κοινωνία, η βεβαιότητα ότι το σκολείο είναι χρηστικό, έχει μοναδικό στόχο την πρακτική ωφελιμότητα: Να πάει το παιδί στο σκολείο, «για να πάρει εφόδια» - «να έχει ένα χαρτί, να βρει μια δουλειά, να κερδίζει το ψωμί του».
Δεν υπήρξε ποτέ, στο κράτος μας, υπουργός Παιδείας που να μιλήσει, έστω, νοηματικά της ελληνικής εκδοχής για την Παιδεία. Ότι το παιδί πηγαίνει στο σκολειό, όχι για να «ωφεληθεί», αλλά για να ενταχθεί στη χαρά της ζωής, να μάθει να προσφέρει, να κοινωνεί τη ζωή, τη γνώση, να κάνει φίλους που θα τον συντροφεύουν πάντα. Στο σκολειό ετοιμάζεται, όχι για να διεκδικεί ατομικά, εγωκεντρικά «δικαιώματα», αλλά να χαρίζει, να μοιράζεται: το κολατσιό του, το παιχνίδι του, τις δυσκολίες, τις χαρές του - πηγαίνει στο σκολειό για να γίνει πολίτης, να μετέχει στα κοινά, να έχει υπεύθυνη γνώμη, να σέβεται τη διαφορετική άποψη. Να τον συνεπαίρνει η άμιλλα, να ονειρεύεται έναν κόσμο μελλοντικό καλύτερο. Τίποτα απ’ όλα αυτά σήμερα. Είναι αμφίβολο αν κατανοούν τη γλώσσα μιας τέτοιας εκπαιδευτικής πολιτικής «αξιοσέβαστοι» πρώην Παιδείας ή «προοδευτικές» απομιμήσεις τους επικαιρικές. Μοιάζει να έχουμε οριστικά επιλέξει τον ζυγό της στυγνής χρησιμοθηρίας, μάλλον ανυποψίαστοι για τις συνέπειες. Γι’ αυτό και, εντελώς αυτονόητα, οι κυβερνήσεις όλες, ανεξάρτητα από το πώς αυτοαποκαλούνται, ακολουθούν την ίδια εκπαιδευτική πολιτική, σαράντα τόσα χρόνια τώρα.
Διά του λόγου το αληθές, ας θυμηθούμε την πραγματικότητα πια, δεκαετίες τώρα, υποκατάσταση του σκολείου από το «φροντιστήριο» - το φροντιστήριο «έργο», το σκολείο «πάρεργο», και κανένας δεν μιλάει για τις κοινωνικές επιπτώσεις αυτής της εγκληματικής διαστροφής. Δεν μπορεί μια κοινωνία να διολισθήσει σε χαμηλότερο επίπεδο μορφωτικής αγωγής, εξευτελισμού του εκπαιδευτικού συστήματος. Το «φροντιστήριο» αυτονόητο στη μέση παιδεία, και το εξουσιαστικό καθεστώς των κομματικών νεολαιών μέσα στα πανεπιστήμια, είναι η ντροπή της σύγχρονης Ελλάδας, η πιο καταστροφική υπονόμευση της ιστορικής επιβίωσης του Ελληνισμού. «Ντροπή», «ιστορική επιβίωση»: λέξεις κενές, δίχως εμπειρικό σημαινόμενο για πρώην και νυν υπουργούς Παιδείας. Δεν τους αγγίζει, όσες φορές κι αν τεθεί, το μακάβριο ερώτημα: Γιατί το Ελληνόπουλο, από το Δημοτικό ως το Πανεπιστήμιο, καταστρέφει με ψυχοπαθολογική μανία ότι είναι δημόσιο; Του παραδίδεις καινούριο, καλοφτιαγμένο σκολικό ή πανεπιστημιακό κτίριο, ζηλευτό. Και το Ελληνόπουλο το έχει ευτελίσει, το έχει καταστρέψει. Με τον σουγιά, τον μαρκαδόρο, το σπρέι, την αφισοκόλληση. Γιατί; Ποιον εκδικείται; Γιατί αχρηστεύει τα σήματα και τις πινακίδες της τροχαίας κυκλοφορίας; Γιατί θέλει να ταλαιπωρεί, με παθιασμένο σαδισμό, τους άγνωστους συμπολίτες του; Ας τολμούσε ένας, οποιουδήποτε κόμματος υπουργός Παιδείας ή Πολιτισμού να αναμετρηθεί με αυτά τα ερωτήματα.
Έχει καίρια σημασία, τα ουσιώδη να επαναλαμβάνονται: Η Δημοκρατία δεν είναι συνταγή, είναι κατόρθωμα. Δεν αρκεί να έχεις Βουλή, εκλογές, Δικαστήρια, εποπτικές και ελεγκτικές Αρχές, για να έχεις δημοκρατία. Όταν δεν κατορθώνεις το κατόρθωμα, κάποια, οποιαδήποτε κρίσιμη για το πολίτευμα κοινωνική ομάδα οφείλει να υπερασπίσει τη Δημοκρατία. Με κάθε μέσο, το αστικό Σύνταγμα στο άρθρο 120, παρ. 4 το λέει. Η Δημοκρατία αυτή δεν είναι μόνο απάτη άλλα και φαρισαϊσμός. Η αστυνομοκρατία και η πολιορκία, θυμίζει άλλες εποχές. Όσους νόμους κι αν ψηφίσεις, όσες φυλακές κι αν κτίσεις, την παιδεία δεν μπορείς ποτέ να τη φυλακίσεις, γιατί οι ιδέες και το πνεύμα θα είναι πάντα ελεύθερα.
Από τον Δημήτρη Τσικούρα, Λογοτέχνη
