Για να διαπιστώσουμε πόσο επικίνδυνη είναι η παραλλαγή «Όμικρον», χρειαζόμαστε περισσότερα στοιχεία και χρειαζόμαστε χρόνο. Δεν γνωρίζουμε, για παράδειγμα, πόσοι από τους ανθρώπους που έχουν προσβληθεί στη Νότια Αφρική ήταν εμβολιασμένοι, πόσοι νόσησαν, πόσο σοβαρά. Κοιτάζουμε τον αυξανόμενο αριθμό των κρουσμάτων σε όλο τον κόσμο. Όμως έχουν υπάρξει ήδη πολλές παραλλαγές: μια άλλη νοτιοαφρικανική, μια ιαπωνική, η αγγλική, η ινδική, η λατινοαμερικάνικη. Ο ιός εξελίσσεται διαρκώς. Αυτό δεν σημαίνει ότι για κάθε παραλλαγή πρέπει να έχουμε κι ένα άλλο εμβόλιο. Μπορεί να ανακαλύψουμε ότι έχει μειωθεί η αποτελεσματικότητα έναντι των μολύνσεων, αλλά η προστασία από την ασθένεια παραμένει πολύ υψηλή.
Είμαι αισιόδοξη, δεν θεωρώ ότι τα εμβόλια θα αποδειχθούν αναποτελεσματικά απέναντι στην «Όμικρον». Επαναλαμβάνω, όμως, συνεχίζουμε τα τεστ. Και είναι άλλο να δημιουργείς έναν ψευδοϊό στο εργαστήριο που έχει αυτές τις μεταλλάξεις και άλλο να βλέπεις την πραγματική ζωή. Σε κάθε περίπτωση, το κλειδί βρίσκεται στη Νότια Αφρική, που έχει τα περισσότερα δεδομένα.
Ο άλλος άγνωστος παράγοντας είναι αν η παραλλαγή «Όμικρον» θα κατορθώσει να εκτοπίσει τις άλλες παραλλαγές, όπως συνέβη με τη «Δέλτα». Όπως θα έχετε διαπιστώσει, δεν μιλάμε πλέον για τις άλλες παραλλαγές.
Θα πρέπει να κάνουμε μια αναγκαία διευκρίνιση. Η προστασία των εμβολίων έναντι της μόλυνσης πράγματι μειώνεται. Το εμβόλιο εξακολουθεί όμως να μας προστατεύει έναντι της ασθένειας, καθώς αποκτάμε κυτταρική ανοσία. Με απλά λόγια, αν τα αντισώματα δεν είναι πλέον παρόντα στο αίμα -δεν είναι δηλαδή παρόντα στη στοματική κοιλότητα- όταν εισπνέουμε τον ιό, ο οργανισμός μας δεν θα τον αναγνωρίσει και μπορεί να αισθανθούμε κάποια συμπτώματα. Αν όμως ο ιός προχωρήσει πιο κάτω, το ανοσοποιητικό σύστημα θα αντιδράσει.
Στην πρωτεΐνη ακίδα, το σημαντικότερο μέρος είναι η περιοχή πρόσδεσης του υποδοχέα (RBD): μέσω αυτής ο ιός προσκολλάται στα κύτταρα. Εμείς οι εμβολιασμένοι παράγουμε αντισώματα κατά της ακίδας, αυτό που έχει κρίσιμη σημασία όμως είναι να προστατεύσουμε το RBD. Ο ιός δεν έχει την πολυτέλεια να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο εισέρχεται στα κύτταρα. Έχουν περιορισμένη φαντασία αυτοί οι ιοί!
Γι’αυτό λέω ότι ο ιός δεν μπορεί να «τρυπήσει» το εμβόλιο. Αλλά ποιος μπορεί να το πει με σιγουριά; Θα μπορούσε ο ιός να μεταλλαχθεί με τρόπο που να κατευθυνθεί σε άλλον υποδοχέα; Με τις προηγούμενες παραλλαγές δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο.
Σε ό,τι αφορά τους αρνητές των εμβολίων, χρειάζεται δουλειά. Είναι εύκολο να τους ενοχοποιούμε, να λέμε ότι είναι ανόητοι. Αλλά δεν βοηθά. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους, να τους πούμε τι είναι η μοριακή βιολογία, πώς αναπτύσσονται τα εμβόλια. Θα προτιμούσαμε ασφαλώς να έχουμε χρόνο, όταν όμως τα νοσοκομεία του Μπρούκλιν γεμίζουν φορτηγά με πτώματα δεν έχουμε αυτή την πολυτέλεια. Η χρήση του mRna πάντως είναι ήδη αρκετά προχωρημένη για πολλές ασθένειες.
Τι χρειάζεται για να γίνει κανείς επιστήμονας; Φαντασία. Να πιστεύεις στον εαυτό σου. Και να είσαι σε θέση, όποτε σε πετάνε κάτω, να ξανασηκώνεσαι.
(*) H ουγγρικής καταγωγής Κάταλιν Κάρικο, μια από τις σημαντικότερες βιολόγους και βιοχημικούς στον κόσμο, ανακάλυψε την τεχνολογία mRna
(Πηγή: Συνέντευξη στην Corriere della Sera)