πρωτόγνωρες λόγω πανδημίας συνθήκες. Και αυτό, γιατί διαπιστώσαμε μέσα απ’ τους δέκτες μας, τι μπορούμε να πετύχουμε οι Έλληνες, όταν έχουμε σύμπνοια και ενότητα, αλλά και γιατί, φραστικά τουλάχιστον και έστω για μια μέρα, ακούσαμε να μιλούν με τα καλύτερα λόγια για το θαύμα του ’21 και την προσφορά των Ελλήνων στο παγκόσμιο γίγνεσθαι όλοι οι προσκεκλημένοι ξένοι ηγέτες και όχι μόνο.
Τα επισημαίνω όλα αυτά, γιατί, χρόνια τώρα, χορτάσαμε οι Έλληνες προσβολές, ξεζούμισμα, αδιαφορία και ουδετερότητα εκ μέρους εταίρων και συμμάχων μας στην Ε.Ε. και αλλού, αλλά και γιατί, αυτήν τη φορά, απουσίαζαν τα παρατράγουδα και το διχαστικό πνεύμα, που, συνήθως, επικρατούν κατά τη διάρκεια των εθνικών μας επετείων. Τα επισημαίνω, ακόμα, αναλογιζόμενος το μέγεθος του κακού, που έχει προκαλέσει η πολιτική και πνευματική ηγεσία του τόπου στην ελληνική κοινωνία, ερμηνεύοντας, κατά το δοκούν, και φιλτράροντας, σκοπίμως, ιστορικά γεγονότα, με αποτέλεσμα να μην εκπέμπεται ξεκάθαρο μήνυμα αναφορικά με το νόημα των εθνικών επετείων.
Μεγάλη ευθύνη έχουμε, γι’ αυτό, και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι, χρόνια τώρα, ερίζουμε μεταξύ μας μέσω των πανηγυρικών λόγων στα σχολεία ή στους ιερούς ναούς, για το αν ο αγώνας του ’21 ήταν εθνικοαπελευθερωτικός ή κοινωνικός και, συνάμα, για το ποιοι αγωνιστές στάθηκαν ή όχι στο ύψος των περιστάσεων, ενώ, όσον αφορά το έπος του ’40, για το ποιος είπε το ΟΧΙ, ο Μεταξάς ή ο λαός. Χάνουμε, έτσι, το δάσος και βλέπουμε μόνο τα δέντρα κουβαλώντας νερό στον μύλο του διχασμού και της διχόνοιας, που τόσο μεγάλο κακό έκαναν και κάνουν στην ελληνική κοινωνία.
Για το ’21, παραδείγματος χάριν, που σύμφωνα με τον στρατηγό Μακρυγιάννη οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν για του Χριστού την πίστη την αγία και της Πατρίδος την ελευθερία, κάποιοι προσπάθησαν να το ερμηνεύσουν, ετεροχρονισμένα και με κριτήρια μεταγενέστερων χρόνων, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι ήταν λίγα τα παράπονα των Ελλήνων εναντίον των εκμεταλλευτών τους, ξένων, αρχικά, αλλά και ντόπιων, κατόπιν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η αριστερή ιδεολογία και ο κομμουνισμός έκαναν την εμφάνισή τους πολύ πιο μετά την ελληνική επανάσταση, ενώ στη Ρωσία άρχισε η εφαρμογή τους, μόλις, το 1917. Σίγουρα, πάντως, το ’21 επηρεάστηκε, πάρα πολύ, απ’ τα μηνύματα και τις αλλαγές, που προώθησαν οι εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού και ελληνικού διαφωτισμού, και αυτό φαίνεται, καθαρά, στα τρία πρώτα συντάγματα του αγώνα, που ήταν δημοκρατικά και φιλελεύθερα, έστω κι αν δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.
Δεν πρέπει, ακόμα, να ξεχνάμε, ότι οι αγράμματοι, ως επί το πλείστον μέχρι τότε, ραγιάδες πεινούσαν, οπότε με άδειο στομάχι δεν είχαν την πολυτέλεια να ασχολούνται και να γνωρίζουν ιδεολογίες και πολιτικά ρεύματα. Και αφού δεν υπήρχε, ακόμη, οργανωμένο Ελληνικό Κράτος, που να νοιάζεται γι’ αυτούς παρά μόνο κλέφτικα καπετανάτα και προσωπικές φιλοδοξίες φαύλων πολιτικών, εκείνο που τους ενδιέφερε, για να ζήσουν καλύτερα, ήταν η αποτίναξη του ζυγού και της βαριάς φορολογίας, η ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων και, κυρίως, τα λάφυρα του πολέμου και η απόκτηση μιας φλούδας δικής τους, όμως, γης, προκειμένου να την καλλιεργούν και να βγάζουν τα προς το ζην. Δυστυχώς, όμως, η φαγωμάρα μεταξύ κλεφταρματολών και προκρίτων εμπόδισε και καθυστέρησε την οργάνωση κεντρικής εξουσίας, οδήγησε στη δολοφονία του πρώτου κυβερνήτη της χώρας, του Ιωάννη Καποδίστρια, και έφερε στην εξουσία τους Βαυαρούς του Όθωνα και την απολυταρχία.
Και κάτι, ακόμα. Στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης εθνικά κράτη σαν τα σημερινά δεν υπήρχαν, ακόμη, στην Ευρώπη και αλλού παρά μόνο αυτοκρατορίες, ενώ η Ιερή Συμμαχία δέσποζε εκείνη την εποχή και κατέπνιγε, εν τη γενέσει του, κάθε λαϊκό επαναστατικό κίνημα, που απειλούσε την απολυταρχία. Πρώτοι, όμως, οι Έλληνες, βοηθούμενοι και από Φιλέλληνες και συμμάχους σε κρίσιμες στιγμές, κατάφεραν με τον αγώνα τους να αναγνωρισθεί ανεξάρτητο εθνικό κράτος δίνοντας, παράλληλα, το παράδειγμα να τους ακολουθήσουν οι λαοί της Ευρώπης και αλλού, καταργώντας, σιγά-σιγά, τις αυτοκρατορίες και δημιουργώντας τα δικά τους εθνικά κράτη.
Ως εκ τούτου, ο φετινός λαμπρός και ενωτικός εορτασμός της παλιγγενεσίας ήταν το καλύτερο, που θα μπορούσε να μας συμβεί, και, μακάρι, να συνεχίσουμε, έτσι, αλλά χωρίς τον νέο δυνάστη, που λέγεται Covid19.
Από τον Κώστα Γιαννούλα
