ενώ η δυσπιστία που χαρακτηρίζει εδώ και δεκαετίες τη σχέση κράτους-πολίτη στην Ελλάδα, αποδυναμώνει τον κυβερνητικό λόγο, ώστε συχνά να ηχεί υπερβολικός ή προπαγανδιστικός και να μην εισακούεται στον επιθυμητό βαθμό.
Το ζήτημα, βέβαια, δεν είναι τόσο απλό, δεδομένου ότι οι αρνητές του εμβολίου δεν αποφασίζουν μόνο για τις ζωές τις δικές τους, αλλά θέτουν σε κίνδυνο και τις ζωές συμπολιτών τους. Δεν αφορά, δηλαδή, κατ’ ουσίαν την «ποιότητα» του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Σε τελική ανάλυση, το επαναστατικό πνεύμα το οποίο ενδεχομένως να διεγείρει κάποιους από τους συμπολίτες μας, οι ποικιλόμορφοι και περιώνυμοι περιορισμοί άλλωστε που έχουμε υποστεί ως χώρα πάνω από μια δεκαετία και οι οποίοι μάλιστα επέπεσαν σε «τραχήλους που δεν συνηθίζουν να υπομένουν ζυγό», δεν θα πρέπει να βρει «πεδίο δόξης λαμπρό» στο ζήτημα του εμβολιασμού και της οικοδόμησης τείχους ανοσίας απέναντι στην πανδημία.