Για να ανατρέφονται, σωστά, τα παιδιά μας

Από τον Κώστα Γιαννούλα

Η ανατροφή των παιδιών αποτελεί μια δύσκολη, αφ’ ενός, αλλά και, άκρως, ενδιαφέρουσα ενασχόληση, την οποία, όπως είναι φυσικό, την αναλαμβάνουν, κατά βάση, οι γονείς τους, ενώ εμπλέκονται, συνήθως, σ’ αυτή γιαγιάδες και παππούδες, νταντάδες, βρεφονηπιοκόμοι, νηπιαγωγοί και λοιποί εκπαιδευτικοί, τηλεοπτικά μέσα, αλλά και η κοινωνία ολόκληρη με τον τρόπο της.
Και επειδή οι πολλές μαμές, όπως λέει ο λαός, βγάζουν το παιδί τυφλό, χρειάζεται πολλή προσοχή, προκειμένου η ανατροφή και η, εν γένει, αγωγή του να είναι σωστή και αποτελεσματική. Απαιτείται, ως εκ τούτου, συνεργασία και ενιαία, κατά το δυνατόν, γραμμή μεταξύ όλων των εμπλεκομένων σ’ αυτή. Γι’ αυτό, στο σημερινό μου δημοσίευμα θα σταθώ σ’ ορισμένους βασικούς κανόνες για σωστή ανατροφή παιδιών, που αφορούν, κυρίως, τους γονείς, αλλά και τον περίγυρό τους και αποτελούν καρπό γνώσης και εμπειρίας.
Κατ’ αρχήν, πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς, ότι, σύμφωνα με την Ψυχοπαιδαγωγική επιστήμη, η αγωγή ξεκινά απ’ την εμβρυική ηλικία, αφού, αποδεδειγμένα, τα έμβρυα διαισθάνονται με τον δικό τους τρόπο, τι συμβαίνει γύρω τους, και επηρεάζονται, πολλαπλά, απ’ τη συμπεριφορά του ζευγαριού και απ’ την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Ως εκ τούτου, θα πρέπει οι σύζυγοι να συμπεριφέρονται μεταξύ τους, λες και το παιδί είναι παρών, αφού όλα αυτά, που βιώνει στην κοιλιά της μάνας του, καταγράφονται με σινική, μάλιστα, μελάνη στον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου του και το επηρεάζουν, σημαντικά, στη μετέπειτα ζωή του. Χρειάζεται, γι’ αυτό, προσοχή, αν οι γονείς επιθυμούν παιδιά γελαστά, ήρεμα και συνεργάσιμα.
Θα πρέπει, επίσης, να έχουν ξεκαθαρίσει, εξ αρχής, τον κώδικα αξιών, που θέλουν να διδάξουν στο παιδί τους, και να τον ακολουθούν, πιστά και με συνέπεια, δίνοντας πρώτοι αυτοί το καλό παράδειγμα με πράξεις, κυρίως, και όχι μόνο με λόγια. Διαφορετικά, το μπερδεύουν και το δυσκολεύουν να βρει τον δρόμο του. Καλό είναι, επίσης, το παιδί να μυείται στον τρόπο λειτουργίας του σπιτιού του και, γι’ αυτό, οι γονείς θα πρέπει να συζητούν τα προβλήματα και τα μελλοντικά σχέδιά τους μπροστά στα παιδιά τους, κι ας είναι μικρά, προκειμένου να εκπαιδεύονται και να είναι και αυτά σε θέση, μελλοντικά, να κάνουν το ίδιο. Θα πρόσθετα, μάλιστα, ότι η παρουσία του παιδιού, ακόμη, και στα καβγαδάκια των γονιών μεταξύ τους συμβάλλει, συνήθως, στην αυτοσυγκράτηση του ζευγαριού και στην ομαλή εκτόνωση της κατάστασης, ενώ ανοίγει ένα παράθυρο για κατανόηση των προβλημάτων, που προκύπτουν ανάμεσά τους. Περιττό να πω, ότι οι ομηρικοί καβγάδες και οι διακοπές γονιών χωρίς τα παιδιά πρέπει να αποφεύγονται.
Δεν πρέπει, ακόμα, να ξεχνάμε, ότι στην αγωγή ενός παιδιού είναι απαραίτητα τα όρια και τα όχι στα θέλω του, για να γίνει προσγειωμένο και όχι απαιτητικό και κακομαθημένο. Επί πλέον, επειδή η τηλεόραση και το διαδίκτυο με την εναλλαγή της εικόνας και με το περιεχόμενό τους, ασκούν γοητεία και επηρεάζουν μωρά και μικρά παιδιά στον ύπνο τους και στον ξύπνιο τους, θα πρέπει η παρακολούθηση των προγραμμάτων τους να είναι ελεγχόμενη, οι δε γονείς να κάνουν τον νόμο τρόπο, ώστε να βρίσκουν χρόνο, για να σχολιάζουν, να συζητούν και να παίζουν μαζί τους.
Πέραν τούτων και ειδικά, όταν η μητέρα είναι και εργαζόμενη, η ανατροφή ενός παιδιού πρέπει να αποτελεί υπόθεση και των δύο γονιών αναλαμβάνοντας ρόλους, που μπορεί να παίξει ο καθένας. Αυτό κρίνεται αναγκαίο, ειδικά, όταν το ζευγάρι επιθυμεί να μεγαλώσει τα παιδιά μόνο του και χωρίς τη βοήθεια τρίτων, γιατί τα τρίτα πρόσωπα, όποια κι αν είναι αυτά, βραχυκυκλώνουν, συνήθως, την όλη προσπάθεια, θέλοντας και μη.
Επίσης, καθώς μεγαλώνει ένα παιδί και αρχίζει να μπαίνει στην εφηβεία, πρέπει ο γονιός να γνωρίζει τις παρέες και τις εκτός σπιτιού δραστηριότητές του, αλλά, σιγά­ σιγά, να του χαλαρώνει τα γκέμια και να του αφήνει περιθώρια να αυτενεργεί, έτσι ώστε, όταν έλθει η ώρα της ενηλικίωσης, να είναι σε θέση μόνο του να προστατεύει τον εαυτό του ενταγμένο σε μια κοινωνία γεμάτη από κακοτοπιές. Για να συμβεί, όμως, κάτι τέτοιο βασική προϋπόθεση είναι να έχει εμπεδωθεί μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ παιδιού και γονιών.
Και κάτι τελευταίο. Εκτός απ’ το να ενθαρρύνει και να επιβραβεύει ένας γονιός το παιδί του για τις επιτυχίες του και να το στηρίζει στις αποτυχίες του, είναι επιβεβλημένο να εμπιστεύεται και να συνεργάζεται, στενά, με τους δασκάλους του σ’ όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο η ανατροφή, σπάνια, αποτυγχάνει.