Οι φωνές των επιστημόνων για άμεση λήψη μέτρων και αναζήτηση ενός πιο σύγχρονου, παραγωγικού μοντέλου στη γεωργία, πληθαίνουν.
Η Θεσσαλία -προειδοποιούν- ερημοποιείται, το έδαφός της διαβρώνεται και μεγάλο μέρος των νερών της, καταλήγει αναξιοποίητο στη θάλασσα, ενώ τα οικοσυστήματά της (Πηνειός, υδροφόροι ορίζοντες) ταπεινώνονται δραματικά.
Η ασφάλεια καλλιεργειών, υποδομών και ανθρώπων, διακυβεύεται, ενώ το κόστος των επιδοτήσεων για επούλωση των πληγών είναι τεράστιο.
Η «ΕτΔ» θέλοντας να κοινωνήσει τις διαστάσεις του σύνθετου και πολυπαραγοντικού αυτού προβλήματος, και να συμβάλει, με τον τρόπο της, στην επίλυσή του, δημιουργεί μια «ΑΝΟΙΧΤΗ ΓΡΑΜΜΗ», μεταξύ των αναγνωστών της και ειδικών επιστημόνων της νεοσυσταθείσας Επιτροπής Διεκδίκησης Επίλυσης του Υδατικού Προβλήματος (ΕΔΥΘΕ), οι οποίοι θα απαντούν σε σχετικά ερωτήματα για τα νερά, το περιβάλλον και τον πρωτογενή τομέα στη Θεσσαλία. Εννοείται πως η στήλη αυτή θα είναι ανοιχτή και σε άλλους επιστήμονες, εκπροσώπους φορέων, μεμονωμένους αγρότες και σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο θα ήθελε να εκφράσει την άποψή του -τεκμηριωμένα και καλόπιστα.
Με στόχο την ασφάλεια και τη βελτίωση της καθημερινότητας, αλλά και τη συνειδητοποίηση πως -ειδικά- το νερό, από απειλή που είναι σήμερα, μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία για την ευημερία της Θεσσαλίας.
ΝΕΡΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Ερώτηση «ΕτΔ»:
Το τελευταίο διάστημα γίνεται μεγάλη συζήτηση για θέματα ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ που σχετίζονται με τα νερά. Ποια είναι αυτά και πώς αντιμετωπίζονται;
Απάντηση ΕΔΥΘΕ:
Η ασφάλεια από τα νερά για όσους ζούνε και παράγουν στη Θεσσαλία εξελίσσεται σε κυρίαρχο ζήτημα λόγω των δραματικών επιπτώσεων που μπορεί να έχουν στη ζωή τους, στο εισόδημά τους και τελικά στην ίδια την επιβίωσή τους στην περιοχή, φαινόμενα όπως η ξηρασία, οι καύσωνες και οι πλημμύρες.
1. Τα φαινόμενα της έντονης λειψυδρίας, της ανομβρίας, της παρατεταμένης ΞΗΡΑΣΙΑΣ και της εξελισσόμενης ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗΣ, που όλες οι μελέτες των επιστημόνων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό δείχνουν ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής, θα κάνουν όλο και πιο συχνά και όλο πιο έντονα την εμφάνισή τους. Εδώ και χρόνια, σε άλλες περιοχές του πλανήτη, παρόμοια ακραία φαινόμενα ξηρασίας πυροδοτούν μαζικές μεταναστεύσεις, παράνομες διελεύσεις συνόρων προς άλλες χώρες, εθνικές συγκρούσεις και ποικίλες πολιτικές εντάσεις.
Στη Θεσσαλία, σε περίπτωση παρατεταμένης ξηρασίας, εκτός από το αναγκαίο σχετικό οικονομικό απόθεμα (αποταμίευση), απαιτείται η διασφάλιση ισχυρών υδατικών αποθεμάτων, που σήμερα δυστυχώς δεν υφίστανται.
Τα ύδατα που είναι αναγκαίο και επείγον να ταμιευτούν θα χρησιμοποιηθούν για πολλαπλές χρήσεις (υδρεύσεις, αρδεύσεις, αποκατάσταση οικολογικής ισορροπίας κ.ά.). Οι επανειλημμένες προτάσεις μας για εκπόνηση ενός masterplan, για σταδιακή υλοποίηση των αναγκαίων έργων ταμίευσης, αλλά και των συναφών δράσεων εξοικονόμησης νερού, δυστυχώς έως σήμερα αγνοούνται με εκκωφαντικό τρόπο.
Tο πρόβλημα της ΞΗΡΑΣΙΑΣ και της ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗΣ είναι ιδιαίτερα σύνθετο και δυστυχώς έως σήμερα αντιμετωπίζεται αποσπασματικά και χωρίς καθαρούς στόχους.
Ειδικά στη Θεσσαλία, η έλλειψη ταμιευτήρων μεγάλης χωρητικότητας για τη συλλογή αποθεμάτων, αποτυπώνει τον χαμηλό βαθμό συνειδητοποίησης της κατάστασης από τους πολιτικούς υπεύθυνους, που πιστοποιείται και με την αδιαφορία και τη διστακτικότητα να ολοκληρώσουν τον, τόσο σημαντικό για την ασφάλεια της Θεσσαλίας, ημιτελή ταμιευτήρα Συκιάς επί του Άνω Αχελώου (που θα αποθηκεύει 500 εκατομμύρια κ.μ. νερού) και τη σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι, καθώς επίσης να εντάξουν προς υλοποίηση και τα υπόλοιπα αναγκαία έργα.
2. Εκτός της ξηρασίας, παραμένουν και οι κίνδυνοι σημαντικών καταστροφών από επαναλαμβανόμενες πλημμύρες στη λεκάνη απορροής Πηνειού.
Πέρα από επιμέρους επεμβάσεις με συντήρηση παλαιών και δημιουργία νέων αντιπλημμυρικών έργων τοπικού χαρακτήρα, μέγιστη και κρίσιμης σημασίας αναμένεται να είναι η συμβολή των ταμιευτήρων νερού πολλαπλού σκοπού περιμετρικά της Θεσσαλίας (Σκοπιά Φαρσάλων, Ελασσόνα, Νεοχώρι, Πύλη, Μουζάκι κ.λπ.) που θα συγκρατούν τα νερά κατά τη διάρκεια των πλημμυρών, και κατά την κρίσιμη στιγμή θα αποτρέπουν μεγάλη επιβάρυνση από τα ημιορεινά, περιορίζοντας αποφασιστικά τις καταστροφές.
Ας σκεφθούμε σοβαρά τα φαινόμενα και τις καταστροφές που παρατηρήθηκαν πρόσφατα στην Κεντρική Ευρώπη, στη Δυτική Θεσσαλία («Ιανός»), στον Άραχθο (αρχές 2015), προ ετών στη Μάνδρα κ.ο.κ.
(Για την ΕΔΥΘΕ: Γκούμας Κώστας, γεωπόνος,
πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕE/Κεντρικής Ελλάδας,
Μπαρμπούτης Τάσος, μέλος Δ.Σ. ΕΘΕΜ,
πρ. γραμματέας ΤΕΕ/Κ-Δ Θεσσαλίας)
