Ένα πογκρόμ λοιπόν. Ένα ανθελληνικό πογκρόμ κρυφόκαιγε στην Τουρκική Ηγεσία. Ένα μένος ανθελληνικό, στηριγμένο, πάνω στις αγριότητες, το μίσος και την κτηνωδία της τουρκικής φυλής. Η στοχοποίηση έγινε με τη δήθεν απαίτηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου των Εθνικοτήτων Οργανώσεων της Πόλης, διότι ο Πατριάρχης, ως προκαθήμενος της Εκκλησίας δεν επέβαλε πειθαρχικά μέτρα του υφισταμένου Αρχιεπισκόπου. Ο Αθηναγόρας προσπάθησε εν πνεύματι, ηρεμίας και συναλλαγής να προφθάσει τα γεγονότα, αλλά ήταν πια αδύνατον. Τη νύχτα της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου πάνω από 20.000 φανατισμένοι διαδηλωτές, με προδιαγεγραμμένο σχέδιο δράσης και λόγω της απραξίας της Αστυνομίας, σκόρπισαν τον φόβο, την καταστροφή και τον θάνατο, στον Ελληνο-ορθόδοξο πληθυσμό.
Και όχι μόνον κατετρόμαξαν και τις μειονότητες άλλων Ορθόδοξων πληθυσμών. Τα στίφη των εξεργεμένων καταστρέφουν με απάνθρωπη μανία μόνον τους Ελληνικούς στόχους που είχαν προσημειώσει, δηλαδή τους προσεσημασμένους, για να τους διακρίνουν από τα Τουρκικά οικήματα. Κατέστρεψαν ολοσχερώς 1.004 κατοικίες, ενώ σε άλλες 2.500 επέφεραν καταστροφές. Ξερίζωσαν ολοσχερώς 4.348 καταστήματα, γεμάτα με είδη εκλεκτά, που έφεραν τη φινέτσα της Ελληνικής τέχνης. Επίσης 27 φαρμακεία, 26 σχολεία και τα γραφεία πέντε Πολιτιστικών Συλλόγων. Τρεις Ελληνόγλωσσες εφημερίδες, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές και 25 εργοστάσια ισοπεδώθηκαν ή κάηκαν ολοσχερώς.
110 ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια. Τη νύχτα της 6ης/7ης Σεπτεμβρίου 1955 στο έγκλημα των αγροίκων και Τατάρων αγρίων, το χέρι τους έφτασε μέχρι και της ψυχράς δολοφονίας 18 Ελληνο-Ορθόδοξων, 200 κοπέλες, σύμφωνα με τις καταγραφές, βιάστηκαν κτηνωδώς, από το δολοφονικό πογκρόμ... Με ιδιαίτερη μανία καταστράφηκαν 80 Ελληνο-Ορθόδοξες Εκκλησίες. Εύστοχες σε προσχεδιασμένους στόχους, έγιναν σε διάφορα θρησκευτικά εγκαθιδρύματα, σε Ιστορικές Μονές και Κοιμητήρια. Ξαναχώθηκαν και θρυμματίστηκαν μάρμαρα και διάκοσμοι τάφων. Φυσικά το συγκρότημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και το Γενικό Προξενείο δεν απέφυγαν την καταστροφή. Ο Πατριάρχης έγκλειστος στο Πατριαρχείο διαμαρτυρήθηκε και ζήτησε από τον Μεντερές την προστασία του, αλλά όχι μόνο δεν τον προστάτεψε, αλλά επέδειξε πλήρη αδιαφορία.
Αλλά ο άθλιος ζήτησε από την Ελληνική μειονότητα, να μην αναφερθεί στα γεγονότα, γιατί θα προκαλούσαν εντάσεις, στις Ελληνο-Τουρκικές σχέσεις. Προστρέξαμε τότε στις Η.Π.Α., το ΝΑΤΟ και στο Στρασβούργο. Δυστυχώς εισπράξαμε μια χαλαρή στάση. Αυτή η τραγωδία το 1955 στην Πόλη καταδεικνύει το διαρκές μίσος των Τούρκων κατά του Ελληνισμού. Το διαχρονικό μένος και μίσος των Τούρκων κατά της Ορθοδοξίας. Την προαιώνια απαξίωση από τη λαμπυρίζουσα αίγλη του Ελληνισμού.
Από τον Κων/νο Παπακωνσταντίνου
