Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια. Στη Θρακική Χερσόνησο ένας θείος του (Μιλτιάδης κι αυτός), είχε ιδρύσει το ημιανεξάρτητο κρατίδιο της Καλλίπολης. Τον διαδέχτηκε στη διακυβέρνησή του ο Μιλτιάδης. Διοικούσε σχεδόν σαν τύραννος. Διέθετε προσωπική σωματοφυλακή 500 μισθοφόρων και διέλυε οποιαδήποτε προσπάθεια εξέγερσης. Τότε έγινε σύμμαχος με τον βασιλιά των Περσών Δαρείο. Τον ακολούθησε με δική του στρατιωτική δύναμη στην εκστρατεία εναντίον των Σκυθών.
Γνώρισε από κοντά την πολεμική νοοτροπία των Περσών: πώς εξοπλίζονται, τι τακτικές χρησιμοποιούν. Όλα αυτά αποδείχτηκαν χρήσιμα όταν μετά 20 χρόνια τους αντιμετώπισε στον Μαραθώνα. Παντρεύτηκε την κόρη ενός βασιλιά τής Θράκης και έκανε δύο γιους. Ο ένας είναι ο γνωστός μας Κίμων. Μετά από 15 χρόνια μεταστράφηκε σε αντίπαλο του Δαρείου παίρνοντας μέρος στην Επανάσταση των Ιώνων κατά των Περσών. Κατέλαβε τα νησιά Ίμβρο - Τένεδο και τα παρέδωσε στην Αθήνα, γιατί ήθελε να εγκαινιάσει φιλικές σχέσεις μαζί της. Μετά την αποτυχία της Επανάστασης κατέφυγε πράγματι στην Αθήνα.
Τον κατηγόρησαν για την παλαιότερη σύμπραξή του με τους Πέρσες, για την τυραννία του στη Θράκη και για το ότι διατηρούσε προσωπική φρουρά. Πέτυχε όμως αργότερα να διοριστεί ως ένας από τους 10 στρατηγούς. Πολιτικός του αντίπαλος ήταν ο Θεμιστοκλής. Διαφωνούσαν ως προς τους στόχους τους. Ο Μιλτιάδης πίστευε στη συνεργασία με τη Σπάρτη και την ανάπτυξη ενός αγροτικού προγράμματος. Προσωπικός του σύμμαχος, ο Αριστείδης ο Δίκαιος.
ΜΑΧΗ ΜΑΡΑΘΩΝΑ - ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΕ ΝΑΞΟ ΚΑΙ ΠΑΡΟ: Ο Μιλτιάδης ήταν αυτός που υποστήριξε έντονα και τελικά έπεισε, να αντιμετωπιστούν οι Πέρσες με μάχη στον Μαραθώνα. Η μάχη έληξε με αποφασιστική νίκη των Ελλήνων και οφειλόταν στη στρατιωτική ιδιοφυΐα τού Μιλτιάδη που αξιοποίησε όση εμπειρία είχε αποκομίσει από τη σύμπραξη με τους Πέρσες κατά το παρελθόν. Η Νάξος είχε κατακτηθεί από τους Πέρσες και ο Μιλτιάδης οργάνωσε εκεί εκστρατεία, αφού του χορηγήθηκαν 70 πλοία για να εδραιώσει τη νίκη τους. Αυτή η επιχείρηση πέτυχε. Έβαλε επόμενο στόχο την Πάρο, με την κατηγορία ότι δεν είχε ενισχύσει την Αθήνα στις δύσκολες στιγμές της Περσικής εισβολής. Την πολιόρκησε για 26 μέρες, αλλά απέτυχε να την καταλάβει. Μάλιστα τραυματίστηκε στον μηρό από βέλος.
Η ΔΙΚΗ - Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ - Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ: Όταν επέστρεψε άπραγος στην Αθήνα, κατηγορήθηκε για προδοσία από τον πολιτικό και στρατιωτικό Ξάνθιππο (ο πατέρας τού Περικλή), τον Θεμιστοκλή και άλλους. Παραπέμφθηκε σε δίκη, στην οποία μεταφέρθηκε με φορείο, καθώς το πόδι του είχε μολυνθεί, είχε πρηστεί και δεν μπορούσε να μετακινηθεί. Σχεδόν ανυπεράσπιστος (μόνη στήριξη και βοήθεια από τον αδελφό του), καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά αργότερα η ποινή μετατράπηκε σε πρόστιμο 50 ταλάντων. Το ποσό ήταν πολύ μεγάλο, που ούτε ο πλούσιος Μιλτιάδης δεν μπόρεσε να πληρώσει. Κλείστηκε στη φυλακή, όπου πέθανε από τη γάγγραινα, λόγω της πληγής του στο πόδι.
Το πρόστιμο το πλήρωσε αργότερα ο γιος του Κίμων. Μόλις έναν χρόνο μετά την αποθέωσή του στον Μαραθώνα, ο Μιλτιάδης γνώρισε το σκληρό πρόσωπο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με τον Παυσανία, ενταφιάστηκε στο μέρος που κατανίκησε τους Πέρσες μακριά από την πόλη που λησμόνησε τόσο γρήγορα σε ποιον όφειλε τη σωτηρία της. Εμείς με ιδιαίτερη συγκίνηση και ευγνωμοσύνη αντικρίζουμε στο Μουσείο της Ολυμπίας το πολεμικό κράνος του (ο θόλος του έχει καταστραφεί). Ο ίδιος το αφιέρωσε στον Δία για να τον ευχαριστήσει για την έκβαση τής μάχης. Είναι κράνος κορινθιακού τύπου που φέρει την επιγραφή: «ΜΙΛΤΙΑΔΕΣ ΑΝΕΘΕΚΕΝ ΤΩΙ ΔΙ».
Από τον Ευάγγελο Μπαλντούνη, φιλόλογο
