Μαθημένες στα δύσκολα, μοιράζουν την καθημερινότητά τους ανάμεσα στα ζώα, τα χωράφια και την καλλιέργεια της γης, τις δουλειές του σπιτιού, τα παιδιά και το μαγείρεμα. Δεν έχουν ούτε Κυριακές, ούτε αργίες, ούτε γιορτές. Δουλεύουν με βροχές, με χιόνια, με κρύο κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Στον θεσσαλικό κάμπο που είναι κατεξοχήν αγροτική περιοχή, η παρουσία της γυναίκας αγρότισσας αφήνει το στίγμα της σε όλους τους τομείς, τόσο στη γεωργία, στην κτηνοτροφία, όσο και στην κοινωνική ζωή, στη λαϊκή τέχνη, στη διατήρηση των εθίμων και στην τοπική ανάπτυξη. Και ενώ η συμβολή της στην αγροτική παραγωγή και στην αγροτική κοινωνία είναι τεράστια, τα ίχνη της στον οικονομικά ενεργό αγροτικά πληθυσμό συχνά ακόμη χάνονται.
Μια γυναίκα χαρακτηρίζεται αγρότισσα εάν δηλώνει ότι η γεωργία ή η κτηνοτροφία αποτελούν την κύρια οικονομική της δραστηριότητα. Η γυναίκα αγρότισσα ήταν πατροπαράδοτα η άμισθη εργάτρια της γης, αφού τα χωράφια ήταν «αντρική δουλειά». Για το χωριό ήταν η σύζυγος του αγρότη, για τον άντρα της ήταν η μάνα των παιδιών του και η νοικοκυρά του σπιτιού, αλλά η ίδια αχάραγα έπρεπε να σηκωθεί να πάει στα ζώα, να γυρίσει στο σπίτι, να αρχίσει τις δουλειές του σπιτιού, να τακτοποιήσει τα παιδιά, να πάει στο χωράφι για να βγάλει τα χόρτα, να φυτέψει τα καπνά, το βαμβάκι, να μαζέψει τα λαχανικά.
Τα δεδομένα υποτιμούν τη συμμετοχή των γυναικών στον αγροτικό τομέα, αφού τα κοινωνικά πρότυπα τις οδηγούν να πιστέψουν πως το νοικοκυριό είναι η πρωταρχική τους υποχρέωση και οι εργασίες είναι βοήθεια στον σύζυγο, ακόμη και αν ασχολούνται πολλές ώρες καθημερινά με τη γεωργία ή την κτηνοτροφία. Ωστόσο το έργο που επιτελούν είναι σημαντικό και πρέπει να αρχίσει να αναγνωρίζεται για να διεκδικήσουν τη θέση που τους αξίζει στο επαγγελματικό στερέωμα.
Τα τελευταία χρόνια της κρίσης, εμφανίζεται μια αύξηση ενδιαφέροντος, για τη συμμετοχή των γυναικών στον πρωτογενή τομέα. Η ανάπτυξη του αγροτικού τομέα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι ζωτικής σημασίας και οι γυναίκες μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά. Είναι σημαντικό να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για τις αγρότισσες με προγράμματα κατάρτισης που θα τις εμπλουτίσουν με τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες, καθώς και με χρηματοδοτήσεις για την ενασχόλησή τους με νέου τύπου καλλιέργειες. Αδιαμφισβήτητα οι μητέρες αγρότισσες πρέπει να διευκολυνθούν με τη διαθεσιμότητα βασικών υπηρεσιών, όπως Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, ώστε να συνδυάσουν την επαγγελματική με την οικογενειακή ζωή τους. Τέλος, χρειάζονται κίνητρα για να ενισχυθεί η γυναικεία επιχειρηματικότητα στον αγροτικό τομέα, κάτι που θα τις παρακινούσε να ασχοληθούν με την παραγωγή προϊόντων, τη μεταποίηση σε μικρές μονάδες και τον αγροτουρισμό.
Η ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών στον αγροτικό τομέα θα δώσει μια άλλη προοπτική στον πρωτογενή τομέα, καθώς η γυναικεία αντίληψη θα προσθέσει μια διαφορετική διάσταση, τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην ποιότητα της παραγωγής.
Από τη Λία Ρογγανάκη,
πρόεδρο της Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας των Φύλων
της Περιφέρειας Θεσσαλίας
