σύμφωνο με τις προδιαγραφές (σύστημα πιστοποίησης ποιότητας).
Στη χώρα μας σήμερα ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός (ΕΛΓΟ) ΔΗΜΗΤΡΑ, στον οποίο συγχωνεύτηκε ο Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (Ο.Π.Ε.Γ.Ε.Π), πιστοποιεί δύο κατηγορίες προϊόντων ποιότητας: Τα προϊόντα ποιότητας σύμφωνα με Κοινοτικούς Κανονισμούς και τα προϊόντα ποιότητας σύμφωνα με εθνικά ή διεθνή πρότυπα. Τα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) ανήκουν στην πρώτη κατηγορία και προστατεύονται σήμερα με βάση τους κανόνες του του σχετικού Κανονισμού της ΕΕ που ισχύει κάθε φορά και είναι καταχωρισμένα σε ειδικό μητρώο.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό ως «Ονομασία Προέλευσης» νοείται η ονομασία που ταυτοποιεί το προϊόν: α) το οποίο κατάγεται από το συγκεκριμένο τόπο, περιοχή, ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, χώρα (Ιστορία), β) του οποίου η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον που περιλαμβάνει τους φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες (παράδοση) και γ) του οποίου η παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία γίνονται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή (προέλευση).
Οι καταχωρισμένες στο μητρώο των Π.Ο.Π. ονομασίες προστατεύονται από:
α) Κάθε άμεση ή έμμεση εμπορική χρήση καταχωρισμένης ονομασίας για προϊόντα που δεν καλύπτονται από την καταχώριση, εφόσον τα προϊόντα αυτά είναι συγκρίσιμα με τα προϊόντα που έχουν καταχωρισθεί με την ονομασία αυτή ή εφόσον η χρήση αυτή αποτελεί εκμετάλλευση της φήμης της προστατευόμενης ονομασίας, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται ως συστατικό.
β) Κάθε κατάχρηση, απομίμηση ή επίκληση, έστω και αν αναφέρεται η πραγματική προέλευση των προϊόντων ή υπηρεσιών ή εάν η προστατευόμενη ονομασία μεταφράζεται ή συνοδεύεται από εκφράσεις όπως «στυλ», «τύπος», «μέθοδος», «όπως παράγεται στ.», «απομίμηση» ή άλλες ανάλογες, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται ως συστατικό.
γ) Οποιαδήποτε άλλη ψευδή ή παραπλανητική ένδειξη, όσον αφορά την καταγωγή, την προέλευση, τη φύση ή τις βασικές ιδιότητες του προϊόντος, αναγραφόμενη στη συσκευασία ή στο περιτύλιγμα, στο διαφημιστικό υλικό ή σε έγγραφα που αφορούν το συγκεκριμένο προϊόν, καθώς και η χρησιμοποίηση συσκευασίας που θα μπορούσε να δημιουργήσει εσφαλμένη εντύπωση ως προς την προέλευση του προϊόντος.
δ) Οποιαδήποτε άλλη πρακτική ικανή να παραπλανήσει τους καταναλωτές, όσον αφορά την πραγματική προέλευση του προϊόντος.
Κάθε κράτος μέλος ορίζει τις αρμόδιες αρχές για τους επίσημους ελέγχους, τόσο στους χώρους παραγωγής, όσο και στους χώρους εμπορίας των προϊόντων ΠΟΠ.
Στη χώρα μας οι έλεγχοι αξιολόγησης και επιτήρησης για την ορθή τήρηση των προδιαγραφών στους χώρους παραγωγής των προϊόντων ΠΟΠ γίνονται από τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό (ΕΛΓΟ) ΔΗΜΗΤΡΑ σε συνεργασία με τις κατά τόπους Γεωργικές Υπηρεσίες, οι δε έλεγχοι στην αγορά μόνο από τον ΕΛΓΟ. Η πιστοποίηση για παραγωγή προϊόντων ΠΟΠ δίνεται από το Συμβούλιο Πιστοποίησης, ύστερα από τους παραπάνω ελέγχους και σχετική εισήγηση του ΕΛΓΟ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις προδιαγραφές δεν χορηγείται πιστοποίηση, αν αυτή χορηγήθηκε, ανακαλείται και επιβάλλεται το σύστημα κυρώσεων που περιγράφεται στην εθνική νομοθεσία. Οι σκοποί και οι επιδιώξεις των Κανονισμών που αναφέρονται στην προστασία των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων είναι: Η διαφοροποίηση της γεωργικής παραγωγής, για να επιτευχθεί στην αγορά μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Η βελτίωση του γεωργικού εισοδήματος και η συγκράτηση του αγροτικού πληθυσμού, ιδιαίτερα στις ορεινές, μειονεκτικές και απομακρυσμένες περιοχές, με την προώθηση προϊόντων που παρουσιάζουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η ικανοποίηση των καταναλωτών που αναζητούν ποιοτικά προϊόντα με εγγυήσεις για τη μέθοδο παρασκευής και την καταγωγή τους. Η διάθεση σύντομων και σαφών πληροφοριών στον καταναλωτή για την καταγωγή του προϊόντος. Η ικανοποίηση των παραγωγών με απολαβή υψηλότερων εισοδημάτων σε ανταπόδοση των προσπαθειών που κάνουν για την παραγωγή ποιοτικών και ασφαλών προϊόντων.
Οι Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης αναδεικνύουν την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων και αποτελούν εργαλεία για την αγροτική ανάπτυξη. Δίνουν προστιθέμενη αξία στα αγροτικά προϊόντα και τα δένουν στενά με μια συγκεκριμένη περιοχή. Το γεγονός του εντοπισμού στην αγορά της Γερμανίας ποσοτήτων λευκού τυριού από αγελαδινό γάλα, το οποίο παρασκευάστηκε από γαλακτοβιομηχανία με έδρα τη Δυτική Θεσσαλία και έφερε παραπλανητικά και παράνομα στη σήμανσή του την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης «ΦΕΤΑ», καταδεικνύει την ανάγκη τακτικών και λεπτομερών ελέγχων τήρησης όλων των προβλεπόμενων προδιαγραφών, τόσο στους χώρους παραγωγής όσο και στους χώρους εμπορίας των προϊόντων ΠΟΠ και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους παραβάτες, με πρώτη και απαραίτητη την αφαίρεση του πιστοποιητικού παραγωγής του προϊόντος ΠΟΠ.
Από τον Δημήτρη Κουλουκτσή, γεωπόνο
