Το υδατικό πρόβλημα και η Αγιά

Από τον Σωτήρη
Απ. Παπαποστόλου,
συνταξιούχο δασοπόνο

Λέγεται ότι οι μελλοντικοί πόλεμοι δεν θα γίνουν για το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο, αλλά για το νερό. Αυτό είναι επόμενο, αφού τα αποθέματα μειώνονται, ενώ οι ανάγκες αυξάνονται και δεν μπορούν να καλυφθούν οι απαιτήσεις σε νερό.

Η αλλαγή του κλίματος έχει επιφέρει τεράστιες μεταβολές σε όλα τα οικοσυστήματα. Η μικρή, ακόμη, αύξηση της θερμοκρασίας έχει ήδη ανυπολόγιστες συνέπειες στην πανίδα και χλωρίδα της γης και αντίστοιχα στην ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Όλα αυτά, δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός επιστήμονας για να τα διαπιστώσεις. Είναι ορατά διά γυμνού οφθαλμού.
Οι πάγοι στους πόλους της γης λιώνουν ταχύτατα. Δάση καίγονται σε περιοχές όπου ποτέ στο παρελθόν δεν σημειώνονταν πυρκαγιές, όπως για παράδειγμα στη Σιβηρία. Είδη ζώων και φυτών εξαφανίζονται ή βρίσκονται στο όριο της εξαφάνισης. Τα χιόνια στη νότια Ευρώπη γίνονται όλο και σπανιότερα. Στην Ελλάδα, ειδικά, σε λίγα χρόνια το χιόνι θα αποτελεί ανάμνηση του παρελθόντος ή θα πέφτει σε μεγάλα υψόμετρα. Oι βροχοπτώσεις έχουν μειωθεί κατά 40% στη χώρα μας και όπως είναι επόμενο, δεν επαρκούν για την αναπλήρωση των ποσοτήτων ύδατος που χρησιμοποιούμε για τις ανάγκες μας.
Θυμάμαι επιφανειακές πηγές που έρρεαν όλο τον χρόνο. Ρέμματα της περιοχής Αγίας που διατηρούσαν νερό όλο, ή σχεδόν όλον τον χρόνο. Για παράδειγμα, το ρέμα Πουρί που εκβάλλει στον Αγιόκαμπο, είχε τόσο νερό που ήταν γεμάτο με ψάρια, τις περίφημες μπριάνες που τις ψάρευαν πολλοί νέοι Αγιώτες. Τώρα οι κοίτες των χειμαρροποτάμων της περιοχής Αγίας είναι κατάξερες και μόνο προς τα υψηλότερα σημεία διατηρούν λίγο νερό. Πεδινές περιοχές της Άγιας, όπως τα Βαρκά και ο Βάλτος, διατηρούσαν νερά και είχαν διανοιγεί χαντάκια για την παροχέτευση των νερών σε τάφρους που κατασκευάστηκαν για τον σκοπό αυτόν. Σήμερα τέτοια νερά δεν υπάρχουν.
 Οι δενδροκαλλιέργειες της επαρχίας Αγιάς, ποτίζονται από νερά γεωτρήσεων. Πριν από 30 – 40 χρόνια, οι γεωτρήσεις ήταν πολύ επιφανειακές. Στη συνέχεια, λόγω υπεράντλησης και ταπείνωσης των υπόγειων υδροφορέων, γενικεύθηκε η ανόρυξη νερού από μεγαλύτερα βάθη, με τις λεγόμενες πομώνες. Έκτοτε, συνεχίζεται η άρδευση με τον τρόπο αυτόν και κανένας, ποτέ, δεν ενδιαφέρθηκε να μάθει σε τι κατάσταση βρίσκεται το υδατικό απόθεμα τις επαρχίας Αγιάς. Το μόνο που έγινε, ήταν να υποχρεωθούν οι κάτοχοι γεωτρήσεων να εγκαταστήσουν υδρόμετρα, ώστε να υποχρεωθούν να αντλούν τις καθορισμένες ποσότητες νερού, για τις αρδευτικές τους ανάγκες. Κάποιοι συμμορφώθηκαν, κάποιοι όχι. Πάντως, ούτως ή άλλως, κανένας δεν ήλεγξε ποτέ, αν αυτοί που εγκατέστησαν υδρόμετρα τηρούν τα προβλεπόμενα, ούτε γιατί εκείνοι που δεν εγκατέστησαν υδρόμετρα δεν το έπραξαν. Έτσι, όπως συμβαίνει πάντοτε στη μακαρία αυτήν η χώρα η προσπάθεια αυτή έμεινε ατελής. Στην Ελλάδα, «κάθε θαύμα κρατάει τρεις μέρες».
Κατά την ταπεινή προσωπική μου γνώμη, το υδατικό πρόβλημα από πλευράς ιεραρχήσεως βρίσκεται στις τρεις – τέσσερις μεγαλύτερες προτεραιότητες από πλευράς σπουδαιότητας. Η χώρα μας, ως ευρισκόμενη στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, αντιμετωπίζει ήδη σοβαρό πρόβλημα έλλειψης νερού, το οποίο σε λίγα χρόνια θα γίνει οξύτατο.
Προβάλλεται εντονώτατα, εδώ και χρόνια το ζήτημα της μερικής εκτροπής του Αχελώου. Μέχρι τώρα, «φωνή βοώντος εν τη έρημο». Θυμάμαι από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου: Κάθε φορά που επισκέπτονταν τη Λάρισα, εξήγγειλε την εκτροπή του Αχελώου. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν έγινε ποτέ. Ακολούθησαν άλλες κυβερνήσεις, αλλά και πάλι δεν έγινε τίποτε. Η παρούσα κυβέρνηση είχε υποσχεθεί ότι θα κάνει ό,τι πρέπει, αλλά πέρασε η μισή θητεία της και δεν έκανε τίποτε.
Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τη Θεσσαλία, πιστέψτε με, αλλά ολόκληρη την Ελλάδα. Όταν θα φτάσει η ώρα, στο ορατό μέλλον, να πούμε το νερό – νεράκι, τότε θα είναι αργά. Άλλωστε, «όταν στερέψει το πηγάδι, τότε καταλαβαίνεις την αξία του νερού».
Ειδικά, ως προς την επαρχία Αγιάς: Νομίζω ότι κανένας δεν ασχολείται με τα υδατικά αποθέματα που υπάρχουν και αν στο μέλλον θα προκύψει πρόβλημα σχετικά με αυτό. Κατά καιρούς, ακούγεται κάτι για φράγμα Μπελμά στον Κίσσαβο ή για κάποιο φράγμα στην περιοχή Σωτηρίτσας ή Βελίκας, αλλά επί της ουσίας τίποτε δεν γίνεται. Τα φράγματα αυτά, άλλωστε και αν γίνουν, μικρό μέρος των αναγκών θα καλύψουν. Σημειωτέον ότι, στην περιοχή μας δεν υπάρχουν ποτάμια ή λίμνες, ώστε να προσδοκούμε ότι θα καλύψουμε από εκεί τις ανάγκες μας. Αν, ο μη γένοιτο, αρχίσουν οι πομώνες που λειτουργούν να βγάζουν αέρα αντί για νερό, τότε τι θα γίνει στην επαρχία Αγιάς; Το σκέφτηκε κανείς από τους αρμόδιους, πριν προκύψει το πρόβλημα και είναι πλέον αργά;